Terwijl kanselier Merkel deze week in het Witte Huis aan de thee zat met president Obama, kwam de Bondsdagfractie van haar partij CDU/CSU bijeen voor crisisberaad over nieuwe miljardensteun aan Griekenland.
Als de kat van huis is dansen de muizen. Want het gist behoorlijk in de gelederen van de Duitse regeringspartijen. Alweer een nieuw steunpakket voor de Grieken, naar verluid van zo'n 100 miljard euro: het is haast niet meer te verkopen. En dan mogen de voorstanders van alsmaar meer miljarden in die bodemloze put nog van geluk spreken dat andere kwesties (sluiting kerncentrales, EHEC-affaire) ervoor zorgden dat de aandacht van de Duitse kiezer de laatste tijd werd afgeleid van die netelige Griekse schuldencrisis.
Ook in ons land ontstaan nu barsten in het parlementaire draagvlak voor steunoperaties aan de malafide Grieken, en dat is zeker niet zonder betekenis. Maar doorslaggevend zijn de ontwikkelingen in Duitsland. Dat land heeft immers in zijn eentje de macht om de stekker eruit te trekken. Zover is het overigens nog niet.
De situatie in de Bondsdag is voor de coalitie wel uiterst precair. Zowel in de fractie van de CDU/CSU als in die van coalitiepartner FDP is rebellie uitgebroken.
Spiegel Online:
Bei den Probeabstimmungen in den Fraktionen am späten Donnerstagabend musste die Union sogar acht Gegenstimmen und vier Enthaltungen registrieren. Die FDP, in der das Lager der Griechenland-Skeptiker zuvor auf etwa 15 Abgeordnete geschätzt wurde, zählte zunächst sechs Gegenstimmen und zwei Enthaltungen. Damit wäre die Kanzlermehrheit von 19 Stimmen in Gefahr gewesen, nach harten Debatten reduzierten die Liberalen die Zweifler: nur noch ein Nein und eine Enthaltung.
Binnen de coalitie zou dus geen meerderheid meer bestaan voor nieuwe steun aan de Grieken. Nou is die meerderheid waarschijnlijk niet noodzakelijk omdat de eurofiele Groenen wel voor zullen stemmen. Maar voor de stabiliteit van de coalitie is het ontbreken ervan natuurlijk zeer onwenselijk. Inmiddels schijnt minister van financiën Wolfgang Schäuble het gevaar voorlopig bezworen te hebben:
Die brüchigen Reihen der Koalition hat der Finanzminister etwas geschlossen. Doch es ist nur ein Etappensieg - die Zweifler verstummen nicht.
Ongetwijfeld speelt hierbij mee
dat Schäuble zwaar inzet op een bijdrage van de houders van Grieks staatspapier. Hij stuurt aan op verlenging van de looptijd: de schuld wordt niet kwijtgescholden maar op de lange baan geschoven. Een softe versie van de veelbesproken 'haircut' dus. Zo hoopt hij de rebellen, die natuurlijk aanvoelen hoe slecht de miljardensteun ligt bij de Duitse kiezer, in het gareel te houden. Het vertrouwen van die kiezer in het Europese monetaire stelsel wordt toch al zwaar op de proef gesteld nu steeds duidelijker wordt dat het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) de inflatie eerder aanwakkert dan in toom houdt. En inflatie is nog altijd een zwaar Duits trauma.
Een en ander betekent dat 'Euro-Fighter' Schäuble een oorlog moet voeren op twee fronten (ook een typisch Duits trauma, maar dit terzijde). Want zoals bekend ligt die haircut bij de internationale partners zeer gevoelig, en dat is nog zwak uitgedrukt. De ECB, waar de kluizen intussen uitpuilen van de Griekse staatsobligaties, is mordicus tegen. Toch zal het er wel van komen. Via een omweg is de Duitse belastingbetaler dan toch weer de klos, want die moet de afwaardering van van die staatsschuld bij de ECB en mogelijk ook bij Duitse banken aanzuiveren. Een schrale troost: dat is in bijna alle scenario's vroeg of laat het geval.
De lijn-Schäuble betekent dat nog steeds belastinggeld in de bodemloze put moet worden gestort, geld dat nooit meer terugkomt. De enige structurele oplossing, te weten uittreding van Griekenland uit de eurozone, is niet aan de orde.
Als dit inderdaad de lijn wordt, zal het afwijzingsfront dat zich in onze Tweede Kamer begint af te tekenen hoogstwaarschijnlijk weer uiteenvallen. De PvdA en de ChristenUnie, die wel voor een haircut zijn, maar - voor zover bekend - niet voor uittreding van Griekenland uit de eurozone, zullen zich wel kunnen vinden in de lijn-Schäuble en hun verzet tegen verdergaande miljardensteun staken.
Op korte termijn hebben de voorstanders van die miljardensteun hier en bij onze oosterburen waarschijnlijk dus weinig te vrezen. Die miljardensteun zal echter een oplossing van de Griekse schuldencrisis niet dichterbij brengen, want al die mooie toezeggingen en 'keiharde' voorwaarden zijn niets anders dan gebakken lucht. Maar ondertussen zal wel de rekening alsmaar oplopen. Bijgevolg zal het draagvlak, dat nu al flinke barsten vertoont, alleen maar verder afbrokkelen, en uiteindelijk zal de wal het schip keren.