CBS: 'Weer 2000 mensen meer overleden dan gemiddeld'

De fors hogere (gemiddelde) sterftecijfers van de laatste paar weken, zet nog steeds door. De week van 6 tot en met 12 april (week 15) telt namelijk ook zo'n 2000 sterfgevallen meer dan het gemiddelde van afgelopen jaren, net als de vorige weken. Gemiddeld 5000, tegenover 3000 in diezelfde weken in de jaren ervoor.

Volgens CBS-socioloog Tanja Traag is de sterfte daarmee twee keer op rij 'ongeveer gelijk', wat volgens haar zou kunnen duiden op een plafond. Maar na kanttekeningen te hebben geplaatst bij deze (met ruime marge) geschatte sterftecijfers, zegt ze iets opmerkelijks:

Volgens mij is het zo dat sterftecijfers juist omhooggaan bij warmer weer, voornamelijk door uitdroging bij ouderen. Maar ik denk dat ze specifiek de periode bedoelt wanneer het warm wordt, niet wanneer het al een tijd (flink) warm is. In dat geval lijkt het mij niet zo vanzelfsprekend dat er sprake kan zijn van een plafond. Het sterftecijfer voor deze week bestaat (zoals altijd) weliswaar uit allerlei categorieën sterfgevallen, waar corona er slechts één (grote) van is, maar dat helpt de onderbouwing niet. Het sterftecijfer is dan namelijk relatief nóg veel hoger.

Van die 2000 sterfgevallen meer dan gemiddeld, is een deel waarschijnlijk een normale verhoging. Mensen sterven natuurlijk niet exact volgens de gemiddelden. Een groot deel komt natuurlijk direct door corona (RIVM cijfers + CBS schatting), maar een onbelichte factor is het aantal mensen dat (uit angst?) thuis is gebleven, maar wel zorgbehoevend was. Daarvan kun je redelijkerwijs vermoeden dat ze niet hadden hoeven sterven, maar kun je niet met harde bewijzen aantonen dat dit indirect door corona is gekomen. Ik denk dat het altijd een blinde vlek zal blijven voor als we de schade proberen op te meten.