Eurobonds vanwege corona? Dat is een geladen revolver tegen de Nederlandse slaap plaatsen!

In het NRC stond op 29 maart een interview met Klaas Knot, directeur van De Nederlandsche Bank ‘Dit is een test vor de eurozone. De roep om solidariteit is heel logisch”. Verslaggever Mark Beunderman stelt: “De ECB koopt dit jaar voor 750 miljard euro extra staatsleningen op (waardoor de totale opkoop op 1100 miljard euro komt, FB). Hij maakte met een handvol andere ECB bestuurders bezwaar tegen een schijnbaar technisch maar wezenlijk onderdeel van besluit: De ECB zinspeelt er voor het eerst op dat bestaande opkooplimieten overboord kunnen gaan. Ze mag nog niet meer dan 33% van één staatslening in bezit hebben. Die grens is bedoeld als bescherming tegen ‘monetaire financiering’, financiering door centrale banken van overheidsbegrotingen.”

Knot: “dit (deze overschrijding, FB) is ons in Europa verboden. En het is bovendien niet zonder risico’s. Alle episodes van hyperinflatie uit het verleden zijn begonnen met monetaire financiering van overheidsschulden. Op dit moment werken juist een ontzettende hoop factoren tégen inflatie. Dan is monetaire financiering misschien even minder riskant. Maar blijft die situatie zo? Dat weten we niet. In Zimbabwe, in Venezuela, in de Weimar republiek is men ook begonnen met een beetje monetaire financiering en pas een grote geldpers deed het vertrouwen in het geld verdampen.”

Dit is een prima tekst van Knot, want in mijn DDS artikel “Hyperinflatie” van vorige week constateerde ik al hetzelfde levensgrote gevaar. Als de economische groei sterk terugvalt naar forse recessie, de staatsschulden enorm oplopen en de monetaire financiering hallucinant is, dan dreigt dit gevaar, vooral ook omdat er partijen of landen zijn die graag zien dat hun schulden verdampen. De ECB heeft dit jaar een totaal opkoopprogramma van staatsleningen en bedrijfsleningen van 1110 miljard euro. Knot en ik zijn het hier dus eens.

Wie schetst mijn verbazing als Knot vervolgens Eurobonds én de uitgifte van nieuwe obligaties via het Euro Stabiliteitsmechanisme, ESM, bepleit. Ik heb mij een tegenstander van Eurobonds getoond, omdat dit soort obligaties voor gemeenschappelijke rekening een vrijbrief geeft voor de uitgifte van staatsleningen van de zwakke landen nog verder op te voeren, waardoor het totale risico binnen het Europese monetaire stelsel navenant wordt opgevoerd.

Oud-DNB-voorzitter prof. Lex Hoogduin en ook professor Sweder van Wijnbergen zijn verklaard tegenstanders van Eurobonds. Maar Knot gaat nog verder: hij wil óók op individuele basis “nieuwe obligaties uitgeven via het ESM”, want “de roep om solidariteit is heel logisch.” Mijn conclusie is dat Klaas Knot zich schaart bij allen die in deze zware tijden de ratio loslaten en hun emotionele hart laten spreken. Dat lijkt heel mooi, maar is toch heel onverstandig. Knot is ingehuurd om rationele adviezen te geven. Laat de emotie maar aan anderen.

Er wordt Russisch roulette gespeeld met de stabiliteit van het Europese monetaire stelsel, dat toch al niet overdreven solide is. Ex-ECB-directeur Mario Draghi moest al herhaald ingrijpen “whatever it takes”. Klaas Knot gaat nu helemaal zich aan “whatever it takes” te buiten. Hij waarschuwt tegen hyperinflatie, maar hij doet er niet alleen aan mee, hij zet er heftig op in uit empatische overwegingen, ‘solidariteit’. We weten nog heel goed hoe oud-minister van financiën Jeroen Dijsselbloem de Zuid-Europese landen gekwalificeerd heeft in 2017: “Als sociaaldemocraat vind ik solidariteit belangrijk. Maar wie aanspraak maakt op de solidariteit heeft ook plichten. Ik kan niet al mijn geld aan drank en vrouwen – Schnaps und Frauen – uitgeven en vervolgens bij u om bijstand vragen.”

Bij Russische roulette wordt een revolver geladen met één patroon en tegen de slaap geplaatst. Daarna krijgt de cilinder een zetje zodat onbekend is waar de kogel zich bevindt. Vervolgens haalt men de trekker over. De trommel van een revolver heeft meestal zes kamers, de kans op dodelijke afloop is dus 1/6. Het komt bijna neer op een zelfmoordpoging. Als Knot dit spel wil spelen, dan doet hij dat maar in privékring, maar niet met onze samenleving als onderpand.