Armoede in Nederland?

De media staan weer vol met berichten over de schrijnende armoede in Nederland. ‘Stijging armoede onder gezinnen met kinderen’ kopt De Telegraaf. ‘Kinderen vaker arm’ zo weet NOS Headlines te melden. Het Jeugdjournaal denkt aan de doelgroep en meldt dat ‘meer dan 300.000 kinderen arm zijn’ geponeerd met de vraag ‘wat vinden jullie ervan dat er zoveel kinderen arm zijn?’. De Volkskrant kopt ‘Kinderen groeien steeds vaker op in armoede.’ NU.nl tot slot meldt dat de ‘Voedselbank dagelijks armoede ziet’.

In tegenstelling tot de alom vertegenwoordigde stelling dat er meer kinderen in armoede leven wist NU.nl op 4 oktober nog te melden dat er minder kinderen in armoede leven.

Hoe dan ook, het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft berekend dat in totaal 9,1 procent van de minderjarigen in 2009 in een huishouden leeft dat qua inkomen onder het zogenoemde niet-veel-maar-toereikend niveau zit.

Enkele conclusies uit het Armoedesignalement 2010:

- in 2009 is de armoede in Nederland gestegen;

- na lange tijd te zijn gedaald, is het percentage arme kinderen in 2009 weer opgelopen (van 8,1 procent in 2008 naar 9,1 procent in 2009;

- het risico op armoede is hoog bij eenoudergezinnen, bijstandsontvangers en alleenstaanden jonger dan 65 jaar. Ook mensen uit niet-westerse landen en de nieuwe EU-lidstaten behoren tot de risicogroepen;

- de kans op armoede is bij werkenden de laatste tien jaar stabiel. Het aantal werkende armen groeide echter wel, vooral bij zelfstandigen;

- arme mensen geven vaak aan dat zij betalingsachterstanden hebben en zich regelmatig geen warme maaltijd of nieuwe kleren kunnen veroorloven.

Het SCP stelt het niet-veel-maar-toereikendcriterium centraal. Het bedrag van de grens is de optelsom van de minimaal vereiste uitgaven voor voedsel, kleding, woning en sociale participatie die het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) hanteert. Deze optelsom wordt vervolgens weggezet tegenover het besteedbaar inkomen.

Buiten het feit dat dit soort rapporten vaak worden gepubliceerd net voor de feestdagen, waarbij flink wordt ingespeeld op het sentiment, valt het op dat de media klakkeloos de term ‘armoede’ overnemen. Armoede betekent namelijk letterlijk “gebrek aan iets”. Armoede is volgens de definitie van de Verenigde Naties het niet kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften (Wikipedia).

In Nederland kan iedereen voorzien in de eerste levensbehoeften. Neerlands ‘armen’ hebben een dak boven hun hoofd, ze kunnen voedsel en kleding kopen en kunnen sociaal participeren. Dat sociaal participeren wordt o.a. gerealiseerd door subsidies en toelagen die voorzien in contributiegelden voor het verenigingsleven (en zelfs gratis sporten) en internetabonnementen. Er is de witgoedregeling in bepaalde gemeenten, er is zorgtoeslag, er is huurtoeslag, er is kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Armoede in Nederland houdt in dat een uitkering een vakantiebijlage heeft.

De arme AOW-er en de alleenstaande bijstandsmoeder met 3 kinderen worden altijd aangehaald om aan te tonen hoe schrijnend en zielig de situatie kan zijn. Ik wil niet bagatelliseren dat het lastig rondkomen is met 909,33 euro netto per maand (bijstandsuitkering 2010, excl. toelagen). Maar het is géén armoede.

Het is niet veel, maar het is wel toereikend.