Belangrijke onderhandelingen over visgebied tussen Nederland en het VK

Na meer dan 3,5 jaar was het dan zo ver: het Verenigd Koninkrijk verliet op 31 januari officieel de Europese Unie. Tot grote vreugde van een kleine meerderheid van de Britten is Brexit eindelijk gedaan, maar wat zijn de gevolgen hier nu van? Het korte antwoord is dat er op korte termijn niets verandert. Op het moment is alleen een overgangsperiode van start gegaan die tot 31 december 2020 loopt. De Britten verliezen wel hun stem in Europese instellingen zoals het Europees Parlement, maar de huidige regels en afspraken met de EU blijven nog even bestaan. In de overgangsperiode gaat nu onderhandeld worden over een nieuw handelsverdrag tussen het VK en de EU. Brexit zal de EU-economie op vele manieren beïnvloeden. En een van de punten die hier op de agenda staan, is het visserijbeleid tussen het VK en Europese landen, waaronder Nederland.

Dat de onderhandelingen over de visserij niet van een leien dakje zullen gaan, is nu al duidelijk te merken. De EU wil het liefste niets aan de huidige afspraken veranderen. Dit zou betekenen dat Nederlandse, Belgische en Franse vissers toegang behouden tot Britse wateren. In ruil hiervoor wordt de EU-markt onbeperkt opengesteld voor Britse visproducten. Britse premier Boris Johnson staat hier echter lijnrecht tegenover: hij wil dat de Britse wateren straks uitsluitend toegankelijk zijn voor Britse vissers, dit was ten slotte ook een van de redenen dat het VK voor Brexit stemden.

[caption id="attachment_245248" align="aligncenter" width="960"] De toekomst van de Nederlandse visserij is onzeker. Beeld: Pixabay.[/caption]

Als er geen akkoord wordt bereikt, sluit de grens van de Britse wateren voor Nederlandse vissers. Visserijwetenschapper Arie Mol van de Wageningen Universiteit Economic Research geeft aan dat 60% van de trawlervangst afkomstig is uit Britse wateren. Voor de kottervloot is dit 35%. Nederlandse vissersboten vertrekken richting het noorden van Groot-Brittannië om hier voor makreel, haring en platvis te vissen. Zonder akkoord betekent dit dat de Nederlandse boten moeten uitwijken naar de Nederlandse exclusieve economische zone. Dit gebied is een stuk kleiner dan het Britse deel en vanzelfsprekend zal hier veel meer onderlinge concurrentie ontstaan met bijbehorende verdringingseffecten. Uitwijken naar Belgische en Franse visgronden vormt ook geen oplossing omdat deze landen evenmin op het Britse grondgebied mogen vissen en hierdoor ook vaker hun eigen wateren zullen opzoeken.

[caption id="attachment_245249" align="aligncenter" width="960"] Zullen de EU en het VK tot een akkoord komen? Beeld: Pixabay.[/caption]

Als de onderhandelingen over de visserij op niets uitlopen, dan heeft dit grote gevolgen voor Nederland. En daar is de UK zich ook sterk van bewust. Brits Parlementslid June Mummery waarschuwt dat Nederland en Frankrijk grote problemen zullen ondervinden als zij niet tot een minnelijke schikking kunnen komen over toegang tot Britse wateren. Beiden landen hebben lange tijd toestemming gehad om hier te vissen, maar na Brexit wil de Britse overheid de controle over hun nationale wateren aan hun kustgemeenschappen geven. Mummery geeft aan dat de UK wel interesse heeft in een samenwerking met andere landen, maar dat zij zelf zeggenschap hebben over hun wateren. Volgens de Britse nationale krant The Telegraph dringt Parijs er achter gesloten deuren op aan dat het VK Europa toegang geeft tot haar wateren tot maar liefst 25 jaar na Brexit: dit zou een voorwaarde zijn voor de vrijhandelsovereenkomst met Brussel. Ook Brussel geeft aan dat een succesvolle onderhandeling over het visserijgebied een vereiste is voor een toekomstig handelsakkoord. Brussel ziet de onderhandelingen hierover het liefste afgerond tegen 01 juli, maar Boris Johnson neemt liever zijn tijd; hij wil de onderhandelingen afgerond hebben tegen het einde van 2020.

Er wordt verwacht dat de Britse overheid alleen akkoord gaat met een overeenkomst van een jaar als het draait om quota en visserijrechten. Dit belooft dan ook de eerste grote strijd te worden in de onderhandelingen die in maart van start gaan.

Behalve een politieke scheiding van het VK en de EU, heeft het symbolische Brexit op 31 januari nog geen veranderingen teweeggebracht. Nog steeds drijven beide partijen in een eindeloze zee van frontale botsingen als het gaat om de onderhandelingen over toekomstige relaties. EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier geeft aan een grote prijs te zetten op de weigering van Londen om zich volgend jaar naar de regels en standaarden van de EU toe te voegen. Boris Johnson reageerde hierop dat de UK onafhankelijk en zeewaardig is en haar eigen problemen wel kan oplossen, zelfs als dit zonder een handelsakkoord met de EU is.

Op dit moment is er eigenlijk maar één ding zeker: de strijd om een gunstig handelsakkoord tussen de EU en het VK belooft strijdlustig te zijn waardoor de Nederlandse visserij nog maanden in onzekerheid zal blijven over hun toekomst in Britse wateren.