Tanya Hoogwerf (Code Oranje): 'Wij willen doen wat anderen hebben beloofd: het antisemitisme tot het verleden laten behoren!'

De verschrikking van de Holocaust is decennialang een les geweest voor de wereld. Een les wat er daadwerkelijk kan gebeuren op het moment dat een volk stelselmatig wordt uitgesloten en weggezet als vijand, als tegenstander, als bedreiging. Wat er kan gebeuren op het moment dat een overheid weigert om in te grijpen op het moment dat de haat gemeengoed wordt en als vergif de samenleving binnen sijpelt en zelf als overheid deze haat aanwakkert.

Decennialang hebben wij kennis genomen van de lessen uit het verleden. Stil gestaan bij de wreedheden die hebben plaatsgevonden in kampen als Sobibor en Auschwitz. Letterlijk stilgestaan om de zes miljoen doden te herdenken en gezegd, nie wieder.

Het Joodse volk kent een lange geschiedenis van uitsluiting, vlucht en verkettering. Iets waarvan we hoopten dat dit na de vervolging door de nazi’s tot het verleden behoorde. Maar helaas blijkt de werkelijkheid weerbarstiger en anders te zijn.

Jodenhaat of antisemitisme is nog bijna aan de orde van de dag. Via het scanderen van krachttermen in een voetbalstadion of latent via foute grappen of schuine opmerkingen, maar sinds een aantal jaar vileiner en gevaarlijker via invloeden die met de immigratie van niet westerse migranten Nederland zijn binnengeslopen.
Het is bekend dat Joodse instellingen zoals synagogen en zelfs scholen permanent beveiligd moeten worden. Dat Joden zichtbare symbolen zoals keppeltjes en davidsterren al jaren niet meer zichtbaar durven dragen en blijvend gebukt gaan onder de druk van haat.
We hebben gezien dat er in Rotterdam een bijeenkomst doorgang kon vinden waarvan bekend was dat de organisatie in handen was van aan Hamas gelieerde organisaties. We hebben rappers zien pleiten om Hamas te erkennen als helden van het verzet. We kennen de hardnekkige geruchten dat de aanvallen op de Twin Towers onderdeel zouden zijn van een zionistisch complot, dat IS eigenlijk opgericht zou zijn door de Mossad en we horen jonge Turkse jongetjes op het journaal zeggen na de aanval op Charlie Hebdo dat dit een zionistisch complot zou zijn.

Zo is er een klimaat geschapen waarbij de angst regeert en er sprake is van sluimerend, maar ook openlijk antisemitisme. Met ingeslagen ruiten bij restaurants en zelfs bekladding op begraafplaatsen als gevolg. Niet een keer, niet twee keer, maar steeds weer met gevoelens van frustratie, onmacht en isolatie als gevolg.

De reactie van de landelijke politiek is dusver voor de bühne als altijd ferm. We moeten antisemitisme veroordelen, aanpakken, er moet een nationaal coördinator komen. Plannen worden gemaakt en gepresenteerd en vervolgens verandert er niets.
Het was pijnlijk en treffend toen we onlangs een debat voerden in de Rotterdamse raad over ingeslagen ruiten bij een Joodse begraafplaats in de stad.
Eigenlijk bijna gelijktijdig met de zoveelste vernieling bij Ha Carmel in Amsterdam werden bij kleine, verborgen begraafplaats in Kralingen voor alweer zeker de vijfde keer de glazen afschermingen vernield. De zesde keer in twee jaar tijd.
In een tijd dat de Joodse gemeenschap juist op zoek is naar mogelijkheden om de rijke Joodse geschiedenis van Rotterdam met de inwoners te delen is het vertrouwen in de veiligheid die daarvoor nodig is tot een dieptepunt gezakt en zullen de verborgen plekken verscholen blijven. Een gemiste kans tot meer begrip.
Antisemitische incidenten zijn ook in Rotterdam niet uniek. Wij ontspringen de dans niet als het gaat om bijvoorbeeld de pro Hamas demonstraties, groot of klein. De linkse politiek blijft ziende blind voor de sluimerende haat die hierdoor alleen wordt gevoed en ziet er geen been in om een ‘links’ verbond aan te gaan met de islamitische partij NIDA. Pas na landelijke ophef over openlijk antisemitisch tweets worden de lokale fracties door het landelijk bestuur teruggefloten en gaat de stekker eruit. Als dat degenen zijn die mede het beleid moeten bepalen moet er duidelijk gaan worden waarom ik me zorgen maak.

Gelukkig zijn we soms in staat om na signalen van het gebruik van strafbare leuzen tijdens zo’n demonstratie om hemel en aarde en zelfs het OM te bewegen om in te grijpen. Het scanderen van Khaybar, Khaybar tijdens een betoging in 2017 heeft tot een veroordeling geleidt.

Maar veel te vaak is de uitkomst een volledig andere. Na het laatste incident in Rotterdam werd het geweld door de VVD wethouder veroordeeld en werd er meegeleefd met de Joodse gemeenschap. Pijnlijk werd het toen achteraf bleek dat er van contact met hen geen sprake was geweest en na het zoveelste incident de gemeenschap zo murw geslagen is dat er van aangifte doen zelfs geen sprake meer is.
Het past niet om enkel voor de bühne mee te leven en om enkel voor de publieke opinie aan te geven dat er daadkrachtig tegen antisemitisme wordt opgetreden. Blijkbaar wordt een obligaat telefoontje naar een van de usual suspect binnen het ambtenarennetwerkje voldoende geacht en is daarmee de thermometer in de samenleving gestoken. Dat de daadwerkelijk betrokkenen daarmee niet gezien, gehoord of laat staan geholpen zijn schijnt niet relevant te zijn en het vertrouwen is daarmee kapot.

Wanneer gaan we echt ingrijpen? Wij willen naast de Joodse gemeenschap gaan staan. Desnoods met hen of zelf aangifte gaan doen. Wij willen de moeilijke discussie aangaan de pijn benoemen en wortels uitroeien daar waar ze zitten, zoals bijvoorbeeld in het (informele) islamitische onderwijs. Wij willen gaan doen wat anderen al te lang beloofd hebben en antisemitisme in Nederland definitief tot het verleden laten behoren.