Er is iets aparts aan de hand met betrekking tot de publieke opvatting over de slavernij van Afrikanen. We doen net alsof blanke Europeanen even lekker het Afrikaanse binnenland introkken en daar op grote schaal zwarte Afrikanen gevangen namen, om ze vervolgens naar Zuid- en Noord-Amerika te verschepen.
Dat klinkt zelfhatende Europeanen en antiracistische communisten als Jerry Airfryer maar het heeft niets van doen met de geschiedenis zoals die daadwerkelijk gebeurde. En nee, dat zeg ik niet, maar een Afrikaans historicus, die helemaal klaar is met de 1984-achtige propaganda van lieden die de geschiedenis willen herschrijven.
"Er is een opzettelijk geheugenverlies over de rol die wij [Afrikanen] speelden in de slavenhandel," aldus Nat Amarteifio, een historicus uit Ghana die ook oud-burgemeester is van Accra, de hoofdstad van het land. In de 15e eeuw kwamen Portugezen naar wat nu Ghana is. Zij hadden vuurwapens bij zich. "Primitieve vuurwapens, maar vuurwapens. Met vuurwapens hadden ze een effectieve vorm van intimidatie in handen. Het maakte een enorm verschil."
Toen ze arriveerden gaven ze de regio de naam "de Goudkust." En, wat zagen de Portugezen? Er bestond een levendige Afrikaanse slavenhandel, hoewel slavernij toen niet betekende wat Europeanen en Amerikanen er later van maakten. Maar toch. "Het systeem bestond al," aldus de historicus. "De Europeanen zagen het en dachten: 'Ah, we kunnen deze mensen mooi verschepen naar de Nieuwe Wereld'."
Maar, zegt Amarteifo, de Europeanen gingen niet zelf op pad om Afrikanen gevangen te nemen. Dat kónden ze helemaal niet. Als ze het Afrikaanse binnenland introkken werden ze meteen ziek van malaria en andere ziektes. Maar er was een 'oplossing' voor ze: lokale stammen sloten maar wat graag akkoorden met de Europeanen. Zij gingen op pad, vochten tegen andere stammen, namen vervolgens zoveel mogelijk gevangenen met zich mee, en verkochten die als slaven aan de Europeanen. De historicus zegt dat die Afrikaanse stammen heel bewust en georganiseerd te werk gingen, en wisten wat ze deden.
"Om succesvol te zijn in de slavenhanden moet je heel georganiseerd te werk gaan. Je hebt mensen nodig die op pad gaan -- mensen die uitzoeken waar de slachtoffers zich bevinden; iemand moet er een leger naartoe leiden; iemand moet de mensen gevangen nemen en vervolgens vervoeren naar de centra waar ze verkocht worden; in de tussentijd moeten ze in de gaten gehouden worden zodat ze niet rebelleren en ontsnappen; en dan moeten ze verkocht worden," aldus Amarteifo.
Uiteindelijk werden de Portugezen vervangen door Nederlanders en Britten. "Toen de slavernij afgeschaft werd moest er niet alleen lang onderhandeld worden met slaveneigenaren in Europa, maar ook hier in Afrika. De grootste slavenhoudende landen eisten betaald te worden."
Na afschaffing van de slavernij patrouilleerden de Britten vervolgens rond de kust van Afrika om ervoor te zorgen dat Afrikaanse schepen niet stiekem de overtocht maakten met een nieuwe voorraad slaven. Ja, zo erg was het.
Maar: de Britten begrepen onmiddellijk dat ze die kans konden gebruiken om Afrika te koloniseren. Dat deden ze dus. En dat is het moment waarop Afrikanen besloten om het collectieve geheugen over de slavenhandel te wissen. "De stamhoofden en stammen besloten: 'Oké, we gaan het er gewoon niet meer over hebben'. Ze creëerden een mythologie dat wij onschuldige omstanders waren terwijl de Europeanen ons land verkrachtten."
Een mythologie. Een leugen. Eentje waar bijna iedereen in gelooft, maar daarom niet wáár. Het tegendeel is zelfs het geval: het is een pertinente leugen.
Afrikanen waren actief betrokken bij de slavenhandel. Ze waren partners.
Het zal Airfryer en Aquarium verrassen, maar de geschiedenis is niet zwart/wit.