Column Sid Lukkassen: Rapper Tom MacDonald brengt intrinsieke validatie in de praktijk

“Censorship's an issue ‘cause they choose what they erase
There's a difference between hate speech and speech that you hate

Het was te verwachten dat dit pittige reacties zou losmaken. Al snel kwam de rapper met een vervolg en lanceerde hij het nummer ‘Cancelled’. Het lijkt alsof dit is opgenomen, vooruitlopend op de verontwaardiging die ‘Fake Woke’ onvermijdelijk zou opwekken. Hierin rapt MacDonald totaal ontketend en daagt hij de gevestigde orde en de media-elite openlijk uit om hem te cancelen. Tegelijk zegt hij dat dit onmogelijk is, omdat hij onafhankelijk is en zijn eigen producties beheert. Bovendien weten zijn fans hem toch wel te vinden.

Met andere woorden: Tom MacDonald geeft geen fuck. Hij weet wat hij waard is en daagt de hypocriete moralisten uit om eens in de spiegel te kijken. Als fans voortaan meer moeite moeten doen om een artiest te vinden, dan is dat maar zo. Die prijs is hij bereid te betalen omdat, als onze cultuur voor de deugdruk buigt, daarmee de belangrijkste waarden voorgoed uit het leven verdwijnen, te weten vrijheid, waarheid en oprechtheid. Waarde moeten we voortaan zélf scheppen, buiten de gevestigde orde om, precies zoals de rapper ons als levend voorbeeld laat zien.

De twee rapnummers zijn duidelijk een middelvinger naar de deughegemonie, deplatforming en cancel culture. Maar hieronder ligt nog iets diepers: dat zijn stichtingsdaden. Om dit begrijpelijk te maken, even een vergelijking met de Europese Unie. De EU vestigt, in het handelen van de EU zelf, machten en bevoegdheden die verder reiken dan de verdragen. Steeds als dit gebeurt is dit een Carl Schmittiaans moment, wat wil zeggen dat de EU weet dat deze machtsuitbreiding lukt tenzij het volk opstaat en de macht teruggrijpt. Er is sprake van een ‘leap of faith’, een sprong in het ongewisse. De EU kent zichzelf mandaten toe door zich te beroepen op een ‘Europees volk’ dat alleen bestaat in ideële zin en zéker niet in historische zin.

Een stichtingsdaad strekt dus altijd verder dan de werkelijkheid op papier, en schept zijn eigen werkelijkheid via de macht van de handeling. Dit is wat MacDonald voorleeft aan de Westerse wereld: hij schept vanuit de authenticiteit van zijn muziek en zijn kunst een lichtbaken, een knooppunt van verzet tegenover de deughegemonie. Als je iets probeert neer te zetten buiten de goedkeuring van de naar links geradicaliseerde mainstream cultuur, dan kan dit uitsluitend uit een conatus komen die vanuit zichzelf afkondigt “Ik ben het nieuwe paradigma”, een stichtingsdaad dus.

Het begrip conatus wil hier zeggen dat ieder ding een eigen blauwdruk heeft die bepaalt wat dat ding worden wil, een grondbeginsel van levenskracht dat zich uitrolt in de werkelijkheid. Mochten de gevestigde cultuurbobo’s MacDonald vragen: “Waar haal jij de autoriteit vandaan om deze stichtingsdaad te voltrekken?”, dan kan het antwoord louter zijn: “In ieder geval niet uit iets dat extern aan mij is, want in alles dat extern aan mij is, heerst de deugkerk.” Het moet kortom een interne bron zijn, vandaar het woord conatus. Er is nog geen gemeenschap waaruit MacDonald de autoriteit tot het stichten van een authentieke en realistische cultuur kan afleiden, want die gemeenschap is precies wat hij wil stichten.

In Levenslust en Doodsdrift (2017) omschreef ik dit alles als ‘post-logos’: argumenten winnen misschien een debat, maar de strijd om iemands ziel is iets heel anders. Inmiddels zeg ik: postuleren staat boven bewijzen. Als je iets heel stellig zegt, dan gaat de werkelijkheid zich onder de kracht van die stelligheid anders gedragen. Na verloop van tijd krijg je alsnog je bewijs. Bij politieke of maatschappelijke macht is het van ondergeschikt belang of je iets ‘bewijst’. Wat telt is dat je een wereld schept waarin je zélf kunt gedijen naar de maatstaven van het ware, het goede en het schone. Dit is intrinsieke validatie – waarde toekennen vanuit jezelf, vanuit je eigen kern, geen fuck gevend om hoe anderen, deugpronkers dus, dat opvatten.

Gaan debatten ooit over feiten? Je discussieert zelden over feiten zoals de opkomst van de zon – een debat begint waar er een bepaalde levensbeschouwelijke overtuiging wordt bekritiseerd. Pas dán zoeken mensen de feiten erbij om hun overtuiging te staven. Het gaat dus niet om de kracht van argumenten maar om de kracht van overtuigingen, van visies. Dát is de bepalende brandstof voor politiek-culturele macht. MacDonald laat met zijn nummers ‘Fake Woke’ en ‘Cancelled’ zijn sterke en moedige ziel zien, zijn conatus. En precies vanuit die sterke ziel heeft hij de aantrekkingskracht waar de nieuwe realistische gemeenschap zich omheen schaart.