Gezonde partners opnemen in verzorgingstehuis gaat niet

Het is al weer een paar jaar geleden. Ik was achttien en op zoek naar nieuw vakantiewerk. Samen met een vriend heb ik toen gesolliciteerd bij een bejaardentehuis (inmiddels heet dat een verzorgingstehuis). Drie weken lang werkte ik op de afdeling met dementerende mensen. Zes woongroepen van elk zes mensen. Op deze afdeling zaten verschillende 'halve echtparen'. De partners van deze mensen leefden nog thuis of ergens anders en kwamen regelmatig (de meesten zelfs elke middag en/of avond) op bezoek.

Ik verbaasde me dan ook over de opwinding en de ophef die gisteren ontstond over het echtpaar Schouten. Meneer (82) heeft Alzheimer en verzorging nodig. Gelukkig hebben we in Nederland verzorgingstehuizen voor hulpbehoevenden. Professionals nemen de zorg over. Het is wettelijk geregeld dat een partner mee kan. Ook als hij of zij geen indicatie heeft en dus niet hulpbehoevend is.

Ruimte
Er is echter een uitzondering. Een verzorgingstehuis moet wel ruimte hebben. Dat is precies het punt waarop het vaak fout gaat. Bijna alle verzorgingstehuizen hebben een wachtlijst van hier tot Tokio. Ruimte is er gewoon niet. Veel echtparen worden elk jaar op deze manier gescheiden. Dat bleek gisteren ook uit de reacties. Internet werd overspoeld met reacties van mensen die de situatie van het echtpaar Schouten herkennen.

Daarbij liepen de emoties hoog op. Het verzorgingstehuis was schandalig bezig, het was onmenselijk en mensonwaardig, enz. Ook het kabinet kreeg de schuld. Onterecht. Deze situatie is al tientallen jaren zo en niet ontstaan tijdens Rutte II. Ook politici in de Kamer wonden zich op. Scoren tijdens hypes is het proberen immers waard.

Overheid
Bij deze discussie en opwinding wil ik een aantal kanttekeningen plaatsen. Allereerst is het opvallend dat iedereen naar de overheid en naar het verzorgingstehuis wijst. Zijn we in Nederland met z'n allen zo links geworden dat we alles van de overheid verwachten? Waar is het eigen initiatief gebleven? Waarom neemt men ouders, indien mogelijk, niet zelf in huis?

Ten tweede. Denkt men wel na over de consequenties? Met de huidige wachtlijsten, en het daaraan verbonden ruimtegebrek, is het onmogelijk om echtparen waarvan één persoon hulpbehoevend is, op te nemen in een verzorgingstehuis. Of mensen die wel hulp nodig hebben, blijven langer op de wachtlijst staan omdat hun plekje wordt ingenomen door gezonde partners, of verzorgingstehuizen moeten gaan uitbreiden. Dat gaat gigantisch veel geld kosten. Geld dat er niet is. Onze overheid komt elk jaar miljarden te kort. Twee onwenselijke scenario's dus.

Pijnlijk
U hoort mij niet zeggen dat een dergelijke scheiding niet pijnlijk is. Vaak is dat een vaststaand feit. De pijn van mevrouw Schouten is begrijpelijk. Gescheiden worden van een geliefde na zestig jaar huwelijk, is een nachtmerrie. Gelukkig kan mevrouw Schouten, en kunnen ook anderen in deze situatie, elke dag langs bij hun geliefde. 

Laten we blij zijn dat hulpbehoevenden in dit land worden verzorgd door kundige mensen in verzorgingstehuizen. Het is echter onmogelijk om ook partners met een te lage indicatie op te nemen. We leven niet in een utopie.