EU-parlementariër Anders Vistisen: 'Amerikaanse belastingbetalers langzaam beu van Europa verdedigen'

David Neyskens (DN) was deze week aanwezig bij de conservatieve politieke actieconferentie CPAC. Daar ging Neyskens in gesprek met de aanwezigen en interviewde een conservatieve dame. Ook ging hij in gesprek met de Deense Europarlementariër Anders Primdahl Vistisen (AV). Volgens Vistisen worden Amerikaanse belastingbetalers 'langzaam beu om steeds de portemonnee te moeten trekken voor defensie', terwijl Europeanen hun beloften inzake de 2% NAVO-norm niet nakomen.

De vraag is dan ook 'wie is de beste Europese vriend van de Amerikaanse conservatieven?' Er lopen elk jaar meer en meer Europeanen rond op CPAC. Vooral Britten, die in dagen van Brexit steun zoeken bij hun Amerikaanse vrienden, maar van alle Europese fracties lopen er vertegenwoordigers rond op CPAC. David Neyskens had voor Doorbraak een uitgebreid gesprek met Anders Vistisen van de Deense Volkspartij, die lid is van de fractie van Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) waar ook Forum voor Democratie zich bij wil aansluiten.

DN: Waarom zijn er hier zoveel Europeanen?

AV: Er zijn twee redenen. Het is belangrijk om te weten wat er gaande is in de conservatieve wereld hier in de VS. Maar er is ook een intra-Europees gevecht over wie de beste vriend is van de Republikeinen. CPAC is de conferentie van de conservatieve vleugel van de Republikeinse partij. Wij komen van de ECR om hier bruggen te bouwen en de EVP probeert dat eerder te doen met gematigden op Capitol Hill. Het heeft dan ook te maken met de discussie over wie is de ‘juiste’ conservatieve stem in Europa.

DN: Er zijn hier drie Europese partijen of fracties aanwezig: ACRE (Alliantie van Conservatieven en Hervormers in Europa, de partij achter de ECR-fractie in het Europees Parlement-waar N-VA lid van is), ENF (Europa van Naties en Vrijheid, waar het Vlaams Belang lid van is) alsook Nigel Farage van de Brexit-partij en lid van EFDD (Europa van Vrijheid en Directe Democratie) die hier op vrijdag de belangrijke slottoespraak gaf. Waarom zijn die allemaal hier?

AV: Zoals ik daarnet al zei, het heeft veel te maken met de belangrijke verschuivingen die in Europa plaatsvinden en die zich al voltrokken hebben in de VS. De TEA-party heeft voor een groot deel de conservatieve beweging overgenomen in de VS. Maar in Europa is het toch nog iets anders, waar het toch vooral nieuwe partijen zijn die de fakkel van het conservatisme dragen.

Die Europese conservatieve partijen willen trouwens ook graag de goedkeuring hebben van de Republikeinse partij. Dat proces wordt natuurlijk versterkt door de Europese verkiezingen.
Interessant is wel dat vier jaar geleden Farage niet zo positief was over Trump en dat hij dat nadien heeft bijgesteld. Nu zal hij hier komen om Trump te steunen voor zijn verkiezing in 2020 in één van de belangrijkste toespraken van de dag.

DN: De Republikeinse partij is wat ze noemen een ‘Big Tent’: ze overkoepelt establishment-Republikeinen, libertariërs, sociaal-conservatieven, fiscaal-conservatieven, neo-conservatieven, non-interventionisten. Is er een mogelijkheid dat er in Europa ook één grote groep komt of komen er verschillende groepen in het Europees parlement?

AV: Goeie vraag. Er komt sowieso niet één grote groep omdat de EVP sowieso een centristische kracht blijft. Het wordt wel heel interessant wat er aan de rechterzijde van de EVP zal gebeuren. Waar het best mogelijk is dat er meer dan 200 Europese parlementsleden zullen worden verkozen.

Vandaag hebben we daar drie groepen en enkele niet-gebonden parlementsleden, ik verwacht dat er een consolidatie zal zijn, maar niet in één groep. Maar ik denk dat we voor de eerste keer een groep zullen hebben die misschien zal kunnen concurreren voor de tweede plaats in het Europees Parlement met de socialisten.

Dat zal niet makkelijk zijn, maar het zal voor een groot deel afhangen of we in Europa kunnen slagen waar ze in de Verenigde Staten in geslaagd zijn, kijken naar wat we gemeen hebben in plaats van te kijken naar wat ons verdeelt.

DN: Waarom zijn Amerikaanse conservatieven zo anti-EU? Want de EU wordt hier vaak spontaan getrakteerd op boegeroep. (Er waren ook verschillende panels, oa. Over Brexit en de EU is hier toch wel heel onpopulair) Is het omdat de Europese conservatieven , meestal Britten, hier aan het woord komen? Of is het een diepere afwijzing?

AV: Ik denk dat er verschillende redenen zijn. Ik denk dat er in de Republikeinse partij een onderliggend gevoel is dat steun geeft aan rechten voor staten over rechten van een unie. En ik denk dus dat ze de EU ook vanuit Amerikaans perspectief zien en dus automatisch wantrouwig zijn tegen een federale unie. Dus als je voorstander bent van ‘states rights’ dan verwerp je het idee van een ‘ever closer union’. Dus het is een natuurlijke startpunt.

Natuurlijk hebben we ook de hedendaagse tendens van Brexit en Trump en de Amerikaanse conservatieven zien ook in de media dat die mensen worden weggezet als angstig voor globalisatie, het zijn ‘oude witte mannen’. Dus er is een vorm van sympathie.

Daarnaast heeft de Europese Unie de Trans-Atlantische band gedestabiliseerd. Wanneer we de retoriek horen dat de EU militair alleen moet staan, gebeurd dat steeds met een zeer anti-Amerikaanse ondertoon. Ik denk dat dit er voor zorgt dat meer en meer Amerikanen de Europeanen een beetje beu zijn. Als puntje bij paaltje komt, betalen wij niet voor onze defensie.

Ook in mijn gesprekken met Amerikaanse congresleden komt het naar voor dat ze het wel wat gezien hebben met het feit dat de EU zich tegenover hen negatief positioneert. Dan is het voor hen interessanter om samen te werken met individuele landen dan met een unie die tegen hen is. Het is dan beter om 15 vrienden te hebben dan één lauwe vriend.

DN: ACRE heeft hier een officieel event op CPAC, wat is het doel van dit event?

AV: ACRE en EVP zijn beide lid van de International Democrat Union (IDU-Internationale koepelpartij van conservatieve partijen, er is geen Belgisch lid). Ik denk dat het voor ACRE een PR-event is. De EVP, omwille van Trump, maakt de relatie met de Republikeinen wat losser en ACRE is altijd het kleine broertje geweest.

Zij zien nu hun kans schoon om hier vooruitgang te maken in hun relatie met de Republikeinen. EVP werkt vooral onder de radar, maar houdt afstand van Trump, ACRE neemt een meer pro-actieve rol.

DN: U bent zelf afkomstig uit Denemarken, dit is een zeer groot pro-Trump event geworden. Hoe populair is Trump in Denemarken en is er een verschil tussen de Denen en uw eigen kiezers?

AV: Een Republikeinse president heeft in Denemarken steun van 5% van de Denen en inzake Trump zal het nog minder zijn. Ik denk dat het dezelfde tendens is als in de rest van Europa. Onze partij neemt geen standpunt in over het electoraal proces van andere landen. Maar we voelen wel aan dat de wereld een veiligere plaats is met een Republikein in het Witte Huis.

DN: Maar toch moeten we zeggen dat er onder Trump een andere agenda is in het Witte Huis. Het is toch zo dat Bush en Obama een veel gelijk lopende buitenlandse agenda hebben dan Trump?

AV: Ik ben het daar niet volledig mee eens. Als je de retoriek van Obama wegneemt, zou ik wel willen zeggen dat Obama toch al een iets non-interventionistische agenda gestart is en dat Trump die nu wel sterker voortzet. Obama was geen pro-Europese president.

DN: Meer pro-Pacific?

AV: Ja, meer pro-Pacific, maar ook meer pro-Afrika en Zuid-Amerika. Maar hij faalde op zovele vlakken, dat hij zich gericht heeft tot de Europeanen die van hem hielden vanaf het begin om wat makkelijke punten te scoren. Een beetje uit wanhoop. Het is dus mijn visie dat er al een meer isolationistische agenda gestart is onder Obama na het enorm interventionistische beleid van Bush. Geen interventie in Syrië, geen interventie in Oekraïne.

Obama liet de Europeanen al veel meer voor hun eigen invloedssfeer zorgen, de VS zou er zich vroeger meer mee bemoeid hebben. Trump doet soms zelf iets meer. Mijn bezorgdheid over de Trans-Atlantische relatie is, en ik heb die echo gehoord in gesprekken met mensen in de regering-Trump, dat de Amerikaanse belastingbetalers het beu worden van Europa te verdedigen. Omdat ze geen respect en zelfs meestal nog morele lessen krijgen van de Europeanen over wat ze hadden en moeten doen.

Denk even met me mee en mochten we in Europa mensen verkozen hebben waar men zich niet zo lekker bij voelde in Washington en dat de Amerikanen daar openlijk in de pers over spreken. Europese leiders spreken daar vandaag wel openlijk over. Zelf als Trump herkozen wordt, is het onmogelijk dat Europa voor het einde van zijn termijn de mogelijkheid heeft om militair sterk genoeg te zijn om zichzelf te verdedigen.

Het is dus een heel onvoorwaardelijke strategie en dat is volgens mij het echte populisme. Mensen zoals Guy Verhofstadt, die een EU-leger willen. Waar is dat leger binnen 6 jaar wanneer Trump geen president meer is? Nergens. Duitsland heeft 4 gevechtsklare gevechtsvliegtuigen, ga daar maar aan staan tegen de Russen. Dat is minder dan Noorwegen er heeft. Het toont dat de EU-retoriek enkel populistisch anti-Trump is en tezelfdertijd gevaarlijk is.

Ik denk dus dat het belangrijk dat we naar hier komen om de Trans-Atlantische band te versterken.

DN: Slotvraag: voelt u zich hier thuis?

AV: Natuurlijk, maar dat is ook conservatisme. Er is geen utopie waar we naartoe werken. Deense en Vlaamse conservatieven zijn anders, ook anders dan Amerikaanse conservatieven. We komen van andere plekken met andere uitdagingen, maar we hebben wel min of meer dezelfde inzichten en ideeën. We kunnen het oneens zijn, maar dat is net de voorwaarde voor democratie. En daarom vind ik ook dat landen hun eigenheid moeten vrijwaren.

Dat is anders dan sociaal-liberalen en socialisten, die geloven in één utopie. Conservatieven geloven net dat er verschillen zijn, maar we proberen onze gemeenschappen te verbeteren, maar we hebben geen vooraf bepaald utopie waar iedereen heen moet. We respecteren het feit dat er verschil mag zijn en dat er daar ook een schoonheid inzit. Maar we moeten wel kijken waar we kunnen samenwerken met respect voor elkaars eigenheid.