Den Haag schudt op zijn grondvesten: woedend GeenPeil gaat de politiek in!

Jan Dijkgraaf wordt de lijsttrekker van de nieuwe partij GeenPeil. De partij is de opvolger van de GeenPeil-organisatie die zich inzette voor het Oekraïne-referendum en die sindsdien druk zet op de politiek om het resultaat serieus te nemen.

GeenPeil, een initiatief van onze roze vrienden van GeenStijl, heeft het helemaal gehad met de eurofielen die het in ons land voor het zeggen hebben. Bij het Oekraïnereferendum was de uitslag duidelijk: Nederlanders willen niet dat er een deal gesloten wordt met Oekraïne. Punt.

Op ongelooflijk creatieve wijze heeft het kabinet die heldere 'nee' geïnterpreteerd als een "ja, mits." En dus onderhandelt Rutte met de Europese Unie en Oekraïne om enkele aspecten van het associatieverdag te veranderen. Dat is leuk, dat is natuurlijk helemaal niet wat de kiezer bevolen heeft. Die heeft alleen maar heel duidelijk gezegd: 'Nee, geen verdrag!'

Maar ja, rubberen Rutte zou rubberen Rutte niet zijn als hij vervolgens wat buigt, en alsnog een manier vindt om zijn wil door te drukken. En dus wordt het 'nee' gewoon genegeerd.

Gezien die onacceptabele gang van zaken kan het niemand verbazen dat ze bij GeenPeil met de dag bozer worden. Het resultaat?

Dijkgraaf is, onder meer, de bekende columnist van Metro, waar hij zijn column nu vaarwel heeft gezegd vanwege zijn werkzaamheden voor GeenPeil. Ook is hij bijzonder actief op Twitter. Qua politieke opvattingen lijkt hij redelijk veel op Jan Roos, de leider van VNL, hoewel ik denk dat hij iets minder van "een kleine overheid" is en meer gefocust is op de werking van de directe democratie zoals referenda. Dat sluit natuurlijk goed aan bij de denkbeelden van GeenPeil.

De nieuwe partij heeft meteen ongelooflijke grote ambities. Zo wil het campagneteam de grootste ledenpartij van Nederland worden. Dat zal geen sinecure zijn: de oude partijen zijn weliswaar kleiner dan voorheen, maar nog altijd kunnen zij pochen dat ze een ledenbestand hebben van vele tienduizenden kiezers. Het zal mij enigszins verbazen als GeenPeil daar overheen kan gaan, maar wie weet: als het team achter GeenPeil ergens goed in is dan is het mensen via Internet organiseren. Feitelijk zijn dit natuurlijk niet alleen de mensen achter GeenStijl, maar ook -- in ieder geval deels -- de mensen die PowNed hebben opgezet. Ze hebben dus behoorlijk wat ervaring op dit gebied.

Opmerkelijk genoeg lijkt GeenPeil behalve de focus op minder EU en meer directe democratie geen vaste ideologie te hebben. Ze zijn van plan om het verkiezingsplatform op TROTS-wijze vast te stellen, wat aan sommige commentatoren al de bijnaam "Trots 2.0" heeft ontlokt:

Met andere woorden, het wordt een vol-populistische partij. Net zoals Forum voor Democratie dat wil zijn, net zoals de PVV eigenlijk, en misschien zelfs ook een beetje als VNL.

Aan de ene kant is dat natuurlijk best prima: het zorgt ervoor dat er weer een vuist gemaakt kan worden tegen het establishment. Laat die lui politiek maar lijden (er zijn linkse mensen die denken dat mensen waar je het politiek mee oneens bent het ook verdienen om persoonlijk te lijden, maar dat spelletje speel ik niet; sterker nog, dat vind ik bijkans fascistisch en doodeng), dat verdienen ze onderhand wel. Maar de vraag dringt zich wel op: zorgt dit niet voor veel te veel versplintering? Uit alle onderzoeken blijkt dat de populistische partijen er niet voor zorgen dat er op rechts ineens zetels bijkomen. Met andere woorden, het is niet zo dat linkse kiezers opeens de overstap maken naar een rechtse (populistische) partij. Het enige dat er gebeurt is dat kiezers van de ene rechtse club overstappen naar de andere rechtse club. Daar hoeft niets mis mee te zijn, maar het wordt wél problematisch als dit ervoor zorgt dat geen van die nieuwe partijen de kiesdeler haalt. Dat betekent immers dat ze geen van allen in de Tweede Kamer komen.

Ik ben helemaal voor nieuwe partijen en de wens om het establishment te bestrijden, maar LP (Libertarische Partij, VNL, FvD en nu GeenPeil; het kon allemaal weleens iets te veel van het goede zijn. In de komende maand gaan we zien welk initiatief er boven uit stijgt. Die partij in kwestie zal de leiding op zich moeten nemen en de verzamelplek worden voor alle ontevreden rechtse kiezers die willen rebelleren, maar weinig op hebben met de oudere alternatieven waaronder de PVV.

Al met al begint het me een beetje te herinneren aan de verkiezingen van 2006. Ook toen waren er verschillende clubs die gebruik wilden maken van het gevoel van ontevredenheid in de samenleving. Uiteindelijk gingen ze stuk voor stuk roemloos ten onder -- behalve de PVV, dan. Alleen die laatste partij kon er wél van profiteren en groeide razendsnel. Het is zeker mogelijk dat dit ook nu weer gebeurt en dat de echt nieuwe partijen bij elkaar wel een zetel of twee, drie zouden hebben, maar individueel niet. Uiteindelijk profiteert de elite, van wie we allemaal genoeg hebben, daar ironisch genoeg weer van.

Dat kan en mag natuurlijk niet gebeuren. Het is dus zaak om de komende tijd in de gaten te houden welke partijen potentie hebben en die vervolgens te steunen.