Een kleinere overheid en minder belasting betalen?

Het gebruik van de begrippen “links”en “rechts” is vaak verwarrend, omdat onze maatschappij al sinds de jaren tachtig in rap tempo individualiseert en ontideologiseert. We zijn dus met z’n allen calculerende burgers geworden, maar dat betekent niet dat we geen mening meer hebben over allerlei onderwerpen.

Zo kunnen mensen sterke gevoelens hebben over immigratie en integratie en pleiten voor law & order ( traditioneel een rechts thema), maar in sociaal-economisch opzicht een vrij links standpunt hebben. In feite zie je de laatste jaren dat de PVV in die richting beweegt, maar toch vind ik het kort door de bocht om de PVV daarom “links” te noemen.  Ik denk dat als de Nederlandse bevolking aan een soort politieke leugendetector gekoppeld zou worden, de meeste mensen een mengvorm van links en rechts gedachtegoed in zich blijken te hebben.

Daarom lijkt het mij interessant om de vraag op te werpen, of er in Nederland een politieke meerderheid te vinden is voor een kleinere overheid. Let wel, een kleinere overheid hoeft niet per se een “rechts” beleid te voeren als het gaat om inkomensverdeling. Ook met een kleinere overheid kan er gestreefd worden naar een eerlijke inkomensverdeling en bijvoorbeeld een goede ouderenzorg. Er moeten dan wel keuzes gemaakt worden, zoals snijden in de bureaucratie en in zaken als het toeslagencircus en bepaalde uit de hand gelopen zorg- en subsidieregelingen. 

Als de belastingen per saldo omlaag kunnen, omdat de collectieve sector minder zwaar gaat wegen,  zal het makkelijker zijn voor de regering om via gerichte lastenverlichtingen de werkende middenklasse tegemoet te komen. Hierdoor kan de economie op een gezonde manier nieuw leven in worden geblazen. In dat kader hebben we onlangs de noodkreet gehoord van de econoom Prof. Dr. Sylvester Eiffinger: de middenklasse betaalt de prijs voor de crisis en dreigt te gaan muiten.

De laatste tijd heeft met name Sybrand Buma van het CDA zich laten horen in dit debat en pleit nadrukkelijk voor een kleinere overheid. Laten we nu eens voor het gemak ervan uitgaan, dat de liberale partijen VVD en D66 ook voorstander zijn van een kleinere overheid. Volgens de laatste peiling van Maurice de Hond (11 mei 2014) komen we met deze partijen op een totaal van 68 zetels (VVD 22, D66 25 en CDA 21 zetels).

Niet zo heel ver van een meerderheid, zou je zeggen. Dan heb je nog de PVV, met nu 24 zetels in de peiling van De Hond. Zijn die nu links of rechts? Zij zeggen ook dat ze een kleinere overheid willen en dito lastenverlichting, maar los van de principiële verschillen tussen de PVV en de eerdergenoemde partijen, wil de PVV op een heel andere manier de overheid verkleinen. Zij willen besparingen boeken op zaken als de EU afdracht (niet meer nodig want Nederland uit de EU), op Ontwikkelingshulp en op  Immigratie (door niet-westerse immigranten niet meer op te nemen).

Wat we dus zien, is dat er in principe wel een meerderheid is van Nederlandse partijen die voorstander zijn van een kleinere overheid en lagere belastingen, maar dat ze qua ideologie en ook qua praktische invulling van de te nemen maatregelen om de collectieve sector te verkleinen, hemelsbreed van elkaar verschillen. En dus geen coalitie kunnen vormen.

Op de korte termijn zie ik hier geen verandering in komen, temeer daar Geert Wilders lijkt te volharden in zijn politieke Alleingang en naar eigen zeggen véél meer gemeenschappelijk heeft met zijn nieuwe vrienden Front National en FPÖ, dan met enige partij in het Nederlandse parlement. Tja, dat gaat dus niet meer goed komen, of Wilders moet alsnog een U-bocht nemen, maar daar is hij het type niet voor.

Er zou een nieuwe politieke realiteit kunnen ontstaan, op het moment dat de kiezer Wilders moe wordt en er een aansprekende rechtse of populistische politicus in het ontstane gat duikt. Laten we zeggen, een type als Joost Eerdmans,  hardliner op het vlak van criminaliteit, maar in de ogen van politiek Den Haag toch een acceptabele figuur. Eigenlijk de verpersoonlijking van fatsoenlijk rechts.

Dan kan er een interessante situatie ontstaan. VVD, D66, CDA en de nieuw te vormen partij “Fatsoenlijk Rechts” (werktitel) zouden samen een parlementaire meerderheid kunnen behalen. Het CDA zou het sociale element in kunnen brengen. “Fatsoenlijk Rechts” kan meer inspraak eisen voor de burgers, een hardere bestrijding van de criminaliteit en striktere immigratie regels. Daarnaast kan “Fatsoenlijk Rechts” een heldenrol vervullen, door verdere integratie in de EU te blokkeren. D66 zou pleiten voor beter onderwijs en meer  innovatie en de VVD zou zich sterk maken voor de ondernemers. Al met al, een vrij aardige mix en in ieder geval beter dan wat we nu hebben.

Zo kan er misschien iets gebeuren in Nederland en wordt eindelijk het mes gezet in de alsmaar groeiende collectieve uitgaven, inclusief het hele toeslagencircus. Tot het zover, is zal het behelpen blijven met de two-man-show van “Marx” Rutte en Didi Samson, hoewel ik de laatste niet een heel lang politiek leven toedenk. De PvdA had namelijk nog maar 10 zetels in de peiling van De Hond. Mogelijk is het na de Europese verkiezingen, exit Samsom?