Column Paul Cliteur: OvJ Vreekamp heeft Justitie zware schade toegebracht met ondoordachte Akwasi-sepot

Het Openbaar Ministerie heeft de Officier van Justitie Jacobien Vreekamp die haar handtekening zette onder een inmiddels omstreden deal met rapper Akwasi (waarbij is afgesproken dat deze niet wordt vervolgd in ruil voor een verklaring van de rapper dat geweld onacceptabel is) van een aantal andere soortgelijke zaken afgehaald.

Terecht? Ja, terecht. Deze OvJ heeft inderdaad nu wel een stevig geloofwaardigheidprobleem gekregen. En daarmee het gehele OM. Waarmee weer de hele justitieorganisatie op zijn minst de schijn van partijdigheid op zich laadt. Hoe kon dat gebeuren?

Het OM bepaalde afgelopen vrijdag dat Akwasi’s uitspraak dat hij een zwarte piet in zijn gezicht zou trappen weliswaar opruiend was en ook strafbaar. Maar men besloot toch tot niet vervolging over te gaan omdat Akwasi afstand had genomen van zijn woorden.

Dat is vreemd. Zoals terecht in herinnering roept, is Wilders onlangs veroordeeld op grond van zijn Marokkanen-uitspraak die beledigend zou zijn voor de “gehele groep”. Toen Wilders toelichting gaf dat het hem ging om slechts de criminele jongeren was dat niet relevant volgens het Hof. De “nadere uitleg” die Wilders gaf kon “niet afdoen”, zoals het Hof zei, aan wat hij had gezegd op de bewuste avond. Maar met Akwasi worden kennelijk andere normen gehanteerd. Als hij naderhand zegt dat hij het anders bedoeld heeft dan is dat in zijn geval ineens relevant. Dat ruikt naar willekeur en vooringenomenheid.

De indruk van vooringenomenheid van de betreffende officier wordt alleen maar groter wanneer we lezen dat zij een nevenfunctie had als voorzitter van een discriminatiemeldpunt. Hoe is het mogelijk dat het OM kennelijk niet begrijpt dat nevenfuncties natuurlijk nooit maar dan ook nooit betrekking mogen hebben op het terrein waarop de OvJ gevoelige beslissingen moet nemen in het kader van zijn of haar hoofdfunctie? Het OM rechtvaardigt dat met de stelling dat officieren “middenin de samenleving” moeten staan. Nee, OM, dit heet belangenverstrengeling. Met in de samenleving staan heeft dat niets te maken.

Het verhaal wordt alleen maar erger wanneer we horen dat Vreekamp haar beslissing heeft genomen in overleg met de parketleiding en andere officieren. Kennelijk begrijpen ook die andere leden van het OM niets van onpartijdigheid en onafhankelijkheid. Waar blijft het College van Procureurs-Generaal? Dat is de hoogste instantie binnen het OM. Waarom geeft men geen verklaring dat dit allemaal hoogst schadelijk en ongelukkig is en belooft men de gehele OM-organisatie te gaan doorlichten op de verkeerde nevenfuncties? Hoeveel van die andere onaanvaardbare “nevenfuncties” hebben de leden van het OM nog?

Dat brengt ons vanzelf bij de minister. Waar blijft minister Grapperhaus? Uiteindelijk is de minister van justitie verantwoordelijk voor het gehele vervolgingsbeleid. De beslissing om niet te vervolgen is een politieke beslissing. Dit is dus niet alleen een zaak van de “parketleiding”, de “andere officieren” die geraadpleegd zouden zijn, het college van PG’s, maar ook van de minister.

Mevrouw Vreekamp heeft het imago van Justitie zware schade toegebracht met haar ondoordachte acties. Niet populisten, Trumpaanhangers, of domrechts doet dat. Het OM doet het zelf.