Deze euro is nergens goed voor

Waarom die euro er destijds zo nodig moest komen? Het is aan eenvoudige lieden als (wellicht) u en ik nooit overtuigend duidelijk gemaakt. Toch is deze onbeantwoorde vraag actueler dan ooit nu het kabinet schier onbeperkte middelen in de vorm van leningen en garanties beschikbaar stelt aan landen die er een puinhoop van hebben gemaakt, in de hoop zo de schuldencrisis het hoofd te bieden,

We staan voor de keus:

(1) sanering van de eurozone door de rotte appels uit de mand te verwijderen, of

(2) een Europese transferunie die Nederland minstens 200 miljard gaat kosten, maar waarschijnlijk nog veel meer.

Het kabinet kiest voor optie (2). Niet met zoveel woorden, maar daar komt het beleid uiteindelijk wel op neer. Voor deze keuze worden vooral twee argumenten aangevoerd, te weten:

(a) optie (1) leidt tot een horror-scenario (faillissement van banken, recessie, misschien wel ineenstorting van het hele financiële systeem etc.)

(b) we moeten de euro, 'die ons zoveel goeds gebracht heeft' overeind houden.

Dat horror-scenario (a) laat ik even voor wat het is. Ik volsta hier met mijn vermoeden dat sanering van de eurozone zeker bakken met geld gaat kosten, maar dat het zeer de vraag is of dat meer zal zijn dan die 200 miljard plus van de transferunie. Bedenk dat die transferunie onze kredietwaardigheid aantast en kan uitlopen op een faillissement van alle betrokken landen, inclusief Nederland. Over argument (a) is het laatste woord hier nog niet gezegd, want een en ander is voortdurend onderwerp van discussie op deze site.

Maar nu dan argument (b): we moeten de euro, 'die ons zoveel goeds gebracht heeft' overeind houden. Om te beginnen kan je je afvragen of je - als je zo nodig een gemeenschappelijk munt wil - niet beter een gesaneerde euro overeind kan houden dan een chronisch c.q. ongeneselijk zieke euro - dus met rotte appels in de mand.

Maar al dat goeds dan wat de euro ons zou hebben gebracht? 'Welk goeds?', zult u misschien vragen. Deze week kwamen op radio en tv tenminste drie financiële hot shots aan het woord: Jan Kees de Jager, Onno Ruding en Wim Kok. Die kregen alledrie de kans om uit de doeken te doen welk goeds de euro ons heeft gebracht.

Minister van financiën Jan Kees de Jager was op 29 augustus te gast bij Knevel & Van den Brink. Hij kwam in antwoord op de - door hemzelf opgeworpen - hamvraag (ca. 8 minuten na het begin) aanzetten met het wereldschokkende feit dat toeristen binnen de eurozone geen geld meer hoeven te wisselen. Werkelijk onvoorsteldbaar, zo'n antwoord. Dat bedrijven - volgens de minister -  nog veel meer voordeel hebben van het wegvallen van dat omwisselen zal wel, maar dat zijn natuurlijk peanuts vergeleken bij de bedragen die met de reddingsoperaties en de transferunie zijn gemoeid. De bewindsman verwees nog wel naar onderzoek dat de baten van de euro zou hebben aangetoond, maar waarschijnlijk was hij in de war met studies inzake de baten van de interne markt, en dat is toch echt een ander onderwerp. Elsevier is onlangs nog op zoek gegaan naar studies die de veronderstelde positieve effecten van de euro in kaart brengen, maar ving overal bot.

Onno Ruding dan. Ooit minister van financiën en later topfuncties bij IMF en Citygroup. Hij werd op 31 augustus voor het tv-programma Oog in Oog geïnterviewd door Sven Kockelmann. Toen de beweerde voordelen van de euro aan de orde kwamen (na ruim 15 minuten) kwam de oud-bewindsman aanzetten met de voordelen, niet van de euro, maar van de interne markt. De interviewer trapte hier gelukkig niet in en toen werd het even moeilijk voor Ruding. Hij probeerde zich ervan af te maken met de allerminst overtuigende frase dat de euro de interne markt versterkt. Tja.

Maar we hebben Wim Kok ook nog. De oud-premier werd gisteren op BNR Nieuwsradio geïnterviewd door Bernard Hammelburg. Kok heeft als minister van financiën aan de wieg gestaan van de Nederlandse deelname aan de euro. Anders dan in de beide eerdergenoemde uitzendingen kwam de vraag naar de baten van de euro niet rechtstreeks aan de orde, maar wel impliciet. In de uitzending verloor de norse sociaal-democraat zich al gauw in breedsprakige en abstractie beschouwingen. Bernard Hammelburg probeerde hem weer bij de les te krijgen door op te merken dat 'Ingrid' er waarschijnlijk niks van zou snappen. Het mocht echter niet baten. Waar de euro volgens Kok goed voor is? Hij kwam niet verder dan zijn "Geloof in de toekomst van Europa met daarin een krachtige gemeenschappelijke munt."

Het geheel overziende, moeten we concluderen dat geen van deze drie financiële toppers erin staagde om een overtuigend antwoord te geven op de vraag welk goeds de euro ons heeft gebracht. Verbijsterend? Ja en nee. Ja, omdat deze drie wel grote voorstanders zeggen te zijn van de euro. Nee, omdat het zelfs met de beste media-training op zak niet meevalt om gebakken lucht te verkopen.