Debatteerteam van criminelen verslaat team van Harvard

Aan de ene kant van het podium in een bijzonder streng beveiligde gevangenis stonden drie mannen die stuk voor stuk veroordeeld waren voor bijzonder ernstige misdrijven. Aan de andere kant stonden drie studenten van Harvard. De twee teams zouden een debat met elkaar aangaan. Een onafhankelijke jury zou uiteindelijk besluiten wie het debat gewonnen had.

De twee teams gingen los - ieder stellingen verdedigend dan wel aanvallend. De uitspraak van de jury?

De gevangenen - die weinig tot geen onderwijs hadden genoten voor ze naar de gevangenis werden gestuurd - hadden gewonnen.

Het aanwezige publiek barstte uit in een luid applaus. Onder hen waren 75 mede-studenten van de gevangenen, die meedoen aan de Bard Prison Initiative: een initiatief dat intelligente gevangenen aan een echte, en bijzonder zware!, studie helpt.

Ironisch genoeg moesten de gevangenen een stelling verdedigen waar ze het sterk mee oneens waren. Maar ja, dat kan soms gebeuren in debatwedstrijden: je kiest niet de stelling en ook je positie niet. Het gaat erom dat je die positie zo goed mogelijk kunt verwoorden. Of je het er mee eens bent of niet doet er niet toe.

De stelling was: 'Middelbare scholen moeten in staat worden gesteld om illegale immigranten - kinderen - uit te sluiten van onderwijs." De gevangenen waren het daar niet mee eens, maar verdedigden de stelling op buitengewoon adequate wijze. Zo adequaat, zelfs, dat ze één van de beste debatteerteams van Amerika versloegen: uit Harvard.

Carlos Polanco - een 31-jarige gevangene die veroordeeld is voor doodslag - vertelde achteraf:

De reden? Het initiatief waardoor hij in de gevangenis een opleiding heeft kunnen volgen heeft zijn leven werkelijk veranderd:

En dat is geen geringe prestatie. Polanco en zijn medegevangenen hebben namelijk nooit vertrouwen in zichzelf gehad. Nou ja, ze waren er wellicht van overtuigd dat ze goed geld konden verdienen door misdrijven te plegen, maar ze dachten altijd dat ze geen echt mooie toekomst zouden kunnen hebben. Ze kwamen uit een rotbuurt en vaak uit gebroken gezinnen; het enige toekomstbeeld dat ze hadden was één gevuld met geweld. Een leven van misdaad, dus.

Door het Bard Prison Initiative-programma hebben ze hun leven nu veranderd - ook al zitten ze nog steeds vast. Ze geloven in hun eigen kunnen en begrijpen dat je verleden je toekomst absoluut niet hoeft te bepalen. Als mensen hebben we vrije wil: we kunnen kiezen voor een beter leven, of voor een leven van misdaad. Niemand kan ons daar toe dwingen.

De heren hopen dat hun debatoverwinning ervoor zorgt dat andere gevangenen hun als voorbeeld gaan zien en ook mee gaan doen aan opleidingsprogramma's die hun leven radicaal kunnen veranderen.

Het is belangrijk dat misdadigers gestraft worden voor hun misdaden, maar het is evenzeer belangrijk dat ze tijdens hun gevangenisstraf de mogelijkheid krijgen om hun leven op de rails te krijgen. Niemand - zeker de samenleving niet! - heeft er immers iets aan als ze, na hun vrijlating, meteen weer terugkeren naar hun oude leventje.