Gemeenteraadsverkiezingen zijn een theaterstuk

Ik heb de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen een tijdlang aangezien en moet zeggen: wat een theaterstuk is dit zeg! In bijna geen enkele gemeente gaat het om daadwerkelijk regionale zaken. Welnee, het zijn steeds weer de landelijke lijsttrekkers van de politieke partijen die zich met van alles en nog wat bemoeien, en overal campagne voeren.

Rutte trekt het land - hoegenaamd als premier, maar feitelijk natuurlijk als VVD-leider - Samsom doet hetzelfde, Buma heeft het prima naar zijn zin in Neerlands dorpen en steden, Pechtold is telkens weer op pad, ja, je zou bijna denken dat er verkiezingen aankomen voor het parlement. Jammer genoeg is dat allerminst het geval: het gaat namelijk niet langer om het beleid vanuit Den Haag, maar om dat van de lokale gemeenteraden.

Dáár stemmen we 19 maart over, niet of we Sybrand Buma en Alexander Pechtold zo geweldig vinden.

Het ontgaat de landelijke lijsttrekkers blijkbaar, maar geen enkele gemeente is hetzelfde. Doe de stemwijzer maar, u zult daar zien dat er in iedere gemeente over andere onderwerpen wordt gesproken. Die wil dit gebouw neerzetten, de andere vindt dat er minder preventie gefouilleerd moet worden, wat weer totaal geen issue is in een andere gemeente. 

Anders dan zijzelf lijken te denken gaan Pechtold, Buma, Rutte, Samsom, die man van GroenLinks, en Emile Roemer daar niet over. De enige die dat nog een beetje lijkt te begrijpen is Geert Wilders, die zich over het algemeen niet al te veel met de gemeentelijke politiek bemoeit. Niet voor de schermen, tenminste.

Nederland heeft gemeenten en provincies omdat we begrijpen dat de Tweede Kamer alles niet kan micromanagen. Veel zaken kunnen het best regionaal of lokaal worden geregeld... en bepaald. Lokale afdelingen van partijen kunnen daarbij uitgaan van de algemene principes van hun partij, maar ze zullen de details (of zelfs de grote lijnen!) toch echt zelf moeten vaststellen.

Indien we dat idee - lokaal weet men beter wat nodig is dan landelijk - niet meer steunen moeten we de gemeenteraden maar helemaal afschaffen, en de Tweede Kamer een paar ambtenaren laten benoemen die op regionaal niveau alles regelen. Dan zijn we in ieder geval af van deze schijnconstructie.

Op de één of andere manier geloof ik niet dat de meeste mensen - of zelfs maar de meeste politici - dat willen. Iedereen ziet de waarde van gemeenten in, geen mens die denkt dat ze overbodig zijn. Dit betekent dat de verkiezingen om de ideeën moeten gaan van de lokale afdelingen van partijen, niet om die van de landelijke partijtop. Zet de lokale lijsttrekkers tegenover elkaar, en laat die met elkaar debatteren op de regionale televisie, radio en in kranten. Nationale debatten met landelijke lijsttrekkers hebben niet slechts geen zin, maar zijn zelfs kiezersbedrog: je stemt immers niet - om maar een voorbeeld te noemen - op Sybrand Buma, maar op één van de lokale CDA'ers, die best op belangrijke punten van mening kan verschillen met diens nationale fractieleider.

Voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen moet er daarom een regel komen: geen bemoeienissen van landelijke toppers. Laten zij zich bezighouden met landelijke zaken, daar zijn ze immers voor ingehuurd.