AIVD verliest zicht op jihadisten; wel salarisverhoging management

De veiligheidsdienst AIVD kampt met een "enorm capaciteitsprobleem" en "verliest zicht op escalerend jihadisme." Althans, dat vertelt Hans Steketee in een artikel van vrijdag 20 juni 2014 in het NRC.

De kern van het verhaal is dat de inlichtingendienst AIVD jihadisten in Nederland niet meer goed kan volgen door bezuinigingen en vanwege „nieuwe dynamiek” in de jihadbeweging. 

De NRC heeft voorinzage gekregen in een AIVD-nota die pas volgende week verschijnt en waarin te lezen zal zijn dat de jihadbeweging nu ongrijpbaarder en gevaarlijker is dan ooit tevoren. Meer details daarover staan in dit artikel niet vermeld.

Wel geven verschillende experts desgevraagd vooraf al hun mening.

Veiligheidsdeskundige Rob de Wijk, directeur van het Centrum voor Strategische Studies in Den Haag denkt dat het onmogelijk is alle jihadisten te kunnen volgen en daarom moet de AIVD-capaciteit juist worden uitgebreid.

Kamerlid Ronald van Raak, woordvoerder veiligheid voor de SP, zegt het onverantwoord te vinden dat de AIVD substantieel moet bezuinigen en zijn collega VVD-veiligheidswoordvoerder, Klaas Dijkhoff, vindt het niet voor de hand liggen om bij toenemende dreiging te schrappen in operationele capaciteit.

Veel experts noemen de bezuinigingen bij de AIVD ‘desastreus’. Aanvankelijk beliepen ze een derde van het budget en zijn nu beperkt tot een vijfde; dat is jaarlijks 34 miljoen euro.

Een woordvoerder van minister Plasterk wilde niet ingaan op capaciteitsproblemen, terwijl de AIVD zelf uiteraard voorziet nog meer 'essentiële taken' te moeten laten vallen dan al het geval is. Er zouden vanwege de bezuinigingen zelfs complete ‘jihad-teams’ moeten worden opgeheven.

Met de gewenste 50 miljoen extra van CDA-leider Sybrand Buma zijn de AIVD en de MIVD niet plotsklaps geholpen. Buma denkt toch niet dat extra geld ineens zaligmakend is? Dat weet minister Plasterk ook. Hij bezocht recent de AIVD in Zoetermeer en kwam niet tot de conclusie dat met extra geld de terreurdreiging van jihadstrijders uit Syrië en/of Irak plotsklaps kan worden bestreden.

Geld is één ding, maar de mogelijkheid om capabele werknemers in te zetten is belangrijker; die moeten het werk doen. Dat is wel HET probleem bij de AIVD. Vanwege die eerdere bezuinigingen hebben veel goede werknemers al eieren voor hun geld gekozen en hebben een betrekking elders gezocht en gevonden. De beste werknemers - in welke organisatie dan ook - zijn altijd als eerste vertrokken. Zo ook bij de AIVD.

Het personeel dat overblijft, zou bijscholing moeten krijgen om de opengevallen plaatsen in te kunnen nemen. Daar is geen geld voor en het ontbreekt het management zelfs aan de wil om huidig personeel in dienst te houden; het wil liever nieuw personeel. 

Maar zoals altijd speelt er meer, veel meer. Veel huidige personeelsleden van de AIVD vinden het schrijnend dat ondanks de klaagzang over bezuinigingen, (delen van) het management van de AIVD een salarisverhoging heeft weten te bedingen. En dat terwijl tegelijkertijd circa 100 man personeel op straat dreigt te worden gezet en door geldgebrek jihadstrijders niet meer kunnen worden gevolgd. Het is onwaarschijnlijk dat dit mismanagement aan de orde komt in het debat van de Tweede Kamer met de minister, op 26 juni, over taken en middelen van de dienst.  

Tot die tijd wordt door de AIVD de hulp van de media ingeroepen om dit debat op scherp te zetten. Het valt nog te bezien of de 'voor terreur vrezende' oppositiepartijen in de Tweede Kamer daadwerkelijk de bezuinigingen van de AIVD en MIVD willen terugdraaien of dat zij slechts om politieke redenen minister Plasterk dwars willen zitten.