5 vragen aan... Pieter Omtzigt: "Er zijn parallelle samenlevingen in Nederland aan het ontstaan"

"In eigen wijken, met eigen (sociale) media en soms ook in een eigen taal. Verbindingen tussen die delen van de samenleving verdwijnen. Dat is gevaarlijk."

Vandaag trappen we een nieuw vast item af genaamd "5 vragen aan..." In iedere aflevering stellen we dezelfde vijf vragen aan politici en bekende opiniemakers. Het verschil zit 'em dus niet in de vragen, maar in de antwoorden. Iedereen wordt op precies dezelfde manier behandeld, of die persoon nou links of rechts (of ergens in het midden) is, en of we het als DDS zijnde vaak eens zijn met de persoon in kwestie of niet.

We beginnen de serie met vijf vragen aan... Pieter Omtzigt, Tweede Kamerlid voor het CDA.

DDS:
Waarom ging je de politiek in?

Omtzigt:
Als onderzoeker aan de universiteit besefte ik dat ik nog jaren onderzoek kon doen naar onder andere het Nederlandse pensioenstelsel in de Europese Unie. Maar ik heb daar politieke opvattingen over. Die pensioenen moeten privaat blijven, op afstand van zowel de Haagse als de Brusselse politiek. En dat kun je het beste in de Nederlandse politiek.

Na al die jaren vind ik het nog steeds een groot voorrecht dat ik volksvertegenwoordiger kan zijn.

DDS:
Toen je nét in het parlement zat, wat vond je toen het meest opvallend? Viel het mee of tegen? En op welke manier en waarom?

Omtzigt:
Toen ik net binnenkwam had ik echt een “Alice in Wonderland’ gevoel op heel veel zaken. Het parlement doet soms grote zaken op heel kleine zaken en stuurt veel te weinig op de grote dossiers. Waar willen we als samenleving naartoe? Hoe moeten pensioenen, zorg en sociale zekerheid eruit zien en houdbaar blijven?

Ik herinner me nog dat ik aan collega’s vertelde rond 2003, 2004 dat ik echt graag pensioenen wilde doen en dat ik het belangrijk vond dat wij in Nederland zelf verantwoordelijk zouden blijven voor ons stelsel. Dat leverde wazige reacties op: pensioenen zijn niet sexy, niet dagelijks in het nieuws (dit was voor de kortingen) en dus wat zoek je daar nu?

Hetzelfde lijkt nu weer te gebeuren over de toekomst van de Europese Unie. Er liggen vergaande voorstellen op tafel, maar het debat over wat we precies in de EU willen bereiken komt onvoldoende los.

Daarom heb ik de Raad van State om een advies gevraagd over de scenario’s: wat moet je doen om de Euro te behouden en te versterken? Wat gebeurt er als er landen uit de euro stappen? Hoe bescherm je de Nederlandse positie? Dat onderzoek verschijnt komende week.

Op 11 december organiseer ik samen met Renske Leijten (en namens de hele Tweede Kamer) een hoorzitting in Maastricht gmet onderministers uit meerdere landen (Duitsland, Frankijk en Hongarije zijn uitgenodigd), met experts. Juist omdat we voor ongelooflijk belangrijke keuzes staan het komende half jaar.

DDS:
Als je naar de Nederlandse samenleving anno 2017 kijkt, wat is dan ons grootste probleem?

Omtzigt:
De samenleving kent een aantal forse uitdagingen.

- De overheid is er, ondanks vele keihard werkende ambtenaren, er niet altijd voor de burger. We hebben ongelooflijk ingewikkelde mechanismes opgetuigd, die niet werken, omdat ze te ingewikkeld zijn.

- Er zijn parallelle samenlevingen in Nederland aan het ontstaan. In eigen wijken, met eigen (sociale) media en soms ook in een eigen taal. Verbindingen tussen die delen van de samenleving verdwijnen. Dat is gevaarlijk.

- Nederland heeft grote groepen migranten die onvoldoende geintegreerd zijn. We nemen bijvoorbeeld wel vluchtelingen op, maar die komen en masse in de bijstand. Daar ontstaat een cultuur door van uitkeringafhankelijkheid, geen participatie, die heel moeilijk te stoppen zal zijn.

- Jongeren hebben het moeilijker dan 15 jaar geleden: de studie is duurder, het is veel moeilijker een vast contract een betaalbare woning te vinden.

DDS:
Als je naar de Nederlandse samenleving anno 2017 kijkt, wat is dan onze grootste kracht?

Omtzigt:
Wij hebben een goed opgeleide bevolking, die hard werkt, veel vrijwilligerswerk in de eigen omgeving doet en zijn beste doet om de volgende generatie alle kansen te geven.

Als klein land doen we aantal dingen ontzettend goed: in de voedselproductie, in de high tech en in watermanagement. Wij hebben expertise en mensen voor vele van de uitdagingen waar we de komende vijftig jaar voor staan, zowel in Nederland als in de wereld.

DDS:
Stel: je mag één ding veranderen aan ons politiek systeem. Het maakt niet uit wat. Hoe klein, hoe groot ook. Wat zou dat zijn?

Omtzigt:
Ik zou 100 jaar teruggaan in de tijd. De wetten werden in commissies behandeld door kamerleden met expertise. Ze werden artikel voor artikel behandeld: doet dit artikel waarvoor het bedoeld is. Dat ambachtelijke werk is belangrijk. Goede uitvoerbare wetten betekent later minder problemen. Denk alleen al aan de belastingwetten.

En een tweede ding – je dacht toch niet dat je zo van mij af was: ik zou de Tweede Kamer meer recht op documenten geven. Ik heb de afgelopen jaren veel te veel zwartgelakte teksten gehad.
Kijk soms is vertrouwelijkheid noodzakelijk, bij defensie, bij justitie, maar nu is het vaak hard vechten om informatie boven tafel te krijgen.

Overigens is de EU daarin nog erger. Maar ook daarvoor komen we binnenkort met een initiatief. Let maar op!

Wij danken Omtzigt dat hij mee wilde werken aan dit nieuwe item!