FvJ vindt: Alles waar euro voor staat, flopt
Alles waar 'euro' voor staat flopt
Alles waar 'euro' voor stáát of vóór staat?
Zelfs de euroshopper van Albert Heijn heeft het niet gered
Column uitgesproken op een verkiezingsbijeenkomst van de PvdA in Rotterdam voor de Europese verkiezingen.
We zijn hier in de stad van de Europoort en de Euromast. Dus veel Europeser kun je het niet hebben. Maar dat laat ook meteen het probleem zien: het zijn beide producten van de jaren vijftig.
'Het probleem', welk probleem? Dat het producten van de jaren vijftig zijn, is dat een probleem?
De Europoort is inmiddels verdrongen door de Maasvlakte en de Euromast staat als icoon van Rotterdam in de schaduw van de Erasmusbrug. Rotterdam is daarin niet uniek.
Integendeel; in geen enkele andere stad bestaat er een Euromast, een Europoort en/of een Erasmusbrug.
In Rotterdam noemen we iemand die de Euromast, om wat voor reden dan ook, een icoon noemt, een homo.
En: ik zie nog steeds geen probleem ...
Alles wat 'euro' heet is de afgelopen tien, twintig jaar als zand door onze vingers geglipt.
Da's een probleem! Nou ja, als je het hebt over de miljarden Euros aan Nederlands belastinggeld.
Eurodisney ging bijna failliet en moest van naam veranderen. De Eurotunnel idem dito, die wordt steeds meer Kanaaltunnel genoemd. De Eurofighter is voornamelijk afbesteld. Zelfs de euroshopper van Albert Heijn heeft het niet gered.
Wil je je publiek wijzen op een verkeerde brandingstrategie?
Zou het kunnen dat Albert Heijn het moeilijk heeft vanwege het groeiend gebrek aan geld onder de Nederlandse bevolking, zodat die liever in een goedkopere supermarkt inkoopt en dat dat groeiende geldgebrek op z'n minst deels een gevolg is van grote financiële offers die die bevolking in opdracht van de EU moet brengen aan EU-lidstaten die, volgens de regels van de EU zelf, nooit tot die EU toegelaten hadden mogen worden (al was het maar vanwege hun chronische gebrek aan geld) en dat door dat ongelofelijk slechte beleid, niet alleen de binnenlandse markt maar ook belangrijke exportmarkten als sneeuw voor de zon verdwenen zijn ? Zou dat kunnen?
Zou het kunnen dat je hier, tamelijk schaamteloos, de werkelijkheid terugbrengt tot een ongelofelijk simplistisch, narcistisch stuk nonsens, een populistisch broddelwerk, speciaal gemaakt voor een dankbaar PvdA-publiek(je)?
Zou dat kunnen zijn?
Hoe kon het zover komen?
Hoe heeft wát zo ver kunnen komen? Er zijn onnoemelijk veel Nederlandse bedrijven failliet gegaan, de laatste jaren en de meeste daarvan hadden niet 'euro' in hun naam. Tja ...
Laat me dit voorbeeld noemen: in de Eerste Kamer werd gedebatteerd over een verdrag voor verdere Europese samenwerking.
Je neemt een debat in de eerste kamer(!) als voorbeeld?
Een senator van de PvdA vond het een zwak punt dat nergens gesproken werd over een monetaire of fiscale politiek. De VVD daarentegen stelde dat het allemaal veel te snel ging. Het verdrag waar over gestemd moet worden was volgens de liberale senator een 'couveusekindje'. De minister van Buitenlandse Zaken keerde zich tegen die beeldspraak. Hij wilde zich niet verdiepen in een biologische beschouwing maar was ervan overtuigd dat deze zuigeling zeer levensvatbaar was. "Wel is er veel zorg en toewijding nodig voor zijn opvoeding om er een sterk en volgroeid wezen van te maken."
Uit welk jaar stamt die discussie?
Dat was in december 1957 bij de goedkeuring van het verdrag waarmee de EEG werd opgericht.
Goh.
Het is een mythe dat er altijd enthousiast werd gedacht over Europa en dat de burger zich nu tegen Europa keert. Zo was zelfs de benaming Europoort voor het havengebied omstreden, lees je in oude krantenberichten.
Politici zijn het nu eenmaal vaker niet met elkaar eens, toch?
En heb je het hier nu over Europa of over de EU?
Indien je hier nu stelt dat de EU altijd al omstreden was, maakt dat het gebrek aan democratische structuren tijdens de opbouw ervan niet extra wrang?
De vraag is dan ook niet waarom Europa nu impopulair is, maar waarom het nooit populair is geworden, ...
Is dat niet hetzelfde?
... behalve dan misschien gedurende een korte tijd in de tweede helft van de jaren negentig, maar toen was eigenlijk alles populair.
(De weg naar die populariteit kun je 'populair worden' noemen.)
Omdat-ie volgens velen niet werkt, die EU?
Het couveusekindje is inmiddels 56 jaar oud. Is de Europese Unie een sterk en volgroeid wezen, zoals minister Luns destijds voorspelde? Misschien, maar dan wel een wezen dat nog steeds bij z'n moeder thuis woont. Goed beschouwd is het helemaal geen wezen. Na een halve eeuw gemeenschap is er geen gemeenschappelijke taal, niet een volk, of een cultuur.
Één volk, één taal en één cultuur .... 't Klinkt fascistoïde.
Zeg Europa en we weten wat het is, maar we kunnen ons er helemaal niks bij voorstellen.
Zie de Bosatlas, Francisco, of rijd eens wat rond.
En dat is wat er aan de hand is: we leven in een beeldcultuur en niemand heeft een beeld van de Europese Unie.
Heb je hierboven niet het beeld van de EU geschetst dat vele EU-parlementariërs en -adepten met je delen: 'Na een halve eeuw gemeenschap is er geen gemeenschappelijke taal, niet een volk, of een cultuur.' Hoezo, 'geen beeld' van de EU?
De tegenstanders hebben het weliswaar graag over Brussel maar dan bedoelen ze nooit de stad.
Zoals wanneer jij het over Europa hebt je nooit het continent bedoelt.
En indien de EU geen 'beeld' of 'visie' visie uitdraagt m.b.t. een toekomstig Europa, waar zijn die tegenstanders dan 'tegen'?
Ze zullen het Atomium niet gebruiken, noch de Grote Markt. En van de gebouwen van de EU in Brussel weet niemand hoe ze eruitzien.
Ha ha ha ha ha: 'nooit', 'niemand', 'niet', alweer zogenaamde feiten waarmee je je stukje doorspekt maar die je op geen enkele manier onderbouwt.
En ik kan u verzekeren: dat is maar goed ook. Het zijn gebouwen ontworpen door architecten die niet eens in de Wikipedia voorkomen.
Wikipedia (over het Berlaymontgebouw): 'Architect Lucien De Vestel ontwierp het oorspronkelijke gebouw samen met Jean Gilson, Jean Polak, en André Polak'.
Wikipedia (over Lucien De Vestel): Lucien de Vestel (Elsene, January 26, 1902 August 21, 1967,[1] Brussels) was a Belgian architect known for designing the Berlaymont in Brussels.
Den Haag heeft het Catshuis, Londen Downing Street, de Verenigde Staten het Witte Huis, Moskou het Kremlin en Brussel helemaal niks. Het bekendste gebouw van Brussel bevindt zich in Straatsburg en heeft als belangrijkste kenmerk dat het bijna altijd leeg staat.
Mja ... wat wil je hier nu precies zeggen? De richting van je betoog ontgaat me.
Binnen in dat gebouw is het nog veel erger.
Wat is daar 'nog veel erger'?
Heeft u zich wel eens afgevraagd waarom je nooit debatten uit het Europees Parlement op tv ziet? Natuurlijk omdat wat er besproken wordt ongeveer net zo opwindend is als de gemiddelde ondernemingsraadsvergadering.
Je hebt Martin Schulz klaarblijkelijk nog nooit 'fascist!' zien roepen naar collegae die het niet met hem eens zijn? En de voordrachten van Nigel Farage zijn je ook ontgaan? Het zijn aanraders, heerlijk beeld ende geluid!
Maar daar komt bij dat de leden niet naar elkaar luisteren maar naar tolken. Dat haal het laatste restje dynamiek uit iedere confrontatie.
Je hebt écht nog nooit gekeken, hè?
Nog erger is dat het beeld volledig grijs is. Grijze bekleding, grijze mannen in grijze pakken. Het aanzicht dat de vergaderzaal van het Europees Parlement biedt is zo erg grijs dat ik toen ik voor het eerst een debat bekeek dacht dat er iets met m'n beeldscherm mis was. Dan weet u meteen waarom iedereen iedereen wegzapt als Europa in beeld komt. Gewoon om te checken of de tv misschien stuk is.
Met andere woorden: debatten van het Europees plarlement worden wél uitgezonden? Je zei zojuist toch dat dat je zulke debatten nooit op tv ziet?
Nou ja, liever een goed zittend, grijs pak onder een gladgeschoren gezicht dan een bevlekte trui onder een ongeschoren tronie.
Maar je maakte een grapje. Leuk.
We leven in een tijd van de beeldcultuur maar bij het Europees Parlement denken ze aan de wetten van de tv te kunnen ontsnappen.
Dat van die beeldcultuur zei je al, ja. Leg nu eens uit wat dat betekent en dan vooral met betrekking tot je onderwerp: 'alles waar Euro voor staat flopt'.
En: als je zegt dat Europese debatten nooit op tv te zien zijn (even je eigen weerlegging daarvan buiten beschouwing latend), waar ligt dan het probleem met 'de beeldcultuur'?
Het resultaat is dat speeches van retorische meesters als Daniel Cohn Bendit of Guy Verhofstadt dodelijk saai worden. Zelfs Wilders zou daar geen verandering in kunnen brengen.
Je vindt Verhofstadt een meester van de retoriek? Dat verklaart veel.
Wat heeft retoriek volgens jou met beeldcultuur te maken?
Zeg je (jij!) nu dat Wilders een positieve invloed heeft gehad op politiek Nederland?
Dat niemand een beeld van de Europese Unie heeft, ...
Behalve dat van 'één taal, één volk, één cultuur' bedoel je?
... heeft ook tot gevolg dat niemand er iets van weet. Vraag eens op een verjaardag of iemand het verschil wil uitleggen tussen de Raad van Europa en de Europese Raad. Of welke drie verschillende kiessystemen er worden gebruikt om het Europees Parlement te kiezen. Of wie in het parlement de oppositieleider is. Niemand die het weet.
Op wat voor verjaardagen kom jij? Volgens mij ben je weer eens veel te stellig, met je 'niemand weet'.
Je kijkt weer eens neer op ... nou ja, op iedereen.
Er bestaan ook geen markante uitspraken over Europa. Over iets dat ons bindt. Het dichtst in de buurt komt nog 'Ich bin ein Berliner' van een Amerikaanse president, in het Duits. Stel dat hij had willen zeggen 'Ik ben een Europeaan', want daar kwam zijn uitspraak uiteindelijk op neer, in welke taal had hij dan moeten zeggen?
Er bestaan god weet hoeveel markante uitspraken over Europa! Niet alleen alle 'grote' politici hebben ooit wel een eens iets markants gezegd over Europa.
Dat taalprobleem ...
Je hebt zojuist hoogstpersoonlijk een probleem met betrekking tot 'taal' geïntroduceerd. Waarvoor dank.
... gaat Europa steeds verder opbreken in cultureel opzicht.
Wanneer we allemaal één taal spreken in Europa, gaat het dan beter met haar cultuur? Je gaat er daarbij vanuit dat er al iets helemaal mis is met Europa in cultureel opzicht? Wat dan?
Natuurlijk er ontstaat langzaam een Euroenglish waarin we all go our gang, maar zo ver is het nog niet.
Begrijp ik goed dat je dat wenselijk vindt, iedere Europeaan aan het Euro-Engels?
En: hoever is wat nog niet?
De tv wordt ondertussen overgenomen door Amerikaanse bedrijven als Netflix die weinig ophebben met Europese films of series. Als die buitenlandse films al aan zouden slaan.
Nu krijg je iets voorgeschoteld in het Engels, iets waar - volgens jou - iedereen naar wil kijken en is het weer niet goed. Make up your mind, Francis.
Markt?
Nederlanders weigeren naar die niet-Engelstalige films of series te kijken.
'Weigeren'? Worden ze gedwongen naar die films en series te kijken? Dit soort woordkeuzen typeert mensen die over anderen willen heersen.
Vlaamse films bijvoorbeeld worden in Nederland bijna niet meer uitgebracht. Behalve als Amerikanen er een remake van maken.
Hoe komt dat allemaal?
Je concentreert je nu wel heel erg op Nederland, wat niet erg 'EU-minded' is, vind je niet? In Duitsland, bijvoorbeeld, wordt wel naar Franse films en series gekeken en erg veel naar Oostenrijkse, Zwitserse, Engelse en Scandinavische.
Maar die zijn dan ook allemaal nagesynchroniseerd, zelfs die Oostenrijkse, soms. De meeste kijkers hebben dan ook geen idee of ze nu naar iets Frans, Engels of Scandinavisch zitten te kijken.
Waarom hebben we zo weinig met Europa?
Met Europa of de EU?
Omdat we nooit keuzes durven maken.
'Durven'? Volgens mij bedoel je 'mogen'; geef het Nederlandse volk de keuze tussen voor of tegen een Europese grondwet en het zegt 'tegen'. Niks angst, nul, nada, noppes.
Toch nog even over dat 'we'; heb je het nu de hele tijd over Nederlanders, over Europeanen als volk, over bepaalde subgroepen binnen die categorieën, of heb je het over de pvda?
Niet voor een Europese taal, niet voor een Europese president, niet voor een Europees leger.
Allemaal zaken waarvoor of -tegen Europese politici kunnen kiezen, volgens mij. Europese burgers komen er echter nauwelijks aan te pas.
En alweer een heel duidelijke en wijdverbreide visie op Europa, waarvan je telkens beweert dat die niet zou bestaan.
Het enige dat overblijft is het Eurovisie songfestival. Dat in ieder geval in aanmerking komt voor het festival met de grappigste naam: Eurovisie. Die heeft namelijk niemand.
Spreek jezelf nu eens niet telkens tegen, Francisco.
Buiten de EU-main-stream visie die je hierboven geschetst hebt - die van één taal, één volk, één cultuur, één president en één leger - heeft volgens mij ongeveer iedereen inmiddels wel een visie op de EU. Het zijn misschien niet de visies waar jij en je PvdA/Vara het mee eens zijn maar het zijn desalniettemin visies.
Het is vast geen toeval dat juist in het eerste decennium de onvrede over over Europa toenam, omdat er toen bij het vertrouwde liedjesfestival zoveel rare dingen gebeurden.
De onvrede over Europa? Je bedoelt de onvrede over de Europese Unie?
In 2004 moest de halve finale ingevoerd worden omdat er teveel landen meededen waarvan de inwoners ook nog eens allemaal mochten stemmen.
Geen idee waar je het over hebt.
En het enthousiasme over de nieuwe democratie was zo groot, dat Oost-Europese landen de top 10 overnamen.
De 'nieuwe democratie'? Waar gáát dit over?
We noemden dat hier in de volksmond fraude en dat bepaalde ons beeld van het toekomstig Europa.
Wie zijn 'we'? Wat noemden 'we' fraude? Waar is 'hier'?
Dat we 'iets' (wat is me niet duidelijk) in 'onze volksmond' fraude noemden, bepaalde ons beeld van het toekomstig Europa?
Maar tegelijkertijd is het songfestival een baken van hoop voor iedereen die gelooft in een verenigd Europa.
Ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha
Ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha
Want ondanks de vele deelnemers, de steeds ingewikkelder regels, de merkwaardige puntentelling en de muziek die ieder gevoel voor smaak tart, ...
Verdomd! Dat lijkt inderdaad verdacht veel op een product van de EU!; 'veel', 'ingewikkeld', 'merkwaardig', 'slecht(e smaak)'.
... is en blijft het songfestival ongekend populair.
Misschien moeten we er ook eens een echt Europese Unie versie van maken.
Wie zijn 'we'?
En wil je hier nu de - volgens jou - enige echte, Europese, culturele uiting die recht doet aan het gedachtengoed, de kwaliteitseisen en de toekomstvisie van de Europese Unie, 'verbeteren'?
Met betere muziek en alleen maar Engelstalige liedjes en zo een keuze duidelijk maken voor de toekomst.
Een typisch voorbeeld van EU-denken: 'dit moet anders, dat moet beter, daar moet meer van en dat daar, dat moet weg!
En intussen politieke keuzes maken, gebaseerd op .... liedjes, Engelstalige liedjes welteverstaan. Je blijft me verbazen, Francisco.
Zodat bijvoorbeeld de Common Linnets wel een serieuze kans maken om te winnen.
Een voordeel heb je al: je hoeft het geen Eurosongfestival te noemen.
Het feit dat je deze tekst mocht voordragen tijdens een verkiezingsbijeenkomst van de PvdA, toont hoe ver die partij bereid is te gaan in het botvieren van haar gelijkheidsdenken.
Helaas blijft de schade, die dat gelijkheidsideaal tot gevolg heeft en al heeft gehad, niet beperkt tot die partij maar moet een hele bevolking waarschijnlijk generaties lang zwoegen om de troep weer op te ruimen.
Francisco van Jole, Dag van Europa, 9 mei 2014
Lees ook