Energieakkooord is te duur om ooit uitgevoerd te worden

Een gastbijdrage van Theo Wolters

Onder de titel, 'Energieakkoord te duur om ook werkelijk uitgevoerd te worden', schreef Theo Wolters de volgende 'posting' op de website van Essent (!).

Als je met behoudende, realistische aannames uitrekent wat alleen de 10,5 GW aan windparken uit het energieakkoord de burger extra gaat kosten, kom je uit op zo’n 55 miljard euro. De SER is blijkbaar vergeten even uit te rekenen wat voor prijskaartje er aan het akkoord hangt. Even Amersfoort bellen dus maar?

Hoeveel is veel?
Dat astronomische bedrag van 55 miljard is bijna drie maal zoveel als alle gigaprojecten die ik in de Nederlandse geschiedenis kan bedenken bij elkaar opgeteld: Betuwelijn, JSF, HSL, Noord-Zuid lijn, Deltawerken, Afsluitdijk en Fyra kostten samen zo’n 20 miljard.

Als je de inpassingsverliezen van windenergie in het net en de indirecte kosten van bijvoorbeeld waardedaling van onroerend goed daarbij optelt kom je op 100 miljard. Afgeschreven over 15 jaar komt dat de burger op ruim duizend euro per gezin per jaar. Daarvoor krijgt hij dan in theorie 3 procent van de 16 procent duurzame energievoorziening die de overheid binnen tien jaar wil realiseren. Die duizend euro per jaar is dus nog maar het allereerste begin.

Rekent u me rustig na, ik heb alles uitgebreid en begrijpelijk voorgerekend in mijn blog “Astronomische kosten energieakkoord verzwegen”.

Al vóór ik me in de kwestie verdiept had, had vooraanstaand energiejournalist Karel Beckman het sommetje voor het gedeelte wind op zee ook al gemaakt. Hij kwam in zijn stuk uit op 25 miljard. Dat is minder dan ik (ik kwam op 38 miljard), omdat hij uitging van een instantane kostendaling van deze technologie van 40 procent. Als je die niet meerekent komt hij op 33 miljard, redelijk dicht bij mijn uitkomst. Voor alleen wind op zee dus.

Parallel aan mijn generieke rekenmethode was een aantal kritische windenergiespecialisten rond Fred Udo juist heel concreet aan het rekenen aan het Gemini windpark op zee, wat via extrapolatie tot vergelijkbare bedragen leidde.

Deze experts ontdekten dat ECN en EIB rapporten hadden gepresenteerd waarin tot hun verbazing slechts een kleine 8 miljard als kosten voor de wind uit het akkoord werd opgevoerd. Daarover werd een correspondentie met het ECN gevoerd waaruit bleek dat dit slechts uitgaven tot 2020 had berekend, en dat was maar een kwart van het totaal. Ook werd door ECN een bijna directe 25 procent kostendaling verondersteld en werden de kosten van de netaansluiting niet meegerekend, en dat is circa eenderde van de projectkosten. Als je deze factoren aanpast aan de werkelijkheid, komt de ECN berekening uit op 49 miljard, niet ver van mijn 55 miljard.

De groep windexperts schreef vervolgens een open brief aan minister Kamp om deze misleidende voorstelling van de werkelijke kosten van het energieakkoord aan de kaak te stellen.

Het persbericht over deze brief is bijna door alle kranten prominent gebracht, hoewel erin uiterst terughoudend alleen het investeringsbedrag genoemd werd dat voor de bouw van de extra windparken op zee nodig zou zijn, op basis van de kosten van het Gemini park: 19 miljard euro. Dus niet de werkelijke kosten voor de burger, die meer dan het dubbele bedragen door met name rente en onderhoud, en niet betreffende de hele 10,5 GW wind uit het akkoord. Extrapolerend vanuit het Gemini park kom je voor het totale kostenplaatje voor de burger overigens hoger uit dan mijn 55 miljard.

Steun voor het standpunt in de brief kwam er uit onverwachte hoek: de Volkskrant publiceerde een interview van Michael Persson met Dirk Berkhout, de bouwer van het Gemini park.  Hierin werd de op 25 procent geschatte kostenverlaging van ECN grondig onderuit gehaald.

Door al deze publiciteit begon het te rommelen in Den Haag, maar ook in Petten. ECN was ‘not amused’ en heeft op meerdere manieren op de brief gereageerd. Maar ook in deze reacties werd niets nieuws verteld: wat we al wisten uit de eerdere correspondentie werd eigenlijk met veel omhaal van woorden bevestigd. Zie voor een analyse van de argumenten van ECN mijn tweede blog over de kwestie.

Het zal duidelijk zijn dat het de regering niet echt slecht uit zou komen als de economie weer een beetje aan zou trekken. De consument moet daarvoor vooral méér gaan uitgeven! Alleen heeft die al een aantal jaren te maken met lastenverzwaringen waardoor het netto besteedbare inkomen terugloopt. Het wordt voor iedereen voortdurend moeilijker om rond te komen. Die consument kán dus helemaal niet méér gaan uitgeven. Een van de hoofdfactoren daarin is de energieprijs: de energiekosten zijn voor de gezinnen in tien jaar maar liefst verdubbeld. Twintig procent van de gezinnen vreest de energierekening binnenkort niet meer te kunnen betalen, nog eens 20 procent moet er voor krom liggen.

Nu is de regering bijzonder in zijn nopjes met het energieakkoord, want dat kost haar geen cent: die 55 miljard voor wind wordt geheel verrekend via de energierekening. Die vliegt de komende jaren dus verder omhoog. Mochten we in de komende maanden dus eindelijk uit de recessie kruipen, dan zijn de duizenden euro’s per jaar die het energieakkoord de gezinnen gaat kosten méér dan voldoende om ons daar weer voor onbepaalde tijd in terug te storten!

De huidige regering spartelt en blijft net drijven, en heeft niet de luxe om verder vooruit te kijken dan een paar maanden. De 16 procent besparing in 2023 is dus slechts een politieke realiteit, geen “echte” realiteit. Karel Beckman’s tweede blog over het energieakkoord had als veelzeggende subtitel: “Gelooft iemand echt dat een volgend kabinet zich gehouden zal voelen aan dit Energieakkoord?”

Het antwoord moge duidelijk zijn: die luxe zal een volgend kabinet niet hebben. De rapporten van ECN en EIB gaan niet voor niets maar tot 2020: lang voor die datum zal het energieakkoord al ten grave gedragen zijn. Niet voordat de eerste 10 à 20 miljard zullen zijn uitgegeven, dus we gaan het wel degelijk pijnlijk voelen, maar dan strandt het spookschip toch echt op massaal publiek verzet. Dit akkoord is veel te duur om ooit uitgevoerd te kunnen worden.

---

Aldus Theo Wolters.

Voor mijn eerdere DDS–bijdragen zie hier.