Eureka! Stagnatie Europese economie komt door geo-politieke onzekerheid

Je blijft je verbazen over de lichtzinnige analyses van ons financiële journaille. De redactie schrijft dat het beter gaat in Portugal, Spanje en Griekenland. Maar waar is dat optimisme op gebaseerd jongens? De Europese belastingbetaler heeft net weer voor 5 miljard euro de portemonnee kunnen trekken om een Portugese bank voor omvallen te behoeden. Niet alleen bij de redactie van het FD worden de juiste analyses niet gemaakt, ook van bankanalisten hoef je geen wonderen te verwachten. Zo wijt ook ING het uitblijven van de groei aan de politieke spanningen in Oekraïne en het Midden-Oosten. Eureka! Alsof de matige gang van zaken in de eurozone pas is opgetreden na het uitbreken van de pleuris in Irak of Kiev. Hoeveel jaar modderen we al aan heren? Jaartje of zes, zeven?

Het wil maar niet lukken met die eurozone. De eerste, tweede, derde, vierde én vijfde economie van de eurozone staan in de min ten opzichte van de periode vóór invoering van de euro: Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje én Nederland. Want ondanks de sussende woorden van Mathijs Bouman is de schamele half procent groei die gisteren bijna juichend werd aangekondigd door onze staatsmedia natuurlijk beschamend. Bovendien is het maar de vraag of er van dat half procentje nog iets overblijft na dit lopende kwartaal, gelet op de Russische tegensancties.

Maar vooral de drie grootste eurozonelanden, Duitsland, Frankrijk en Italië, baren ons zorgen. Dat zelfs Duitsland met de voor haar spotgoedkope euro niet tot nauwelijks groei laat zien (behalve inflatoir) is opmerkelijk. Van Frankrijk en Italië weten we dat die latijnse landen het simpelweg verdommen om hun economieën te hervormen. Snijden in eigen vlees doet pijn, dat kun je beter aan die domme Duitsers en Hollandse kaaskoppen overlaten. We zitten immers toch in dezelfde boot, om met minister-president Rutte te spreken? Ja, dat we in de boot zitten, dat is inmiddels wel duidelijk, maar hoe komen we eruit?

Wie de jongste Eurostat cijfers analyseert wordt niet erg vrolijk. Niet alleen over de deflatie in de eurozone, behalve in Duitsland en Nederland (!), maar ook over de afnemende industriële productie en de stagnerende groei van het BBP, door Eurostat eufemistisch met 'stabiel' aangeduid. Alleen de economie van Groot-Brittannië vertoont een stevige groei (met de daarbij horende inflatie), maar GB zit dan ook niet in de eurozone. Is dat dan de oorzaak? Ja, dat is de oorzaak.

Ik blijf het tot vervelens toe herhalen, ook voor onze nieuwe lezers: zolang we de eenheidseuro behouden, waardoor er geen wisselkoersmechanisme optreedt en geen landenspecifiek rentebeleid gevoerd kan worden, dan komt er geen structurele verbetering en blijft de eurozone kwakkelen. Het is niet anders.

De Duitse krimp kwam als een mokerslag aan bij de buren, temeer daar zij groter was dan het eurozone gemiddelde. Mij verbaast dat dan weer niet, want als je, zoals Griekenland bijvoorbeeld, al zes jaar op rij krimpt, dan raakt de rek er natuurlijk een keertje uit. Drie keer nul blijft immers nul. Het blijft opvallend hoe weinig inzicht sommige bankeconomen hebben in de analyse van de onderhavige problematiek. Zo verbaasde Commerzbank-econoom Ralph Solveen zich erover dat de crisis 'lijkt op te schuiven naar het noorden'. Dat hebben wij twee jaar geleden al voorspeld: de zwakke landen trekken de initieel sterke landen mee omlaag. De vraaguitval in het zuiden, de massale werkloosheid daar, het totale gebrek aan nieuwe banen zal zich uitbreiden over de hele eurozone.

De eenheidsrente voorkomt herstel in de eurozone. Het is een simpele economische wetmatigheid: als de rente niet goed staat kan er geen sprake zijn van een evenwichtige groei. Er gaan nu stemmen op om de lonen in Duitsland en Nederland te verhogen, interne revaluatie noemen economen dat. Die koers is in flagrante tegenspraak met wat Rutte zei tijdens zijn toespraak voor de Duitse Wirtschaftsrat, een jaar geleden. Toen prees hij nog de strenge hervormingen en loonmatiging (het Plan 2010 van voormalig bondskanselier Schröder) en stelde dat als voorbeeld voor Nederland. Interne revaluatie biedt geen oplossing, sterker nog, die leidt binnen afzienbare termijn juist tot welvaarts- en koopkrachtverlies door de import van excessieve inflatie uit het buitenland, zoals ik in deze column heb laten zien. Maar ja, wie kritiek heeft op de euro, telt niet meer mee.

De oplossing ligt echter voor het oprapen, zelfs binnen het europolitieke kader. Maar je gaat het pas zien als je het door hebt, om een bekende Nederlander te parafraseren.