Flashback! Mark Rutte in 2016: 'Wil willen Oekraïne niet bij de EU, ze moeten goede relatie met ons en Rusland hebben'

In 2016 gaf Mark Rutte als VVD-leider én premier een interview aan Nu.nl. Wat hij toen zei is fascinerend omdat het debat over het EU-lidmaatschap van Oekraïne nu weer oplaait. Toentertijd was Rutte daar heel duidelijk over: Rusland had duidelijk belangen in Oekraïne, Oekraïne moet geen lid worden van de EU, en het land moet een goede vriendschapsband hebben met Europa én Rusland.

Zes jaar geleden legde Rutte heel helder uit wat hij van Oekraïne en diens rol als brug tussen Rusland en de EU vond. De uitspraken die hij toen deed zouden hem nu het label "landverrader" opleveren van fanatiekelingen. Maar toch herhaal ik ze hier even, want het is belangrijk om juist in deze crisis rationeel na te blijven denken en de geopolitieke werkelijkheid te overzien.

"Ik vind dat op de langere termijn Oekraïne een relatie moet ontwikkelen die ook met Rusland stabiel is. Tegenstanders van het verdrag zeggen dat het een stap is naar toetreding tot de Europese Unie. Daar gaat het verdrag niet over," aldus Rutte toen. "Nederland is daar zelfs tegen, omdat wij vinden dat Oekraïne zowel een goede relatie moet hebben met Europa als met Rusland. Dat kan niet als ze in de Europese Unie zouden zitten."

Oekraïne is altijd belangrijk geweest voor Rusland, gaf Rutte toen toe. Niet alleen economisch en militair, maar ook historisch, religieus en cultureel. "Het gaat ook om de historie van Oekraïne. Als je naar de geschiedenis kijkt, vindt Rusland mede zijn oorsprong in Kiev en andere delen van Oekraïne."

Op de vraag of een EU-lidmaatschap van Oekraïne een te grote provocatie zou zijn, antwoordde Rutte vervolgens als volgt: "Daar gaat het niet om. Je kunt niet ontkennen dat Rusland terecht vraagt aan Oekraïne om ook met Rusland een goeie relatie te hebben. Rusland gaat alleen te ver als het zegt dat Oekraïne alleen met Rusland een goede relatie mag onderhouden."

Natuurlijk zei Rutte ook dat "we" de acties van Rusland in de Krim niet moeten "belonen" door alles maar weg te laten geven daar. Maar zijn invalshoek was toch echt in die tijd: Oekraïne niet bij de EU, en Oekraïne ook niet helemaal gefocust op het Westen, want Rusland heeft historische, culturele, economische, en militaire belangen aldaar.

Een oproep van de redactie: door de coronacrisis heeft DDS het, net als veel andere websites, ontzettend lastig. Wij willen alles gratis leesbaar houden voor iedereen, waardoor we voor onze inkomsten afhankelijk zijn van reclame. Maar bedrijven hebben financiële zorgen, en hebben dus niet veel te makken. Daar merken wij de gevolgen ook van. Vandaar onze oproep aan u, onze lezers: steun ons alsjeblieft! Via het betrouwbare Nederlandse BackMe-systeem kunt u maandelijks óf eenmalig doneren. Doe dat alstublieft, en help DDS in de lucht te blijven!

Betekent dit dan dat het prima was dat Rusland is binnen gevallen? Natuurlijk niet! Maar het betekent wel dat Rutte zes jaar geleden veel genuanceerder kon denken dan nu... en dat dit soort uitspraken toen volstrekt normaal en geaccepteerd waren, terwijl je nu als een "verrader" wordt weggezet als je letterlijk herhaalt wat Rutte toen zei.

De les van dit alles? Laten we rustig blijven en rationeel nadenken. Het kan niet zo zijn dat we alle rationaliteit maar overboord moeten gooien en vol emoji moeten gaan omdat we het zo vreselijk vinden wat er gebeurt. Internationale politiek moet gevoerd worden door rationele wezens, niet door paniekkippen.