Beide nieuwsmedia hebben het over van Motivaction, Intermediair en de Nationale Vacaturebank. De NOS bericht trouwens ook nog over van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), waar het ook over ervaringen gaat.
Wat allebei de onderzoeken dus eigenlijk aantonen is dat respondenten vermoeden dat ze zijn gediscrimineerd en/of dat zo hebben ervaren. Het AD zegt echter dit: "Meer dan de helft van de Nederlanders is ooit gediscrimineerd tijdens het sollicitatieproces, verklaren zij in nieuw onderzoek."
Ze doen net alsof een werkgever een sollicitant even opbelt of terug mailt met de boodschap: 'Haha, we nemen toch geen oude of gekleurde mensen aan, maar leuk geprobeerd!' En als je alleen de eerste paar alinea's leest van het artikeltje op intermediair.nl, dan lijkt dat inderdaad het geval te zijn. Scroll je echter íets verder dan het AD heeft gedaan, dan lees je dit:
Niet 100 procent waar
Een kanttekening die moet worden gemaakt, is dat de perceptie van mensen niet voor de volle 100 procent waar hoeft te zijn, zegt Joop Schippers, hoogleraar arbeidseconomie aan de Universiteit Utrecht, die onder meer onderzoek doet naar de positie van oudere werknemers. ‘Als ik een baan niet krijg, is dat dan omdat ik een witte man ben van boven de 50?’ Vaak is dat gissen. Werkgevers zeggen zelden: je krijgt de baan niet, want je bent te oud.'
Wat er dus eigenlijk aan de hand is, is dat een oude man, een jonge vrouw of iemand met bijvoorbeeld een Turkse achternaam, niet bij een werkgever werd uitgenodigd. Vervolgens trekken zij zelf de conclusie dat het vanwege hun leeftijd, achternaam/afkomst etc. moet zijn. En als de werkgever zegt dat hij (om wat voor reden dan ook) een betere kandidaat heeft gevonden, dan wordt dat voor een smoes aangezien (wat het soms ook vast wel is).
En let wel, ik ontken niet dat discriminatie op de arbeidsmarkt een ding is, want dat bestaat wel degelijk. Ik geloof echter niet dat het in dezelfde mate voorkomt als de ervaringen van die respondenten. Laat ze eerst maar eens met harde bewijzen komen, in plaats van naar de ervaringen van mensen te vragen die een andere verklaring toch niet willen accepteren.
Maar dan dondert die anti-discriminatie markt, met al die sensitiviteit- en bewustwordingstrainingen, als een kaartenhuis in elkaar. Want al die diversiteitsonderzoekers en anti-discriminatie-consultants zouden dan zonder werk komen te zitten. En zeg nou zelf, échte discriminerende werkgevers zouden toch nooit zoiets als anoniem solliciteren willen implementeren? De hypothetische geadopteerde Afrikaanse M'kumbé de Vries ligt er dan in de tweede sollicitatieronde alsnog uit hoor. Ik snap ook niet zo goed waarom M'kumbé überhaupt voor zo'n discriminerende werkgever zou willen werken.