Donald Trump wil de VS terugtrekken uit het Oekraïense moeras. Hij zet ook de NAVO op de tocht. Europa moet het alleen gaan doen. Help! We staan er alleen voor. Laten we eerst eens de feiten op een rijtje zetten. De oorlog in Oekraïne heeft nogal wat losgemaakt in Europa qua wens tot bewapening. We zijn ons rot geschrokken over de uitlating van Donald Trump dat landen die geen 2% van hun bnp aan bewapening besteden niet op NAVO ondersteuning hoeven te rekenen als de nood aan de man is. Te wapen! De Russische horden overvallen ons. Poetin wil Europa inpikken. Stop hem! Dit is wat we steeds horen: we moeten Oekraïne helpen want anders valt Rusland Europa aan.
BNP uitgaven aan defensie
Na decennialange bezuinigingen kampen legers in Europa met tekorten in personeel en materieel. De Nederlandse defensie wil groeien van 77.000 man naar 100.000 in 2030. Er is een tekort aan instructeurs dus is er weinig plek voor 10.000 sollicitanten. Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk willen vredestroepen sturen naar Oekraïne. Nederland heeft an 5 miljard in de Oekraïnse oorlog geïnvesteerd en daar komen 3,5 miljard bij. Er is een gebrek in Europa aan luchtverdediging, IT, surveillance, radars en vrachtvliegtuigen. De bedoeling is dat de jaarlijkse EU defensie uitgaven naar 600 miljard getrokken wordt. Men is blijkbaar geschrokken en nu wordt alles uit de kast getrokken om te reageren. Wat wordt er nu aan defensie gespendeerd? Rusland 6,8%, Verenigde Staten 3,2%, China 3%, Polen 3.2%, Letland 3,1%, Litouwen 3,1%, Engeland 2,3%, Frankrijk 2%, Duitsland 1,8%, Italië 1,2%, Nederland 1,2%. Friedrich Merz wil dat de EU 3% besteedt en Mark Rutte wenst 3,7%. Als de VS zich terugtrekt boven 4%. Roept u maar! Wie biedt er meer?! Eerst is ons verteld dat 2% voldoende was, maar plotseling niet meer. Dit gaat ten koste van bijvoorbeeld onderwijs.
Rusland geeft dus het meeste uit aan defensie maar heeft de grootste moeite om vooruit te komen in Oekraïne. Naar schatting heeft Rusland meer dan 200.000 jonge mannen verloren in de strijd. Het land heeft grote moeite om het oorlogstuig te bemannen.
Generaals willen mééééér!!!
Generaals bevolken onze praatprogramma’s om ons te waarschuwen dat het slecht gesteld is met onze defensie. Rusland besteedt 7% van hun bnp van 2 biljoen dollar aan bewapening is 0,14 biljoen. Als wij 2% van het bnp van de EU van 18 biljoen dollar aan bewapening besteden, is 0,36 biljoen dan besteden de EU landen veel meer aan bewapening als Rusland omdat ons bnp veel groter is dan van Rusland. De boodschap is: geen paniek. Als wij 2% aan bewapening besteden zitten we ten opzichte van Rusland goed. Hoe is de vechtbereidheid van onze bevolking. Militaire dienstplicht overwegen, ook goed voor inclusie.
Hoe defensie financieren? Rutte opperslabakker
Nu de vraag hoe we onze bewapening kunnen financieren, svp geen eurobonds. Pensioenfondsen moeten in staat zijn om in samenwerking met de overheid te investeren in veiligheid. De Tweede Kamer wilde er tot nu toe echter niet aan. Dat wordt anders. Admiraal Rob Bauer, onze hoogste militair bij de NAVO, vindt het de hoogste tijd om dat samenwerkingsverband nu wel aan te gaan. Institutionele beleggers zoeken naar alternatieve beleggingen, terwijl het Nederlandse defensieapparaat financiële middelen tekort komt voor projecten. Waarom beleggen pensioenfondsen en verzekeraars niet in onderzeeboten, fregatten of straaljagers? Deze middelen zijn van groot belang om de veiligheid van ons land te garanderen. Pensioengeld voor defensie is er. Het wachten is nu op ‘Den Haag’. “Er is nog geen beeld van hoe de opbouw van de krijgsmacht er uit moet zien” zo luidt het in de sector. We krijgen hier toch de indruk dat krijgsmacht en Den Haag een en ander heeft laten liggen. Hoe kan het ook anders met vier kabinetten Rutte met een minister president die nooit naar de krijgsmacht heeft omgekeken en nu nota bene hoogste baas van de NAVO is en moord en brand schreeuwt.
Waar schort het ons aan?
Plaatsing van Europese veiligheidstroepen zou ten koste gaan van de individuele verdediging van de landen zelf. Als toch plaatsing gebeurt, dan niet zonder Amerikaanse ondersteuning qua intelligence en airdefense. Er zouden 1.400 nieuwe tanks nodig zijn. Merkwaardig. Duitsland zou bulken van de tanks is verteld door Duitsers zelf. Europa heeft veel jets maar verkeerde munitie. Enkel Zweden is bedreven in moderne electronische oorlogsvoering. Een probleem vormt commando- en controleposten die niet goed coördineren en op onvoldoende niveau zijn. Frankrijk, Noorwegen, Duitsland en Turkije maken uitstekende luchtverdedigingssystemen. Het is dus een gevarieerd beeld. Bovendien zijn de defensiesystemen onderling afhankelijk met name van de VS qua materieel. Merz wenst een gesprek met Britten en Fransen over uitbreiding van hun nucleaire bescherming, de paraplu. De nucleaire afschrikking van beide landen is bescheiden vergeleken met de VS en Rusland. Olaf Scholz wenst een Zeitenwende voor het verhogen van het defensiebudget met 100 miljard. Merz heeft het over 500 miljard.
Einde aan Europees slabakken
Na jaren van slabakken en slapen heeft Europa de neiging te overdrijven. Niet doen. Op 4 mei zeggen we in koor “dit nooit weer.” Maar nu vindt er een gigantische militarisatie plaats wereldwijd. Dit is bedoeld ter afschrikking. Het is te hopen dat het hierbij blijft, want als dit los komt blijft geen steen op de andere, nucleaire oorzaak of niet. Is de kans groot dat Rusland aanvalt? Dat lijkt niet waarschijnlijk. Ze hebben moeite de zaak te bemannen, Rusland heeft veel minder ‘boots on the ground’ dan Europa, vergrijzing, de demografische ontwikkeling is daar nijpend. Rusland zou de strijd verliezen, ook zonder de steun van de VS voor Europa. Derde Wereldoorlog? Zeer onwaarschijnlijk. Europa moet de militaire zaken op orde krijgen. Coördineren. Militaire dienst met een positieve grondhouding (Lubbers) overwegen; is ook goed voor inclusie. 2,5% van het Europese bnp aan defensie besteden is voorlopig voldoende.
Frits Bosch, econoom en socioloog, auteur van Links Verdriet.