De erkenning van Israël als Joodse staat

Natuurlijk heeft Israël het recht om zichzelf als Joodse staat te zien. In de moslimwereld wordt dat betwist. Iran heeft bij monde van oud-president Ahmadinejad herhaaldelijk laten weten dat Israël 'een kankerachtig gezwel' is dat vernietigd moet worden.' Daaraan voegde hij nog toe dat de naties in de regio de zionistische overweldiger in het Palestijnse land spoedig zullen afmaken. Dat Israël de Joodse identiteit van de eigen staat hoog opspeelt, is dus alleszins begrijpelijk. De uitlatingen van Ahmadinejad laten niets aan de fantasie over, al moet daarbij worden opgemerkt dat 'het zionistische karakter' van Israël bij Iran voorop staat. Dat is nog iets anders dan de fysieke vernietiging van Israël als staat, al is ook daarmee gedreigd. Maar een Iraanse atoomaanval op Israël zou ook de daar aanwezige Palestijnen treffen en hun beloofde land vernietigen. Met zulke vrienden zullen zelfs de zelfmoordcommando's van Hamas in Gaza en Hezbollah in Zuid-Libanon niet blij zijn.

Toch denk ik dat Israël het zichzelf onnodig moeilijk maakt met zijn eis voor erkenning als Joodse staat. Voor ons in het Westen is het niet zo'n vreselijk belangrijk punt; wij zien Israël bijna automatisch als Joodse staat, al bestaat er in Israël ook een flinke Arabische minderheid die dan de jure als tweederangsburgers zouden gelden. Dat ligt principieel moeilijk voor westerse diplomaten, maar als de Arabieren er akkoord mee zouden gaan is er voor de westerse landen geen reden daar dwars over te liggen. Voor Amerika en Europa staat het resultaat (een vredesregeling) voorop. Maar de Arabische wereld kan er natuurlijk nooit mee instemmen. Dat weet Netanyahu ongetwijfeld ook, en door die eis dan toch zo ostentatief naar voren te brengen, neemt hij het risico dat Israël in de westerse wereld (weer) als het voornaamste obstakel voor vrede in het Midden-Oosten wordt gezien. Dat lijkt mij niet verstandig, te meer omdat Israël zelf bepaalt welk karakter het wil hebben. Daar heeft het de buitenwereld niet voor nodig.

Netayahu zal betogen dat Israël een apart geval is, omdat dit het enige land ter wereld is dat door zijn directe omgeving met fysieke destructie wordt bedreigd. Op zich is dat juist, maar het blijft de vraag of dat verandert als Israël door de moslimwereld als Joodse staat zou worden erkend. De moslimlanden zouden dat ook uit tactische overwegingen kunnen doen, om later als hun machtspolitieke positie verbeterd is opnieuw op de vernietiging van de 'zionistische entiteit' Israël aan te dringen. Dit is een theoretische zaak waar Israël niks mee opschiet, terwijl van de Arabieren in alle redelijkheid ook eigenlijk niet kan worden verlangd dat zij de rechten van de Palestijnen door Israël laten bepalen. Ook niet bij een tweestatenoplossing, want dan zijn de Palestijnen in de door Israël bezette gebieden 'vrij', maar blijf je zitten met de Arabieren binnen Israël zelf. Wat telt is het feitelijke Arabische gedrag, niet de erkenning van Israël als Joodse staat. Dat blijft in alle gevallen een papieren zaak.

Het internationale statenverkeer kent ook geen erkenning van 'uitverkoren volkeren'. Wel van machtspolitieke realiteiten, al worden die meestal met juridische spitsvondigheden omzwachteld. Er wordt gezegd dat een land als Nederland op het punt van zijn nationale identiteit geen problemen heeft, omdat het niet als Israël in zijn existentie wordt bedreigd en de buurstaten gewoon 'het Nederlandse karakter' van Nederland erkennen. Dat laatste vraag ik me af. Het buitenland erkent dat de regering in Den Haag, van welke politieke kleur, karakter of staatsvorm dan ook, effectief over het territorium van Nederland regeert, rekening houdend met het feit dat Nederland ook nog onder de Europese Unie valt (met alle rechten en verplichtingen die daarbij horen). Het is aan de inwoners van Nederland zelf om daar vorm aan te geven. Van België wordt door het buitenland niet gezegd dat het een eenheidsstaat of een federatie tussen Nederlandstaligen en Franstaligen moet zijn. Dat moeten de Belgen zelf uitzoeken, zonder dat hun conflicten naar de buitenwereld overslaan. Als de Belgen hun problemen de baas worden dankzij een Vlaams meerderheidsbewind over de Walen, dan is het niet aan de buitenwereld om daarin te treden. Het gaat hier om het nationale zelfbeschikkingsrecht en hoe dat eruit ziet moeten de bewoners op dat grondgebied (in dit geval het Belgische) bepalen. Wat als landen als Turkije of Iran van de buitenwereld gaan eisen dat zij hun 'islamitische karakter' erkennen? Lijkt me geen goed plan. En Nederland of andere westerse landen maken van hun erkenning van de Chinese Volksrepubliek geen punt van de vraag of China een dictatuur is of een democratie. Dat is aan de Chinezen zelf, wat met meer dan een miljard Chinezen ook wel zo praktisch is.

Zo is het ook met Israël, al is dat maar met 7.707.042 mensen (cijfer 2013). Dat kleine Israël bepaalt helemaal zelf of het wel of desnoods geen Joodse staat is. Daar heeft het de buitenwereld niet voor nodig. Het is soeverein. Maar daarom kan het van die buitenwereld ook niet verlangen dat zij het Joodse karakter van de staat Israël erkent. Dat als extra voorwaarde stellen zou juist een inbreuk op het eigen zelfbeschikkingsrecht zijn, want dan geef je het (naburige) buitenland een stem in een binnenlandse kwestie. De erkenning van de staat Israël door de (vijandige) buitenwereld volstaat. Dat is voor iedereen beter - óók voor de Joden in Israël zelf.