Halbe Zijlstra: een VVD-CDA-D66 kabinet gaat "sowieso niet gebeuren"

De fractieleider van de VVD in de Tweede Kamer zegt dat zijn partij na de volgende Tweede Kamerverkiezingen hoe dan ook geen coalitie zal vormen met de christendemocraten en de sociaal-liberalen.

Critici kunnen dat interpreteren als een belediging aan het adres van D66 en het CDA, maar zo is dat niet bedoeld. Zijlstra is namelijk puur pragmatisch bezig:

Een volgend kabinet zal door de versplintering in de Eerste Kamer uit zeker vier partijen bestaan, maar misschien wel uit vijf of zes. VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra zegt dat zaterdagavond in het NPO-radioprogramma Met het Oog op Morgen. Een veelgenoemde volgende coalitie van VVD, CDA en D66 gaat „sowieso niet gebeuren”, want die heeft geen meerderheid in de Senaat, aldus Zijlstra.

Zijlstra heeft geleerd van de ervaring met het kabinet Rutte II (een coalitie tussen VVD en PvdA), waarbij de twee officiële coalitiepartners erg zwaar moeten leunen op zogenaamde gedoogpartijen (in dit geval ChristenUnie, SGP en D66).

"De les van de afgelopen verkiezingen is dat je voor alle coalities ook de optelsom moet maken in de Eerste Kamer."

Als je de Eerste Kamerzetels van VVD, CDA en D66 optelt kom je niet uit op 38 zetels (de Eerste Kamer heeft 75 zetels), dus "gaan we dat volgens mij niet doen."

Ook legde de liberaal uit dat het politieke landschap nooit zo versplinterd was als nu. Nederland staat bekend om zijn coalitieregeringen, maar in het verleden konden regerinspartners altijd toe met één of maximaal twee bondgenoten. Tegenwoordig is dat allerminst het geval; elke coalitie zal minstens vier, en misschien wel vijf of zes partners moeten hebben.

Premier Mark Rutte zei iets vergelijkbaars op het VVD-congres van afgelopen vrijdag. Hij liet toen weten dat de VVD met 15,8% van de stemmen de kleinste grootste partij ter wereld is. Ook dit is een teken dat het politieke landschap bijzonder versplinterd is; niet alleen voor Nederlandse, maar ook voor internationale maatstaven.

Zijlstra heeft geen uitspraken gedaan over mogelijke coalities die hij wél ziet zitten.