(Aal-)moestuin

In het Algemeen Dagblad van 21 juni had ze beweerd dat je met alleen een AOW prima kon rondkomen als je er een moestuin bij had. Ze komt namelijk wel eens onder de mensen en had er een paar gezien die met veel succes hun eigen groenten telen. En dat is natuurlijk een mooie aanvulling op een karige uitkering zo dacht Klijnsma. Hoon was haar deel. Ook haar eigen partijvoorzitter die waarschijnlijk niet vrij is van onbespoten idealen en zijn eigen truien breit vond de suggestie ‘belachelijk’. En daarmee had Hans Spekman volkomen gelijk. Want een beetje rommelen in een moestuin is allerminst rendabel.

Nu ben ik anders dan bijvoorbeeld minister Dijsselbloem geen landbouweconoom dus heel exact berekenen lukt niet. Maar met wat aannames komen we een heel eind. Als je een beetje slim inkoopt, op aanbiedingen let en de groenten van het seizoen koopt dan hoef je voor twee personen niet meer dan €1.50 per dag kwijt te zijn. Op jaarbasis dus een slordige €550. Vooruit, laat ik het ruimhartig afronden op €50 per maand. Maar uiteraard ben je er dan nog niet. De kosten van zaaigoed, mest en – indien toegestaan – bestrijdingsmiddelen moeten er nog af. Uiteraard moet er ook geïnvesteerd worden in tuingereedschap. En volledigheidshalve moeten we dan nog de vermogenskosten van de grond meenemen. Om voor twee personen genoeg groentes te kunnen telen voor een heel jaar, schijn je 100m² nodig te hebben. Aannemende dat het hier geen goedkope landbouwgrond betreft maar een achtertuin in een gemiddelde buurt, dan praten we met een vierkante-meterprijs van €390 over een kapitaalbeslag van €39.000. Rekenen we hier 4% rente over dan is die €1.560 alleen al genoeg om je hele operatie onrendabel te maken. Jetta zal opmerken dat er helemaal geen rente meer wordt betaald omdat de pensionado in navolging van haar advies tevens de hypotheek volledig heeft afgelost. Maar in dat geval zijn er natuurlijk ‘opportunity costs’ omdat het geld dat is gebruikt om af te lossen niet meer elders belegd kan worden. Je kunt aan moestuinieren natuurlijk een leuke hobby hebben, maar voor het geld moet je het zeker niet doen. En daarbij hebben we het nog niet eens gehad over de tijd die je er moet insteken.

Maar ondanks dit sombere economische plaatje kreeg Klijnsma toch steun uit academische hoek. Van een hoogleraar ‘Persoonlijke Financiële Planning’ nog wel. In het Financieele Dagblad van 24 juni vertelde Henriëtte Prast wel wat in de ideeën van Klijnsma te zien. “In plaats van je arbeid te verkopen (werken) en met de opbrengst zaken te kopen (anderen voor je laten werken), kun je nu zelf in je consumptie voorzien”, constateerde ze verheugd. Natuurlijk kan dat. Maar economisch verstandig is het niet. Als er iets economisch gezien totaal geschoffeld is, dan is dat wel de wens autarkisch te kunnen zijn. Het klinkt leuk en romantisch maar je kunt nooit concurreren met grootschalige telers en verfijnde distributiekanalen die in staat zijn om voor €0.50 of minder een krop sla in de winkel te leggen. Onze welvaart danken we aan hoogwaardige vormen van specialisatie en arbeidsdeling. Als we allemaal zelfvoorzienend gaan zitten zijn, dan is het daarmee snel gedaan.

Wanneer u als gepensioneerde nog kwiek genoeg bent om wekelijks flink wat uren in de moestuin te fröbelen dan kunt u financieel gezien die tijd beter aanwenden met bijvoorbeeld een krantenwijk. Dan bent u ook lekker buiten en het levert per uur meer op. En u krijgt er een mooi regenpak en dagelijks een gratis krant bij cadeau. Ondertussen laat u de voedselproductie beter aan de professionals over. En wat u verder ook met uw tijd doet, Henriëtte Prast als persoonlijk financiële planner inhuren zou ik niet doen.

Ewoud Jansen, Econoom en publicist; Twitter: @ewoudjansen