Zelden zo'n warrig verhaal gelezen van zo'n gelauwerd historicus.
James Kennedy is een zegen geweest voor de Nederlandse geschiedschrijving. Met zijn proefschrift
Nieuw Babylon in Aanbouw zette hij een alom geprezen doorsnede neer van het kritiekloze vooruitgangsdenken van de jaren zestig. Het boek is helaas niet meer
verkrijgbaar maar gelukkig wel in zijn geheel te
downloaden. Zijn roem is zo groot dat de Universiteit van Amsterdam hem in 2007 wegkaapte van de Vrije Universiteit. De kwaliteit van zijn werk is helaas wat wisselend. In de meest recente editie van
De Gids, sinds kort een links-literair verantwoorde bijlage van grachtengordelblaadje
De Groene Amsterdammer, laat hij zijn licht schijnen over het begrip 'nostalgie'. Dat had hij beter kunnen laten.
Uiteraard is er ook een wat minder zonnige interpretatie mogelijk van de nostalgie rond de Elfstedentocht. Het zou namelijk ook weleens kunnen betekenen dat Nederlanders terugverlangen naar de homogene samenleving van vroeger: Hollanders onder elkaar, met hun eigen, herkenbare cultuur. Want wat de Elfstedentocht ook is, het is géén multi-cultigebeuren, maar een feest waarbij een paar dagen traditionele 'Hollandse' waarden worden gedefinieerd en gevierd. (...) Je zou dus kunnen zeggen dat er in de Nederlandse schaatskoorts iets geslopen is dat anderen die niet tot 'onze groep' behoren uitsluit. Maar er speelt nog iets mee, wat belangrijker is dan racisme of chauvinisme, en dat is het verlangen naar een verleden waarin het bestaan een stuk eenvoudiger was.
Wat zou iemand denken als hij dit opschrijft? Dat er in Elfstendentochtminnende kringen toch geen intellectuelenvodjes gelezen worden, en dat hij daarom kan doen en laten wat hij wil? Jammer hoor,
busted. Want Kennedy doet het echt: de Elfstedentocht liëren aan uitsluiting en racisme. Je zou bijna denken dat het de kwade invloed van zijn
ChristenUnie-eega is die hem tot waanzin heeft gebracht.
Ik zat in de aanloop naar de niet eens georganiseerde Elfstedentocht van 2012 toevallig op een gegeven moment te denken aan het monoculturele karakter van de Elfstedentocht. Ik kwam tot de conclusie dat er vast wel een club zou zijn die een Marokkaan op ijzers zou hijsen. De EO, NTR, VARA en IKON zouden meer dan bereid zijn daar vervolgens een reportage van te maken. Ik kwam ook tot de conclusie dat het nergens op zou slaan. De Elfstedentocht heeft geen enkele band met andere culturen dan die van Friesland. Friezen willen zelf niet bij Nederland horen, en ook in grote delen van het land worden ze als een groep apart beschouwd. Ik ken genoeg mensen die het feit dat het hier om een Fries sportspektakel gaat, juist als een smet op het fenomeen zien. Een Marokkaan op schaatsen zetten is net zo 'baanbrekend' in de geschiedenis van de Elfstedentocht als Arnhemmer Coen de Koning, die de Tocht der Tochten in 1912 won.
Maar ja, mensen zien wat ze willen zien. Zo ook James Kennedy. En dan is de Elfstedentocht ineens een racistisch fenomeen.
