PvdA-eindbaas Frans Timmermans voelt opkomstkritiek opkomen: "ga alsjeblieft stemmen"

Politieke kopstukken zijn het vaak oneens, behalve over één belang: de opkomst van de verkiezingen moet hoog zijn. En als dat niet het geval is dan moet dit ongemakkelijke feit worden genegeerd of aan anderen worden geweten. Dat belang overstijgt alle partijen. Anders lopen de politici namelijk het risico dat men hun positie in twijfel trekt.

Zo ook Frans Timmermans (PvdA), die mogelijk de meeste stemmen pakte tijdens de Europese Parlementsverkiezingen afgelopen donderdag. We waarschuwden al voor het zogenaamde 'Timmermans-effect', maar er kan ook worden gesproken over een 'lage opkomst effect'. De PvdA'er won niet omdat zijn programma zo goed was, maar omdat méér mensen niet stemden dan wel.

Het is een patroon van decennia, maar anders was het toch wel even schrikken:

Het nieuwe gevaar volgens Timmermans is het gevaar van de 'onverschilligheid'. Ineens is niet Rusland of Matteo Salvini het grote gevaar, maar 'indifference'. Dit is namelijk het enige woord dat de PvdA'er kan bedenken om de dramatisch lage opkomst voor de Europese parlementsverkiezingen te verklaren: 'onverschilligheid'. Ja Frans, leg de verantwoordelijkheid voor het systematisch falen van de parlementaire verkiezingen van de EU maar bij de kiezer neer.

Het woordgebruik van Timmermans impliceert dat de PvdA'er de resultaten wijdt aan individuele verschillen bij kiezers en niet bij het systematische falen van het Europees Parlement om mensen te bewegen tot stemgedrag. Dat is wel wat vreemd. Want hoe kan de kiezer al decennia lang 'onverschillig' zijn, maar wél stemmen bij de nationale verkiezingen? Nee, het niet komen opdagen voor de Europese verkiezingen bewijst niet de 'onverschilligheid' van de kiezer. Sterker nog: niemand weet 100% zeker waarom de opkomst zo laag is.

Maar ik doe een gokje. Kiezers weten gewoon dat ze he-le-maal niets hebben aan het Europees Parlement. Immers is het slechts één van de organen van de EU waar besluiten worden genomen, terwijl de échte macht bij de Europese Raad ligt. Een tweede belangrijke reden is wellicht dat veel kiezers niet op de hoogte waren van de verkiezingen. Elke keer als er verkiezingen zijn maak ik een rondje op straat en vraag mensen of zij stemden. Schrikbarend veel zeggen "nee, ik wist niet dat je kon stemmen".

Maar Timmermans, die weet het natuurlijk wel: 'het is de 'onverschilligheid van de kiezer'.