Diplomatie en het grote publiek

Als er één ding duidelijk wordt uit de reacties op mijn post over WikiLeaks, dan is het wel dat het grote publiek werkelijk niets begrijpt van diplomatie. Het devies van velen is, blijkbaar: 'Als daden van de overheid het daglicht niet kunnen verdragen, dan moeten deze daden júíst in de openbaarheid gebracht worden. Prima dus, waar de linksradicaal Assange mee bezig is'.

Dat klinkt natuurlijk leuk in een utopische wereld, maar helaas is de werkelijkheid minder rooskleurig. Overheden móéten nu eenmaal af en toe dingen doen die, als zij niet immoreel zijn, in ieder geval amoreel zijn. Dit doen overheden om de belangen van hun naties te beschermen. Laten ze dit soort acties, dan lijdt hun land. En dat mag nooit en te nimmer gebeuren. En als een beleid ten opzichte van een bepaald land wel degelijk ethisch verantwoordwoord is kan geheimhouding nog altijd van groots belang zijn.

Zeg dat Amerika, bijvoorbeeld, bepaalde groeperingen steunt in Iran. Het doel van deze steun is het regime van de Mullahs te onderwerpen. In overheidsdocumenten staat wie deze mensen zijn, en op wat voor manier de VS hen helpt. Als Assange dit soort informatie wereldkundig maakt kunnen we er vergif op innemen dat democratische krachten in Iran een geweldige tegenslag te verwerken krijgen. En dat alleen maar omdat deze neomarxist zichzelf als de nieuwe messias beschouwt.

Daarnaast is wil je als land niet dat je doelen bekend worden; als je onderhandelingen ingaat wil je niet dat je onderhandelingspartner weet met wat voor compromissen je eventueel akkoord zult gaan. Dat ontdekt hij wel tijdens de gesprekken die je met hem voert. Niet daarvoor. Als Assange documenten heeft waaruit zou blijken dat Washington bereid is compromissen te sluiten met dit of met dat land, weet het betrokken land dat en zal zij meer, niet minder eisen. Washington is dan gedwongen meer in te leveren; wat inhoudt dat Amerikas belangen in het geding komen.

Ook heb je als overheid altijd een mening over je onderhandelingspartners / andere overheden. Soms moet je naar buiten toe vriendelijk, zelfs vertrouwelijk overkomen, terwijl je er privé een heel andere mening op na houdt. Dit geldt niet alleen voor individuen, maar ook voor staten. Als Assange documenten publiceert waaruit blijkt dat Amerika deze of gene 'bondgenoot' niet bijzonder hoog heeft zitten wordt zij ernstig in verlegenheid gebracht. En in internationale betrekkingen resulteert dat in een zwakkere onderhandelingspositie.

Men moet nooit vergeten dat een overheid altijd met twee moralen te maken heeft: de eerste is intern (binnenlands), de andere extern (buitenland). Met betrekking tot de eerste zijn openheid, democratie en eerlijkheid niet alleen mooie doelen om na te streven, maar absolute musts. De tweede moraal - de tweede soort politiek, zou je kunnen zeggen - is echter van een heel ander kaliber. En op het internationale podium gelden andere spelregels dan nationaal: hier draait het allemaal om realpolitik.

Internationale betrekkingen, buitelandsbeleid, moeten overgelaten worden aan volwassen die begrijpen waar ze mee bezig zijn. Die doorhebben dat er een verschil is en moet zijn in de ethiek van de nationale versus de internationale politiek. Zij die dit niet begrijpen kunnen zich er beter buiten houden en zich strikt bezighouden met binnenlandse aangelegenheden.