Ewald Engelen over 'het grote gelijk van Baudet': alle Nederlandse bestuurders worden geworven uit poel van 30.000 van dezelfde mensen

Ewald Engelen, hoogleraar financiële geografie aan de Universiteit van Amsterdam, beschrijft in een artikel voor De Groene "het grote gelijk van Baudet." Let wel, Engelen is links, niet rechts. Maar ja, anders dan veel andere linksmenschen heeft hij nog iets als 'gezond verstand.' En dus ziet hij dat Baudet wel degelijk gelijk heeft met zijn verhaal over een partijkartel en een zelfgemaakte elite die alle baantjes onderling verdeelt.

"Voor iedereen met hbo en hoger is Nederland een prachtig land waarvan de elite zichzelf kan feliciteren met hoge posities op lijstjes die alleen de eigen klasse aangaan," schrijft Engelen. Maar er is een probleem. "Voor de lagere middenklasse en daaronder is er een totaal andere realiteit. Torenhoge huurlasten, stagnerende inkomens, dure zorg en onderwijs, afkalvende bescherming, toenemende precariteit en een oplopende mortaliteitskloof." Dat is, aldus Engelen, "de echte voedingsbodem van het grote ongenoegen" en dus van de opkomst van eerst Pim Fortuyn, daarna Geert Wilders, en nu van Thierry Baudet.

Maar dat is nog niet alles. De laatste jaren is daar namelijk "groeiende ergernis over bestuurlijke incompetentie en corruptie bij gekomen." Want ja, de midden- en onderklasse hebben het al tijden lastig -- op zijn best stagneert hun salaris, op zijn slechtst gaan ze er feitelijk op achteruit -- terwijl de elite "steeds beter voor zichzelf is gaan zorgen." Daarbij wijst Engelen terecht naar "jonge Zijlstra" die schermt met ontmoetingen die alleen hebben plaatsgevonden in zijn fantasie, en met "corrupte partijvoorzitter annex uitvaartondernemer Henry Keizer." Van de VVD natuurlijk.

Die elite zorgt niet alleen goed voor zichzelf, maar houdt zichzelf ook nog eens in stand door voortdurend uit dezelfde grofweg 30.000 mensen te selecteren. Dat zijn mensen die "er min of meer hetzelfde uitzien, min of meer hetzelfde denken en min of meer hetzelfde doen." Deze bestuurderslaag is, schrijft Engelen, "illustratief voor een postpolitieke elite zonder visie of ideeën." Daar moet natuurlijk bij gezegd worden: en die elite wordt belichaamd door Mark Rutte, die nog de minste visie van allemaal heeft.

Dit is, aldus Engelen, "het grote gelijk van Baudet." De elites proberen dit onder het tapijt te vegen, maar hij heeft wel degelijk gelijk. Er is een partijkartel; er is een elite die zichzelf kunstmatig in stand houdt; er is een klein groepje bestuurders dat het leven voor zichzelf gemakkelijker maakt terwijl Jan met de pet het steeds lastiger krijgt.

Het gebeurt niet zo vaak, maar Engelen slaat de spijker natuurlijk keihard op zijn kop. Dit is precies de reden dat Forum voor Democratie maar blijft stijgen in de peilingen -- ondanks de vele aanvallen van het partijkartel. Baudet heeft een daadwerkelijk bestaand probleem gesignaleerd, en heel veel kiezers zijn ervan overtuigd dat hij de oplossingen voor handen heeft. Dat is niet zo gek; de andere, oudere partijen hebben die kiezers immers decennialang genegeerd. Ze weten dus zéker dat ze het niet bij hen hoeven te zoeken.