Geen harmonisatie maar innovatie!

Los daarvan creëert het 'een Europa van meerdere snelheden'. Er gaan zelfs stemmen op om een apart eurozoneparlement in te stellen (dan is men daar meteen van die lastige Farage af). Men maakt de boel dus niet simpeler, maar ingewikkelder. Ook hieruit blijkt, dat de euro de EU verdeelt. Begrotingswaakhond Olli Rehn heeft intussen met een serie goedgekeurde Pacten een arsenaal aan 'aanbevelingen', die hij namens de Europese Commissie kan opleggen aan eurozone lidstaten. Indien nodig kan Rehn ons land dwingen om de hypotheekrente aftrek (verder) te verlagen; kan hij afdwingen dat de pensioenpremies worden verhoogd of dat de grens van de pensioengerechtigde leeftijd wordt verhoogd; en kan hij afdwingen dat de arbeidsmarkt 'hervormd' wordt. Dat wil zeggen dat een werknemer dan bijvoorbeeld sneller en gemakkelijker ontslagen kan worden (onder het motto van hogere arbeidsmobiliteit). De aanpak van de Brusselse technocraten sorteert echter het omgekeerde economische effect dat wordt beoogd, namelijk, het herstel van economische groei.

Mensen leren slechts moeizaam van het verleden. Het uiteenvallen van de voormalige Sovjet-Unie tekende het falen van een geleide Planeconomie. Toch houdt Brussel vast aan eenzelfde soort denken, zelfs sociaal-democraat Tang pleit voor een algemeen geldende vijf procents werkloosheidsnorm voor alle EU-lidstaten. De idee van die norm komt van Ad Melkert, ja die. Aan hem was door het PvdA-bestuur opdracht gegeven 'een weg uit de crisis te verzinnen' en Ad dacht: laat ik eens een werkloosheidsnorm verzinnen. Hoe kom je er op. Waar halen dergelijke mensen deze rare gedachten toch vandaan? Een gelijkluidende werkloosheidsnorm voor alle eurozonelidstaten, waar de verschillen in werkloosheidspercentages even groot zijn als de verschillen in economische kracht. Hebben ze weleens van de Oostenrijkse School gehoord? Hebben ze weleens kennis genomen van de economische inzichten van ene Friedrich Hayek? Het beperken van vrijheid zorgt voor economische middelmatigheid en één rentebeleid voor iedereen in de eurozone zorgt voor een economische catastrofe en massale werkloosheid, zoals vele Europese natiestaten momenteel aan den lijve ondervinden. De eurozone is nu eenmaal geen optimaal valuta gebied. Misschien had Melkert even bij Ten Dam moeten langsgaan toen hij zijn rapport met aanbevelingen schreef?

Hoe dan ook, een sovjet-achtige aanpak van de economische problemen in de eurozone lost het probleem niet op, maar maakt het juist erger. Het huidige streven naar harmonisatie van economisch beleid is dodelijk voor de broodnodige innovatie. De verscheidenheid van de verschillende Europese landen is juist haar kracht. Het bestuur in Brussel is bezig om die kracht om zeep te helpen in haar rotsvaste geloofsovertuiging, dat 'éénwording' heilig verklaart. Een dure misvatting. Zolang Zuid-Europa opgesloten zit in de euro-gevangenis zal dat deel van Europa overeind gehouden moeten worden met geld uit het Noorden. Meer lenen heeft sowieso geen zin, want men kan de huidige schulden al niet eens terugbetalen. Bovendien leiden de door de troika opgelegde bezuinigingen tot een verdere krimp van de economie. Het begrotingstekort daalt weliswaar (door minder import, waar geen geld voor is), maar massa werkloosheid komt ervoor in de plaats. Ik schreef het hier al eerder: de methode van interne devaluatie van een economie is een langdurig en pijnlijk proces.

Maar Brussel gaat onverdroten door met het nemen van maatregelen voor die permanente transferunie: de voorwaarden van de 'noodleningen' worden keer-op-keer versoepeld (qua looptijden, rente en provisie); de ECB neemt twijfelachtige leningen aan als onderpand voor nieuw krediet; met de vorming van de bankenunie worden de tekorten van Europese systeembanken met elkaar gedeeld; met eurobonds komt er zelfs een gemeenschappelijk Europees financieringsfonds. Dan weten we zeker dat de zuidelijke werkloosheidsuitkeringen betaald zullen worden door de noordelijke belastingbetaler. Die eurobond kan daarom beter 'solidariteitsobligatie' worden genoemd, want daar komt het dan gewoon op neer, ook al denkt europarlementariër Sophie In 't Veld van D'66 dat Nederland eraan gaat verdienen...

Een lidstaat kan natuurlijk alleen maar een structureel begrotingstekort wegwerken als het land economisch concurerender wordt. De euro voorkomt dit. Weliswaar kun je door te bezuinigen op overheidsuitgaven bijdragen aan het verminderen van dat tekort, maar de beste manier om dat tekort structureel aan te pakken is nog altijd het versterken van de bedrijvigheid en het ondernemingsklimaat. Wegnemen van regeldruk, belasting- en premieverlaging, faciliteren van distributiesystemen, op die manier kan een overheid dat klimaat helpen bevorderen. De EU doet het omgekeerde. Het moge ook duidelijk zijn dat zo'n lidstaat dan zijn eigen monetaire beleid moet kunnen voeren, dat die structurele maatregelen helpt faciliteren. Door de euro kan dat niet. Het is één grote verkwisting van tijd en geld wat zich nu afspeelt in de eurozone. En met dat de tijd verstrijkt wordt het alleen maar duurder.

Ons land is inmiddels al jarenlang de grootste netto betaler per hoofd van de bevolking (alleen het dwergstaatje Luxemburg overtreft ons nog), maar de grote landen maken de dienst uit in Brussel. Er wordt ook steeds meer bij gewone meerderheid beslist in plaats van unaniem. Hierdoor is Nederland gedwongen om beleid te accepteren dat soms regelrecht indruist tegen het Nederlandse belang. Ook daarom wordt het de hoogste tijd voor een herbezinning op deze 'harmonisatie-unie'. Innovatie gedijt niet in grote structuren, dat komt veel beter tot zijn recht in kleinschaliger omgevingen, zoals uit vele studies is gebleken.