Overheid maakt nog steeds gebruik van verboden antifraudesysteem

Nog steeds wordt er bij de overheid gebruik gemaakt van omstreden systemen waarmee fraude wordt opgespoord. ‘Dit gaat over een overheid die zoveel van je af weet dat die altijd iets kan vinden.’

Uit onderzoek van Argos en Lighthouse Reports blijkt dat de overheid nog steeds gebruik maakt van omstreden sustemen om fraude op te sporen. Bij zo’n systeem krijg je dat mensen vanwege hun leefomgeving op een risicolijst terechtkomen ondanks dat er geen enkele aanwijzing voor fraude zou zijn. De Rechtbank heeft eerder al het antifraudesysteem SvRI verboden, het is dus opmerkelijk dat er nog steeds gebruik wordt gemaakt van soort gelijke systemen.

De belastingdienst, gemeenten, het UWV en de Sociale Verzekeringsbank (SVB) werken samen in het opstellen van risicolijsten. Verschillende systemen en gegevens worden hierbij aan elkaar gekoppeld met als gevolg dat onschuldige burgers op zo’n soort lijst terecht komen. Uit documenten die Argos in hun bezit hebben blijkt dat wanneer een vrouw in de bijstand een kind zou krijgen dat in bepaalde gemeenten een plek op de risicolijst zou betekenen. Maar denk hierbij bijvoorbeeld ook aan een situatie wanneer er meerdere volwassen personen met verschillende achternamen op één adres staan ingeschreven of wanneer er rare combinaties zijn van nationaliteiten. Ook dan kan een plek op een risicolijst betekenen zonder dat er ook maar een moment spraken is geweest van het plegen van fraude.

Voorzitter van Platform Bescherming Burgerrechten, Tijmen Wisman zegt dat ondanks de uitspraak de werkwijze gewoon is voortgezet. "Ons grote bezwaar tegen de SyRI-werkwijze was dat onverdachte burgers massaal en op ondoorzichtige wijze werden doorgelicht door het koppelen van persoonsgegevens"

De organisatie van Wisman gaat samen met het FNV opnieuw een rechtszaak voorbereiden die drie jaar geleden ook al met succes naar de rechter stapten in verband met de datakoppelwet SyRI. Wanneer de zaak voorkomt is nog niet bekend.