De totempaal van het liberale geloof

Over Kees van der Staaij van de SGP is deze week eigenlijk al meer dan genoeg gezegd en geschreven. We weten nu dat hij het anders bedoelde dan hij zei. Het ging hem niet om de vraag in hoeveel gevallen een verkrachting een zwangerschap tot gevolg heeft. Daar heeft hij ook helemaal geen verstand van. Hij verzette zich tegen de tactiek van veel voorstanders van abortus om de uitzonderlijke gevallen van verkrachting als oorzaak van een abortus (gezien op het totaal van het aantal abortussen) te gebruiken als breekijzer om het onwrikbare standpunt van de principiële beschermwaardigheid van het leven open te breken. Wie begint met de uitzonderingen doet dat om de regel te schrappen.

Dat weten we nu allemaal wel. Nu dringt zich vooral nog de vraag op hoe zo’n uitspraak zo’n kortstondig hevige rel heeft kunnen veroorzaken. Want Van der Staaij had zijn woorden nog niet uitgesproken of half Nederland viel over hem heen, collega-politici spraken hun afschuw uit en eisten excuses, twitteraars zeiden het te betreuren dat de geboorte van Van der Staaij niet door een abortus was voorkomen. Het schijnt zo te zijn dat enkele agenten enige tijd zekerheidshalve met Van der Staaij mee hebben opgelopen.

Grepen politici de woorden van Van der Staaij vooral zo dankbaar aan omdat de campagne in een pijnlijke fase was beland, met (ongekende) beschuldigingen over en weer van leugens? Ik heb dat even gedacht, dat Van der Staaij als bliksemafleider werd gebruikt, maar in het debat bij Knevel & Van den Brink gingen die beschuldigingen gewoon door, dus dat was het niet.

Heeft het te maken met de staat van de Nederlandse media? Zonder twijfel. Die staat is deplorabel. Om zich van anderen te onderscheiden zijn onze journalisten massaal op zoek naar een snelle score. Als ze maar nieuws maken en genoemd worden. Hoe meer rellerigheid, ruzietjes en uitglijderertjes hoe beter. Anders moet je, stel je voor, het echt over Europa en de bezuinigingen gaan hebben.

Ik moest denken aan Philipp Jenninger, de voorzitter van de Duitse Bondsdag die in 1988 een rede hield ter herdenking van de Kristallnacht. Zijn rede behelsde een scherpe veroordeling van het nazisme en een analyse van de plaats die de Reichskristallnacht in de ontwikkeling van nazi-Duitsland innam. Slechte, luie hoorders, media en politici, hoorden er echter een vergoelijking van het nazisme in. Binnen een dag moest Jenninger aftreden.

Ik moest ook denken aan Gerrit Holdijk, die iets vergelijkbaars overkwam toen hij sprak in een vergadering van de Staten-Generaal ter gelegenheid van het voorgenomen huwelijk van prins Maurits met het katholieke meisje Van den Broek. Holdijk legde uit waarom zijn partij (de SGP) zo aan de protestantse traditie van het land was gehecht. Verder geen onvertogen woord. Toch werd hij na afloop bijna gelyncht vanwege zijn (vermeende) rabiaat anti-papistische opvattingen.

Maar die inferieure kwaliteit van de media is niet de doorslaggevende reden. Agressie en venijn kwamen vooral voort uit de extreme gevoeligheid van de open zenuw die Van der Staaij deze week raakte. Wij Nederlanders geloven nergens meer in, behalve in onze rechten en onze zelfbeschikking. En dan komt zo’n saaihoofd van een (zo menen we te weten) vrouwonvriendelijke partij ons op dubieuze wetenschappelijke gronden vertellen dat een verkrachte vrouw gewoon haar zwangerschap moet voltooien. Bedoelde hij wat anders? Dat kan niet schelen. Hij moest vooral te weten komen dat hij er niet bij hoorde, al had hij (of juist ook omdat hij ) zojuist een kabinet had gesubgedoogd. En grinnikend kropen de papoea’s voldaan weer terug rond de totempaal van hun liberale geloof.