De nederlaag van de westerse machten (niet alleen de VS) in Afghanistan tegenover de Taliban noopt tot bezinning. Al twintig jaar probeert het Westen salafistische, fundamentalistische of islamistische groepen en stromingen te bestrijden. Maar met bitter weinig succes. Die strijd is een verhaal van 20 jaar falen. Ook Nederlandse politici hebben geen idee hoe dat aangepakt moet worden. Alle betrokken ministers (de premier, de minister van sociale zaken en integratie, de minister van buitenlandse zaken) happen in het woestijnzand. Hoe kan dat? Kan dan werkelijk niemand ze van enig deskundig advies voorzien? Nu Tariq Ramadan in de gevangenis zit is het misschien een idee Lale Gül tot minister van integratie te verklaren. Dat zou wel helpen. Maar als zij bedankt (en dat zal zij zeker doen), dan zou men misschien in Den Haag wat verlichte literatuur kunnen gaan lezen. Ik heb een tip: Alexandre del Valle’s (2014).
Del Valle’s in het Frans geschreven werken zijn zo goed als onbekend in Nederland, maar gelukkig is dit ene korte overzichtsessay voorhanden in het Nederlands. Wat het werk van Del Valle kenmerkt, is dat hij veel aandacht besteedt aan de psychologie. Het is de psychologie van het falen die hij blootlegt. Zijn werk doet je begrijpen waarom we happen in het woestijnzand. Biden, Kaag, het gehele Westen. Ik geef één voorbeeld van een uitspraak uit zijn rijke analyses. Een uitspraak die betrekking heeft op “integratie”:
Het is allemaal heel basaal. Niks bijzonders eigenlijk. Althans, dat zou het moeten zijn. Maar kennelijk moet het toch gezegd worden. Wat Del Valle volgens mij bedoelt met die uitspraak over nieuwkomers van wie integratie gevraagd mag worden, is dat zij een zeker respect aan de dag leggen voor nationale regels. Die nationale regels verschillen van land tot land. Iemand die dus uit Egypte (of Turkije of, enfin, noem maar op) naar Nederland komt, zou bepaalde Egyptische regels moeten “achterlaten”.
Ouders met een migratieachtergrond zouden hun kinderen ook niet geheel moeten opvoeden in de Egyptische regels, maar in de Nederlandse. Als die bereidheid niet aanwezig is, dan wordt het heel moeilijk samenleven.
Waar schuurt het? De meest krasse manifestaties van die moeilijkheden hebben we de afgelopen 20 jaar gezien (het is maar een voorbeeld) rond
godslastering. Op godslastering staat in sommige landen de doodstraf. In Nederland is godslastering gedecriminaliseerd. Waar we echter tegenwoordig mee geconfronteerd worden in Nederland (en nog sterker in Frankrijk) is moord en doodslag door “private milities” als reactie op godslastering (Theo van Gogh, cartoonaffaires,
Charlie Hebdo). Eigenlijk komt het hele “terroristisch probleem” daarop neer. Op reacties op godslastering. Op de Taliban die op reis gaat naar Europa om daar
humanitaire interventies te plegen. Ingewikkelder is het echt niet.
Wat betekent dat voor integratie, het punt waarvoor Del Valle de aandacht vraagt in de door mij geciteerde uitspraak? Dat betekent dat een niet (of slecht) geïntegreerde Europese bevolking de kansen voor de successen van terrorisme in Europa aanzienlijk vergroot.
Wat moet gebeuren? Om heel concreet te worden: een nieuwkomer kan in Nederland (en in elke andere Europese natie, denk ik) leven volgens de regels van de (om maar iets te noemen) de sjiitische islam. Maar wat je niet kunt , is de fatwa over Rushdie (1989) steunen door de sjiitische imam (of ayatollah) Khomeini. Dus
die “Khomeinistische traditie” (als we het zo mogen noemen), een traditie die zo’n enorme school heeft gemaakt in deze wereld, van het bestraffen van godslastering met een doodsvonnis, moet worden losgelaten.
De strijd tegen de radicale islam, de Taliban, IS, het salafisme, heeft dít als inzet. Die strijd moet worden gewonnen. Liefst in Afghanistan, maar als dat niet kan dan wel in Nederland en Frankrijk.
Is dat een probleem dan? Dat is een enorm probleem. Want zelfs als het Westen Afghanistan met rust zal laten, dan zal Afghanistan Nederland niet met rust laten. Sommigen vinden dat prima. Chickens coming home to roost.
De overwinning van de Taliban in Afghanistan betekent niet alleen iets voor Afghanistan, maar ook iets voor Nederland. In deze wereld, een wereld zonder grenzen, een wereld met uiterst zwak nationaal gezag, gelden de wetten van Afghanistan namelijk ook een beetje in Europa. Dat bewijzen de aanslagen. De strijd over de radicale islam zal op Europese bodem worden uitgevochten. Met een totaal verzwakte politieke en bestuurlijke elite in Europa. Een elite met een totaal gebrek aan richtingsbesef. Een bestuurlijke elite die bij een film zit weg te dromen als Nederlandse burgers hadden moeten worden geëvacueerd. Een elite die het nationaal belang helemaal niet voor ogen heeft, omdat men denkt dat “nationaal belang” een “fascistisch” concept is. Een elite die in demissionaire status zich concentreert op het in elkaar knutselen van een Madurodam-akkoord terwijl de wereld in brand staat. We hebben niet alleen een Taliban-probleem, we hebben een eliteprobleem. Ook daarover gaat het boek van Del Valle.