De stand van het land

Vanmiddag sprak koning Willem zijn tweede troonrede uit. Ofschoon er volgens 'oppositieleider' Pechtold geen nieuws en geen visie in de troonrede stond zijn er wel degelijk zaken geregeld, die volgend jaar doorwerken in uw portemonnee. Het kabinet zet vol in op werkgelegenheid en banen, dat is de rode draad die door de troonrede loopt.

En het is nodig ook: de werkloosheid is torenhoog en de vooruitzichten op een keer ten goede buitengewoon slecht. Vandaag kwam ook het CPB (Centraal Plan Bureau) met haar kortetermijnraming en haar Macro-economische verkenningen voor 2015. Die ramingen zijn uiterst karig, om niet te zeggen zwaar teleurstellend: een povere 0,75% groei dit jaar en 1,25% volgend jaar. Het CPB zelf spreekt van 'een broos herstel'. Dat mag met recht een understatement worden genoemd. Daarnaast wordt een koopkrachtstijging van 1,75% dit jaar en 0,5% volgend jaar geprognosticeerd, maar die koopkrachtstijging geldt dan weer niet niet voor iedereen. Ouderen en éénverdieners komen er bekaaid vanaf. Overigens zijn er vele, vele kanttekeningen te maken bij die zogenaamde koopkrachtstijging, zie ook mijn column 'Nederlandse burger wordt ongenadig bestolen'.

En dan is er nog de btw. Zoals Pieter Omtzigt op zijn blog al aangeeft: de inkomsten uit btw en accijnzen vallen zwaar tegen. En elke keer worden de opbrengsten naar beneden bijgesteld. Thans staat de teller op 364 miljoen euro. Dat wil zeggen: een tegenvaller van 364 miljoen aan minder inkomsten. Iedere brugklasser met een rekenmachine had dit kunnen zien aankomen. Maar maatregelen nemen om bijvoorbeeld ondernemers in de grensstreek tegemoet te komen om een einde te maken aan de oneerlijke concurrentie en de lagere belastingopbrengst? No way, José. Dat is gewoon stupide.

Dan de werkgelegenheid. Ruttes kabinet heeft dat tot speerpunt van beleid verklaard. Maar waar, hoe en wanneer worden dan die banen gecreëerd? Het kabinet wil de kosten van arbeid omlaag brengen. Daarvoor komt er een nieuw belastingplan, dat mikt op vereenvoudiging en het stimuleren van de werkgelegenheid. Maar hoe dat dan concreet ingevuld gaat worden vermeldt de troonrede niet. Wel dat de baankans voor mensen 'aan de onderkant van de arbeidsmarkt' groter wordt. Wat betekent dat dan? Dat Polen en Roemenen hier straks evenveel verdienen als Nederlandse werknemers, waardoor de 'wig' met hun thuisland nóg groter wordt en er nog meer Nederlanders uit hun laagbetaalde baan gedreven worden? Ook stelt de regering dat dit belastingplan een plan is 'voor de langere termijn'. Hoe lang is dat dan? Graag concrete data en inhoud.

Ook ten aanzien van de concrete maatregelen om banen te scheppen blijft de regering vaag. Asscher sprak tijdens 'het kasteeloverleg' te Diepenheim, vorige maand, over 'reshoring': bedrijven vragen om de naar het goedkopere buitenland verplaatste banen terug te halen naar Nederland. Ik ben dat plan nergens meer tegengekomen in de troonrede. Zou Asscher intussen zelf het onzinnige van zijn plan hebben ingezien? Het geeft maar aan dat dit kabinet niet weet hoe ze banen moeten scheppen of de koopkracht moet verbeteren. Wel wordt de loonbijstelling in de publieke sector in 2015 volledig uitgekeerd: Na een nullijn van jaren kunnen de inkomens van leraren, politieagenten, militairen en ander overheidspersoneel weer meestijgen met de loonontwikkeling in de markt. Nou, daar schep je banen mee! Het kabinet komt met 'noodverbanden' als een 'brug-ww', verlenging laag btw-tarief voor de bouw, de geldverspilling van het studievoorschot (alsof daarmee de kwaliteit van het hoger onderwijs wordt bevorderd, pfff). Wel komt er een 'toekomstfonds' voor MKB-bedrijven die geen bancair krediet kunnen krijgen en de rendementen van dat fonds worden besteed aan fundamenteel onderzoek. Dat is tenminste iets, maar veel en veel te weinig natuurlijk om het tij te keren.

Daarvoor is een echte koerswijziging onontbeerlijk, met forse belastingverlaging en een herziening van het europact. Maar daarvoor hoef je niet bij deze Paarse regering aan te komen. Zij zet braaf het eurofiele beleid voort, dat zo kenmerkend is voor deze regering. Zelfs defensie wordt afgescheept met een fooi van honderd miljoen. 'Structurele hulp' heet dat. Een 'trendbreuk' noemde de koning het. Ik noem het een fooi en a total and utter failure van de minister van Defensie.

Rutte liet de koning voorlezen dat de weg terug omhoog naar economisch herstel hervonden is: het overheidstekort daalt in 2015 naar verwachting tot 2,2 procent van het bruto binnenlands product en daarom zijn geen nieuwe bezuinigingen nodig en hoeft voor ongeveer een miljard euro aan eerder voorgenomen lastenverzwaringen voor burgers niet te worden doorgevoerd.

Mijn conclusie is dat dit kabinet niet weet hoe het tij te keren.