Het jaar 2014 kan een raar jaar worden. Zal de FED echt gaan taperen?
De beurskoersen lijken meer af te hangen van deze maandelijkse enorme geldinjecties dan van de intrinsieke waarde van de aandelen, ook de yields van de leningen aan ontwikkelingslanden worden er mede door bepaald en waarschijnlijk ook die van de zuidelijke lidstaten van de eurozone, hoewel daar de beschermende hand van Draghi het grootste aandeel in de rust vormt. Beide blokkeren de marktwerking en kunnen niet eeuwig doorgaan.
De USA arbeidsmarkt geeft evenmin zekerheid, weliswaar is de werkloosheid (= aantal werkzoekenden) gedaald tot zo'n 6,7% maar daarin speelt ook mee dat vele Amerikanen de hoop hebben opgegeven en niet meer ingeschreven staan als werkzoekenden. Daartegenover is de arbeidsparticipatie slechts 62,5% (vrijwel net zo groot als in de eurozone waar de werkloosheid echter 12%+ bedraagt). De banenmarkt is echter met slechts 74.000 ipv de verwachte 200.000 toegenomen, een enorme tegenslag. Sommige analisten schrijven het achterblijven ervan bij de economische groei toe aan het veranderend karakter van de arbeidsmarkt, zeer goedkoop schaliegas bij bedrijven die veel energie intensiever zijn geworden dan arbeidsintensief en voorts de snelle voortgang van de informatiesering die veel arbeidsplaatsen in de servicesector overbodig maakt. In de EU zal ongetwijfeld die informatiesering ook een rol spelen en de energieprijzen eveneens, maar hier de hoogte ervan in plaats van de laagte.
Ook op dat energiegebied zijn nieuwe ontwikkelingen gaande. Brussel wil al een onderzoek doen naar Duitse bedrijven die vrijgesteld zijn van de EU ecotaks hetgeen gezien zou kunnen worden als verboden staatssteun. Zou dat onderzoek positief uitvallen dan zou dat een enorme financiële klap voor de Duitse industrie zijn. In een groter verband zou Brussel ook de subsidies aan bedrijven die duurzame energie installaties bouwen als concurrentievervalsende subsidies kunnen zien en die verbieden. Ook daar gaan stemmen voor op. Daardoor zouden de prijzen voor duurzame energie nog veel sterker stijgen dan nu reeds het geval is. Zullen veel landen het Spaanse voorbeeld volgen, de subsidies voor duurzame energie beperken of afschaffen en het terugleveren van electriciteit door wind en zonnepanelen bezitters niet langer rijkelijk belonen.
Dat zou gezien de huiver bij die bedrijven alleen al bij de gedachte eraan rampzalig zijn voor die tak van industrie. Er zou beslist geen windpark in zee meer komen. Er zijn echter duidelijke tekenen dat er binnen de Europese Commissie een afwegen van economische en klimaatbelangen plaats zal gaan vinden. Een duidelijke stap is al het vage voornemen de afspraken voor duurzaamheid van 40% in 2030 niet bindend te maken maar mede door de individuele lidstaten te laten bepalen. Een buitengewoon interessante ontwikkeling is dat in Duitsland en Oost Europa weer bruinkool als brandstof voor electriciteitscentrales wordt gebruikt. Als het nu echt om CO2 uitstoot en luchtvervuiling gaat dan moeten toch alle greenpeace aanhangers en soortgenoten een levend cordon rond deze centrales gaan vormen met wervende teksten. Maar om de energieprijzen toch een béétje in toom te kunnen houden na het abrupte afzweren van kernenergie is deze bruinkool een goedkoop, efficient en noodzakelijk middel. Men komt langzaam maar zeker weer met beide benen op de grond te staan met het besef dat de economie ook de motor van de sustainability is zowel in financiëel als ecologisch opzicht en dat men met te hoge energieprijzen de industrie de das omdoet.
Teveel denkt het westen nog dat er geen zich ontwikkelende landen om het westen heen zijn die met goed onderwijs voor de bovenklasse, een enorme geldingsdrang, minder verzorgingsstaat, een enorme wil om vooruit te komen en minder aandacht voor het milieu onze concurrenten gaan worden, als ze dat al niet zijn. Men praat wel over de globale economie maar voelt zich er toch een beetje boven te staan. Maar helaas staan we er midden in. De Brics, Civets en Mints staan te dringen om ook hun plaats op te eisen.
Dan vraag je je ook nog eens in EU verband af hoe het kan dat Aldel failliet is gegaan terwijl een soortgelijke fabriek in Duitsland wel rendabel blijkt te zijn? Hoe kan nu de energieprijs in Nederland voor zo'n fabriek zoveel hoger zijn dan die in Duitsland? Ik herinner me nog het tumult in Europa toen de tuinbouw in het Westland gereduceerde gasprijzen kreeg. Hoe snel greep toen Europa niet in om deze concurrentievervalsing te stoppen? Dan kan het snel gaan in de EU en de eurozone, zo ook met de bankenunie. Acoord werd gegaan op stringente voorwaarden voor de bankendekking. Nu al zitten de barsten er in, de dekkingsvoorwaarden zijn nu al in Basel versoepeld. Zo gaan de garanties snel de papierversnipperaar in. Zo vroeg in het nieuwe jaar al. No raindrop ever falls without a cause and without effect.