Florence Bergeaud-Blackler is antropologe. Eerder baarde ze opzien door haar studie van de 'halalisering': hoe de islam via het halal-systeem sluipenderwijs zijn positie in de samenleving versterkt. Nu heeft ze een studie gepubliceerd over de rol van de Moslimbroederschap hierbij. Ze duidt de ideologie van de ‘Broeders’ aan als frérisme (in het Nederlands ‘broederisme’) Zoals gebruikelijk bij kritische onderzoekers van islamitische aangelegenheden is Bergeaud-Blackler nu het doelwit van doodsbedreigingen en moet ze leven onder politiebescherming. Twee takken van islamisme
De Franse onderzoekster definieert het broederisme als een “intellectueel, politiek-religieus project dat gericht is op het vestigen van een wereldwijde islamitische samenleving". In gesprek met het Belgische tijdschrift L’Echo licht ze dit nader toe. “Broederisme is een vorm van islamisme die is aangepast aan liberale, geseculariseerde en multiculturele democratieën. Het is een ideologie uit twee Indo-Pakistaanse en Arabische islamistische takken die voortkwamen uit de antikoloniale islamitische herleving van het begin van de twintigste eeuw. Deze twee takken kwamen samen in de jaren 1960 op Amerikaanse en Europese campussen.”
Alle moslims moeten in dezelfde richting marcheren
De moslimstudenten waren onder indruk van de westerse technologie en macht. Ze wilden de moslims bij elkaar brengen om het Kalifaat te vestigen
en ook de westerse wereld te islamiseren volgens Gods plan. Bergeaud-Blackler: “Ik definieer het broederisme als een 'systeem van actie' waarin missie centraal staat.” Het is een theocratische beweging die zich tijdelijk aan de democratie aanpast, om die dan te overheersen en af te schaffen. Volgens de onderzoekster is de ‘gewone islam’, die zonder islamisme, in Europa aan het verdwijnen. Het doel is nu dat het broederisme als ‘de islam’ wordt geaccepteerd, door toezicht te houden op enerzijds het gedrag van moslims dat niet-conform het broederisme is, anderzijds het gedrag van anderen die als "islamofoob" worden weggezet. Zo wordt integratie van moslims actief tegengewerkt. Bergeaud-Blackler: “Alle moslims moeten in dezelfde richting marcheren. De Broederschap bestrijdt fitna, verdeeldheid binnen de gemeenschap, en beschuldigt of excommuniceert moslims die zich tegen hen verzetten”
Allereerst ben je moslim, dan pas Nederlander
Volgens de onderzoekster zijn de Moslimbroeders, de "VIP's" achter dit islamiseringsproces. Hun idee is dat alle moslims zendelingen van de islam moeten worden door hun een visie (V), een identiteit (I) en een plan (P) bij te brengen. De ‘visie’ is een geïdealiseerd beeld van het verleden dat tot inspiratie dient. De identiteit is een transnationale die andere identiteiten overstijgt. Je bent allereerst moslim, en dan pas Nederlander of iets anders. Bergeaud-Blacker: “De Moslimbroeders gaan niet de confrontatie aan met de staat, maar omzeilen de politiek door middel van economie en cultuur. Het is een vloeibare, opportunistische en pragmatische beweging.”
Halal-cultus en islamfobie
Broederisme rust op twee pijlers, aldus de onderzoekster: “De
halal-cultus en de strijd tegen de zogenaamde structurele islamofobie. Deze twee mechanismen helpen de moslimgemeenschap te isoleren van de rest van de samenleving. Enerzijds door verleiding, door hen in de normatieve ruimte van halal op te sluiten, door hen aan te moedigen halal voedsel en medicijnen te consumeren, 'ingetogen' kleding te dragen, sharia-compatibel te reizen, door heel de samenleving 'sharia-vriendelijk' te maken. Anderzijds door afstoting, met het argument van staatsislamofobie.” Het broederisme verzekert de medegelovigen dat de staat er heimelijk op uit is hen uit te roeien. Vandaar de schaamteloze vergelijking van moslims als de ‘nieuwe Joden’.
Stapsgewijs worden we ‘sharia-compatibel’ gemaakt
Deze ‘zieligheidsstrategie’, die ‘islamofobie’ als een institutioneel kwaad voorstelt, heeft grote voordelen, aldus Bergeaud-Blackler. “Het maakt het mogelijk om de voorraden van postkoloniaal schuldgevoel aan te boren en programma's voor te stellen om Europeanen, zowel moslims als niet-moslims, opnieuw op te voeden. Door belastingbetalers programma's te laten financieren om anti-moslimhaat of islamofobie te bestrijden, voedt de Broederschap de media, scholen en universiteiten opnieuw op tot een visie die gunstig is voor zijn fundamentalistische opvatting van de norm.” Het broederisme tast ook vitale staatsveiligheidsorganen aan, zoals het leger, politie en justitie. “Beetje bij beetje, legaal en zonder confrontatie, maakt het broederisme onze samenlevingen ‘sharia-compatibel’.”
Moslimbroeders actief bij protesterend links
Linkse politici collaboreren veelal met het broederisme, aldus Bergeaud-Blacker. Het Frans heeft voor die strategie zelfs een woord: islamo-gauchisme “Bepaalde linkse stromingen haten het neoliberale kapitalistische regime en zouden het graag zien instorten.” Zij zien in de verbinding met anderen die de westerse manier van leven en denken willen vernietigen een uitgelezen kans om eigen doelen te realiseren.” Zo zijn sommige Moslimbroeders actief geweest in de antiglobaliserings-, dekoloniale en neofeministische bewegingen. De lieten protesterend links maar wat graag de deuren van universiteiten, verenigingen en bepaalde partijen voor hen openen.
Broederisme verder gevorderd dan gedacht
Volgens Bergeaud-Blackler is het broederisme al veel verder gevorderd dan veel mensen denken: “Er is een effect van censuur en vooral van zelfcensuur. De impact van het opkomende moslimfundamentalisme treft de hele bevolking. Het heeft ons gedrag veranderd, onze manier van denken en ons uitdrukken geconditioneerd. We blijven ons beroepen op onze vrijheid van meningsuiting, maar we moeten toegeven dat er stellingen zijn die we al niet meer mogen uitspreken.”
Dit artikel verscheen eerst op de website Cultuur Onder Vuur van de stichting Civitas Christiana. We hebben het artikel overgenomen met toestemming.