Een behouden vaart

We weten inmiddels allemaal dat piraterij geen halve mythologie uit een ver verleden meer is: jaarlijks worden vele schepen aangevallen door genadeloze rovers. In veel gevallen worden de onschuldige opvarenden gegijzeld door de piraten, om zo geruild te kunnen worden voor losgeld. Internationale wil om hiertegen op te treden is niet of nauwelijks aanwezig. Er zal een andere oplossing moeten komen.

Uiteindelijk is het enige effectieve middel tegen piraterij de vernietiging van hun bases, hun havens. Dit is een les die reeds lange tijd geleden geleerd is, maar die de politici van tegenwoordig klaarblijkelijk vergeten zijn. Tegen de piraten van Noord-Afrika is honderden jaren oorlog gevoerd, maar het waren nota bene de Amerikanen die er een einde aan maakten.

Hoe? Door, anders dan de Europeanen, een aanvalsleger van goedgetrainde mariniers te sturen en de uitvalsbases van de piraten aan te vallen. De Britten hadden jaar na jaar afkoopsommen moeten betalen, de Amerikaanse president Jefferson was de eerste man die het principe ter hand nam dat tegenwoordig heet: “We do not negotiate with terrorists.”

In plaats van lafjes een geldsom aan criminele potentaten in Libië, Tunesië, Algerije en Marokko te geven, betaalde hij ze met sabel en musket. Als de Amerikaanse mariniers hun lijflied zingen, noemen ze onder andere “the shores of Tripoli” – omdat ze dáár zijn geland alvorens de kustlijn van Noord-Afrika eens flink op te schonen. Daarna is er van de piraten in die omgeving erg weinig meer vernomen. Zeg maar: het was de eerste keer dat Amerika het klusje klaarde dat Europa niet aandurfde. Een behouden vaart was gegarandeerd voor de Middellandse Zee.

Vandaag de dag staan we tegenover dezelfde situatie als de Amerikanen toen stonden, als we door de Golf van Aden willen. Het zijn nu Somalische piraten. We weten dit al jaren, maar wederom doet geen enkele regering er iets aan. Ook de VS niet, want die hebben door een onhandige aanpak van twee buitenlandse conflicten hun buik vol van een avontuurlijk buitenlands beleid – in ieder geval op de korte termijn. Onze veilige doorvaart over de wereldzeeën is daardoor in gevaar gebracht.

Daar er geen land is dat de verantwoordelijkheid op zich wil nemen, en zelfs geen coalitie gevormd lijkt te kunnen worden die het samen zou aandurven, zijn we in de strijd met de piraten in het defensief gedwongen. Het beste wat we kunnen doen is onze schepen verdedigen, en hopen op een min of meer behouden vaart. Helaas loopt Nederland ook daar in de achterhoede: lange tijd wilde de overheid er niet aan beginnen om de mariniers ten minste in te zetten om onze schepen te verdedigen. Nu is dat wel zo, maar de inzet is veel te laag en bovendien veel te duur.

Andere landen, die meer lef hebben, zochten naar alternatieven. Die zetten in plaats van mariniers nu private beveiligers in – Private Military Companies; PMCs – die hun schepen bewaken tegen de helft van het geld. Nederlandse firma’s zouden ook graag dergelijke beveiligers inhuren, in plaats van veel te veel betalen voor de veel te weinig beveiliging die onze overheid te bieden heeft. Maar helaas! Dat mag niet: men is afhankelijk van het staatsmonopolie. Minister Hillen weigert de wet te veranderen zodat het wél zou kunnen. Niet heel vreemd: op deze manier blijven de reders afhankelijk van Defensie, en moeten ze voor hun veiligheid ook flink betalen aan minister Hillen. De chantagepositie van een monopolist, simpel gezegd.

Op deze manier zal het nog lang onveilig blijven op de zee. Bovendien gaan veel reders onder een andere vlag varen, zodat ze wel PMCs mogen inzetten. Dat is niet goed voor de Nederlandse inkomsten. Wie echt wil dat piraterij bestreden wordt, die moet aandringen op een wijziging van de wet, zodat Nederlandse ondernemers PMCs kunnen inhuren die de veiligheid kunnen garanderen. Het beste zou dan niet eens zijn om personeel van PMCs de schepen te laten bewaken. Ideaal zou zijn als de Nederlandse reders, gezamenlijk, één of meerdere PMCs konden inhuren om de kust van Somalië schoon te vegen, zoals de mariniers van Jefferson dat destijds langs de kusten van de Middellandse Zee deden.

Alleen dan kan de vaart door de Golf van Aden weer behouden zijn.