De Nederlandsche Bank: van gezagvolle wijsneus tot arme zetbaas

In vrijwel alle opzichten is DNB overbodig geworden, want ingehaald en in het pak genaaid door de Europese Centrale Bank onder leiding van de Italiaan Draghi die als gouverneur van de Italiaanse Centrale Bank in eigen land gevierd was omdat hij het spel tussen grootbanken en de politiek zo kundig wist te manipuleren dat ‘zijn’ premier Berlusconi vrijelijk en ongegeneerd kon roepen dat er in Italië met de financiële sector niets aan de hand was. Zelfs nu nog hoor je weinig over de gammele staat van de Italiaanse banken. De kas is leeg.

Zelfs bij oppervlakkige beschouwing kan worden vastgesteld, dat DNB een belangrijk deel van ons zelfbeschikkingsrecht aan Europa heeft afgestaan, zonder daarover met de bevolking in discussie te gaan. Eerst de introductie van de Euro. Dat was tot daar aan toe. Want de euro heeft ons veel geld opgebracht, zonder dat wij daarvoor macht moesten inleveren. Althans dat dachten we. Pas door de crisis is het voor gewone burgers duidelijk geworden, dat wij stilaan de bietenbrug richting Brussel zijn opgegaan. Vaststaat, dat DNB slaafs het beleid van de ECB volgt, uitvoert en zelfs ondersteunt.

Van enig tegenwicht is geen sprake. Dat is anders in Duitsland waar Jens Weidmann van de Bundesbank telkens weer positie kiest ten gunste van het Duitse volk, zonder daarmee de andere lidstaten in de kou te zetten. Hij laat zich gewoon niet het kaas van het brood eten, zolang de Duitse belastingbetaler het beleg betaald. Hoeveel steun krijgt Weidmann van collega Knot? We weten het niet.

In Nederland had DNB kunnen en moeten pleiten voor het alsnog terugbetalen aan Nederland van de staatssteun die is gegeven aan de banken. Dat zou een aardig staaltje van Europese solidariteit zijn geweest en zowel de Nederlandse banken, als de Nederlandse staat, als de Nederlandse economie hadden er daardoor financieel veel beter voorgestaan dan nu het geval is. Ieder weldenkend mens blijft met de vraag zitten waarom Nederland geen bailout heeft gekregen. Nu loopt ook bij ons de staatschuld snel verder op en wordt de herfinanciering ervan duurder.

DNB had ook in het openbaar stelling kunnen nemen tegen de enorme garantstelling van Nederland van tenminste 55 miljard euro ten behoeve van het alsmaar problematischer ogende Zuid-Europa. In Griekenland houden ze terdege rekening met de noodzaak van kwijtschelding van schulden en zodra dat gebeurt verdient Nederland niets aan de schuldhulpverlening maar moet het gewoon zelf betalen, uit eigen zak. DNB hoor je hier niet over.

Het zou DNB nog gezagvoller hebben gemaakt, als deze bank zich over verschillende varianten op de euro had uitgelaten, bijvoorbeeld door de mogelijkheid aan de orde te stellen van de introductie van een systeem-euro en een lidstatelijke euro, met voor deze laatste een vaste bandbreedte binnen-Europese wisselkoersen.

DNB had zich natuurlijk ook kunnen uitlaten over de neuro, zeuro, treuro, geuro en/of over de houdbaarheid van het Target 2 systeem van interne handelsvoorschotten en verrekening. Maar helaas niets van dit alles.

Dat DNB is afgegleden tot zetbaas van Europa is tot daaraan toe. Maar dat het op ondemocratische wijze actief meewerkt aan het opheffen van Nederland – anders dan dat kan ik het niet zien- moet onze centrale bank zwaar worden aangerekend. Als Nederland al verder in Europa op zou moeten gaan, wat ik betwijfel, dan alleen nadat daarover in alle hoeken en gaten van Nederland gediscussieerd is.

DNB had hier als inhoudelijke deskundige een voortrekkersrol kunnen en moeten vervullen. We leven in crisistijden. In dergelijke tijden past ook DNB een nieuwe jas. Die van de burgereconomie. Banken mogen wel sleutelen aan de toekomst van onze kinderen, maar niet zonder inspraak van hun ouders.

We leven in zorgelijke tijden. De economie moet teruggegeven worden aan de burger. De politiek is onmachtig gebleken, DNB onwillig. Het is zeer de vraag of de kosten van een exit van Nederland uit de euro nog wel opwegen tegen het sluipenderwijs opgeven van onze soevereiniteit. Want als Nederland de macht over haar geld en economie kwijtraakt, wie kan dan nog het geld verdienen ter behoud en misschien zelfs groei van onze welvaart?

DNB was van oudsher altijd zeer gezagvol, omdat het opkwam voor Nederland. De centrale bank voorzag in de juiste fundamenten voor onze open economie door op professionele en degelijke wijze met geld om te gaan. Zoals Duitsland dat deed en nog altijd doet. Kan DNB nog terug naar dit beleid? Ik vrees dat het daarvoor te laat is.