Het prettige aan het discussiëren met SP'ers, is dat zij altijd eerlijk en oprecht zijn in hun intenties. Het socialisme en het communisme wordt helemaal niet van weggekeken en veel jongere SP'ers vinden het Russisch communisme helemaal niet zo gek idee. De meeste van de andere partijen willen wel een verzorgingsstaat, maar willen zichzelf nog wel liberalen of iets anders dan socialistisch noemen. Toch kwam er een artikel over de link tussen Lenin, het socialisme in
Rusland, en de
Nederlandse verzorgingsstaat. Dat was natuurlijk in de context van het honderdjarig jubileum van de revolutie in Rusland door onder andere Lening, maar alsnog.
Die breuk had een positief neveneffect: ze dwong de sociaaldemocraten tot een fundamentele keuze. Voor verheffing van de werkenden, maar tegen totalitaire gelijkschakeling. Voor een collectivistische verzorgingsstaat, maar tegen volledige collectivisatie. De sociaal-democratie begon de middelen belangrijker te vinden dan het doel. Kortom: hervorming via het parlement, géén revolutionair geweld.
Maar het doel werd niet uit het oog verloren: een democratische verzorgingsstaat. In de naoorlogse jaren na 1945 tot de opkomst van Margaret Thatcher en Ronald Reagan in 1979-1980, was deze benadering dominant. Ook als de sociaaldemocratie niet in de regering zat – in Italië duurde dat tot 1963, in Duitsland tot 1966 – had ze invloed op het staatsbestel.
Het stuk gaat over de sociaal-democratie die hetzelfde wilde als de revolutionaire socialisten, maar dan via democratische weg en natuurlijk de verzorgingsstaat. Het stuk meldt ook de rol van de liberalen en de christen-democraten, die gewoon lekker aan de socialistische weg timmerden, ook al zaten de sociaal-democraten nog geen eens in de regering.
Het is een verademing als dit soort connecties openlijk in het debat durven te worden gelegd. Dat is ook iets wat ik altijd verschrikkelijk vond dat de
VVD'ers zo hard aan het roepen waren dat ze liberaal zijn, maar niet durfden te zeggen dat de verzorgingsstaat juist tegen het liberalisme ingaat. Dan zijn ze ineens voor de verzorgingsstaat en 'is het nu eenmaal' zo. Dat is niets meer dan intellectuele luiheid en inconsistent. We moeten in het politieke debat juist dit soort overeenkomsten en verschillen benoemen en de politieke partijen wijzen op dit soort fouten die ze bewust of onbewust maken.
De verzorgingsstaat is een groot en belangrijk onderdeel van de socialistische heilstaat, roep dat overal maar rond en vooral tegen die liberalen. Ook een
aanrader om te lezen!
