Christenen moeten transatlantisch bondgenootschap vormen

Europese christenen zitten teveel op hun eigen houtje. Ze zouden veel actiever moeten worden in internationale netwerken, waarbinnen kennis eenvoudiger ontgonnen en gedeeld kan worden.

Bespiegelingen in Washington

Zo doordacht en systematisch de internationale, seculiere homobeweging is georganiseerd, zo onbeholpen en ongestructureerd zijn de internationale netwerken van christenen die actief zijn in het publieke domein. Zo heeft het COC een internationaal vertakt netwerk, dat planmatig lobbyt bij de VN, de OVSE, de Raad van Europa, maar ook bij het Amerikaanse congres en de Afrikaanse commissie. Daar steken christelijke netwerken mager bij af. Sterker: hier laten zij veel kansen onbenut.

Wie even de moeite neemt om op zoek te gaan naar de talloze doorwrochte rapporten van Amerikaanse, christelijke denktanks staat versteld van de informatie die hier ligt opgeslagen op het terrein van het huwelijk, gezin, levensbescherming, etc. Nog verbazingwekkender is het, dat bijvoorbeeld Europese christenpolitici hier nauwelijks uit putten. Eigenlijk is dit pas goed tot mij doorgedrongen toen christenpolitici in Nederland en andere Europese landen werden gedwongen te debatteren over de consequenties van adoptie door homoparen. In de VS is hierover veel materiaal beschikbaar, wat door ons nauwelijks ontsloten en benut wordt.

Hoewel de mogelijkheden voor kennisuitwisseling en persoonlijk contact vandaag groter zijn ooit, krijg je de indruk dat leidende christenen uit het negentiende eeuwse Reveil serieuzer gebruik maakten van hun contacten met buitenlandse geestverwanten dan wij.

Ook binnen de boezem van de SGP is deze tekortkoming gesignaleerd. Om die reden is in het laatste jaarplan van deze partij opgenomen, dat er een grondige inventarisatie moet komen van bestaande relevante internationale christelijke netwerken. Vervolgens dient bezien te worden hoe aan deze netwerken vruchtbaar kan worden deelgenomen.

Verbinding

Gelukkig hoeven we niet helemaal bij nul te beginnen. Het ‘Transatlantic Christian Council’ (TCC) wil Europese en Amerikaanse christenen en conservatieven verbinden in een netwerk met als doel het overheidsbeleid in christelijk-conservatieve zin te beïnvloeden. In dat licht organiseerde zij onlangs in Washington een congres waarbij politici en leiders van denktanks uit vele landen met elkaar nadenken over de vrijheid van godsdienst in samenlevingen die steeds meer worden gedomineerd door seculiere meerderheidsopvattingen. Nog belangrijker dan deze bezinning zijn echter de concrete voornemens om de vele christelijke denktanks in zowel de VS als in Europa te verenigen in een trans-Atlantisch netwerk. Het ideaal is om vanuit het christelijk geloof en vanuit christelijke waarden en deugden het maatschappelijk middenveld weer vitaal te maken en zo de westerse cultuur opnieuw te voorzien van een moreel fundament. Een fundament dat het liberalisme nimmer kan bieden.

Zonder twijfel een verreikend streven. Het zal niet meevallen in deze streng geseculariseerde tijd. ‘Er is enkel de strijd om te heroveren wat verloren ging, gevonden werd, en weer verloren, telkens opnieuw; en nu in omstandigheden, die ongunstig lijken’ (T.S. Eliot).

De SGP vindt het de moeite waard om haar steentje hieraan bij te dragen. Het zou goed zijn als het CDA, dat opnieuw het maatschappelijk middenveld lijkt te hebben ontdekt, maar ook de ChristenUnie deze handschoen zouden oppakken. Zo ligt het voor de hand dat de wetenschappelijke bureaus van de christelijke partijen gaan participeren in dit netwerk en hun agenda’s op elkaar afstemmen. Maar ik zie ook kansen voor de Kamerfracties. Een doordachte en succesvolle motie op het terrein van het gezin, zou niet alleen zijn werk kunnen doen in de Tweede Kamer, maar ook in de Amerikaanse politiek. Laten we profiteren van elkaars creativiteit en kennis delen. Op hoop van zegen!

Christofobie

Het congres dat werd georganiseerd door het TCC was inhoudelijk zeer de moeite waard. Zowel in de VS als in Europa zijn seculiere politici en media laks als het gaat om het aan de kaak stellen van christenvervolging in grote delen van de wereld. Dit werd door zowel Europese (Rocco Buttiglione) als door Amerikaanse politici (Frank Wolf, lid van het US-Congress) in stevige bewoordingen vastgesteld tijdens het congres. Zij spraken zelfs van christofobie.

Ik vroeg Buttiglione waar die christofobie van seculieren toch vandaan komt. Zijn antwoord was: ze schamen zich voor ons. Ze kunnen zich gewoon niet voorstellen dat christenen zo dom zijn om zich te laten discrimineren en vervolgen vanwege hun geloof. Ze begrijpen daar niets van en ze vinden het gênant om daarvoor openlijk op te komen.

Dit vond ik verrassend. Het impliceert dat christenen nog beter moeten uitleggen wat geloof voor hen omvat en dat het hun leven doortrekt. Ze zullen moeten kunnen uitleggen wat het betekent dat Christus hun leven ís. Nu weet ik wel dat we hiermee de weerstand tegen christenen niet helemaal wegnemen. Zoals Christus werd gehaat, zullen Zijn volgelingen worden gehaat. Maar verantwoording afleggen van je geloof blijft geboden.

Beoefening

Zoals gezegd zijn er initiatieven om leidende christenen uit de VS en Europa in een netwerk bijeen te brengen en krachten te bundelen. Het is niet goed als dit een westers onderonsje blijft. In Azië en Afrika groeit het christendom. Wat kunnen wij van hen leren als het gaat om de confrontatie met andersdenkenden? Waarin slagen zij waar wij falen? De relatief jonge kerken in Afrika en Azië kennen meer lenigheid en flexibiliteit ten opzichte van de omringende cultuur dan de oude, gevestigde kerken in Europa. Maar er moet méér van hen te leren zijn.

Een vervolgvraag is hoe christenpolitici het meest effectief opkomen voor de vrijheid van christenen. Amerikaanse christenpolitici strijden voluit voor vrijheid voor ieder geloof: islam, hindoeïsme, christendom, etc. Dit vind ik lastig. Moet de overheid geen onderscheid maken tussen verschillende godsdiensten? Mag zij – als dienares van God - waarheid en leugen over één kam scheren? Of mogen christenpolitici in het publieke domein voluit de godsdienstvrijheid van een ieder verdedigen en de waarheidsclaim aan het domein van de kerk overlaten? Dit zal een worsteling blijven en ik hoop dat we die worsteling nooit helemaal passeren.

Sprekend over de rol van religie in het publieke leven blijft één ding voorop staan. Christenen moeten voorkomen dat bespiegeling het wint van beoefening. We hebben mensen nodig die het onder een kopje koffie over de liefde van Christus kunnen hebben. Daar kan geen Kamerzetel van CDA, CU of SGP tegenop.

Mr. D.J.H. (Diederik) van Dijk is beleidsmedewerker voor de SGP-fractie in de Tweede Kamer