Column Jan Roos: De overheid maakt bevolking bang in de coronacrisis - zodat zij hun goddelijke gang kunnen gaan

"Never waste a good crisis, zeggen ze in de politiek," aldus Jan Roos die een bekende politieke wijsheid aanhaalt. Zo ook de coronacrisis. Die wordt door de overheid bewust aangewend om burgers angst aan te jagen zodat allerlei impopulaire vormen van beleid kunnen worden ingevoerd, legt de columnist uit.

Af en toe overvalt mij het gevoel dat ik in een hele nare droom ben terechtgekomen waar ik maar niet uit wakker kan worden. Ik begrijp complotdenkers op het moment dan ook echt niet, daar de werkelijkheid al zo hallucinant is. Onder het kopje coronacrisis wordt er van alles en nog wat vlug geregeld om, als deze periode ooit weer voorbij is, opeens een hele andere samenleving te hebben. Never waste a good crisis, zeggen ze in de politiek. En dat doen ze dan ook zeker niet.

Er komen verkiezingen aan en daarom is er niets meer heilig in Den Haag. Gesprekken uit de ministerraad liggen eerder op straat dan dat de bewindslieden buiten zijn en het lekken vanuit de coalitiepartijen richting de media over hoogoplopende ruzies over de corona-aanpak is eerder regel dan uitzondering. Het ongenoegen bij een flink aantal ministers wordt mede veroorzaakt doordat besluiten zijn genomen zonder inhoudelijke onderbouwing. Wat we daaruit ook te weten komen is dat een deel graag nog verdergaande maatregelen willen dan nu het geval is. Dan hebben we het bijvoorbeeld over een avondklok en het volledig sluiten van de detailhandel en scholen. Dit terwijl het aantal besmettingen aan het afnemen is. Waarom zouden zulke maatschappij-ontwrichtende maatregelen dan toch genomen moeten worden? Omdat het de bevolking bang maakt en in die periode van angst kan je als overheid je goddelijke gang gaan.

Dat angstzaaien is dan ook beleid geworden. Want hoe banger het volk, des te meer ze pikken. Kijk maar eens naar de spoedwet die in grote meerderheid in de beide Kamers is aangenomen. Het zet de democratie buitenspel en geeft daardoor de overheid dictatoriale macht. De reden dat politici daarvoor stemmen is begrijpelijk, maar dat ze daarvoor durven te stemmen heeft te maken met de passieve houding van het volk.

Het is natuurlijk ook een teken aan de wand dat de VVD alleen maar groter wordt terwijl juist deze partij en Mark Rutte als premier in het bijzonder verantwoordelijk is voor het falende en zwalkende beleid in deze pandemie. Als een stel schapen hobbelt de bevolking er achteraan in de hoop dat het goed zal komen. Dat ze met die houding steeds meer grondrechten aan het verliezen zijn en dat dan maar op de koop toenemen is beangstigend.

Het gaat zelfs zover dat de avondklok, waar steeds mee gedreigd, alleen mogelijk is als de noodtoestand wordt uitgeroepen. Wat het effect van zo’n maatregel uit oorlogstijd is op een virus mag Joost weten. Want nu de horeca is gesloten is er geen enkele reden om in de nacht buitenshuis samen te komen. Liever gezegd: die samenscholing is reeds verboden. Je mag immers maar met één persoon, buiten je eigen huishouden, op straat komen. Het gaat om de Wet Buitengewone Bevoegdheden Burgerlijk Gezag en die wet gaat een stuk verder dan dat je niet tussen 0:00 uur en 5:00 uur op straat mag komen.

In een paragraaf staat het volgende: “De minister van veiligheid en justitie is bevoegd bij verordening beperkende bepalingen vast te stellen omtrent het vervaardigen, uitgeven, voorhanden hebben, verspreiden, aanbrengen of in de handel brengen van geschriften, opschriften, tekeningen of afbeeldingen. Het kan een en ander ten aanzien van bepaalde geschriften, opschriften, tekeningen of afbeeldingen geheel verbieden.” Zover zal het toch niet komen, zal men zeggen. Maar het gebeurt nu al dat mensen die kritisch staan tegenover het beleid ten aanzien van corona bezoek van de politie kunnen verwachten. Een blogger kreeg een wijkagente aan de lijn die graag wilde weten waar hij nou toch mee bezig is. Ze omschreef een complotdenker als "iemand die volledig tegenovergesteld doet en denkt wat de overheid verwacht."

Wat is uw bedoeling van dit soort videoberichten, was haar letterlijke vraag. Als deze noodwet van kracht is kunnen dit soort dienstkloppers mensen die het tegenovergestelde doet en denkt wat de overheid verwacht in de boeien slaan en in de gevangenis gooien. Dan wonen we per direct in een officiële dictatuur.

Maar ook kleinere aanpassingen en opschorten van rechten gebeurt aan de lopende band met corona als excuus. Kijk maar naar het vuurwerkverbod. Dit jaar mag het niet om corona, maar de verbiedtrend was al ingezet en zal volgend jaar ook gewoon zo zijn. Nu de bibliotheken gesloten zijn (niemand snapt waarom. trouwens) zijn snel alle boeken met Zwarte Piet erin verdwenen. De spoedeisende hulp wil een algeheel alcoholverbod. De NS wil dat 400.000 reizigers per dag zich aanmelden en met naam en toenaam vertellen waarheen ze reizen en waarom. En tussen neus en lippen door kregen we deze week te horen dat mensen die zich niet laten vaccineren minder rechten hebben dan mensen die wel de spuit nemen.

Als straks corona is verdwenen hebben we ook niet meer het land, de rechten en vrijheden die we hadden van voor die tijd. En dat is volgens het kabinet het nieuwe normaal. Ik vind het niets anders dan het nieuwe absurd.