-Frits Bosch- 'Hoe gaan we Oekraïne er bovenop helpen?'

Oekraïne’s economie was sterk verbonden met Rusland. 30% van de export ging naar Rusland en 30% van de import kwam uit Rusland. Dat zal voorlopig veel lager zijn of mogelijk zelfs geheel wegvallen. De vraag is hoe dit is op te vangen voor dit land met een toch al lage economische groei. De potentie heeft Oekraïne wel als bron van voedingsmiddelen voor Europa en wereld. Bovendien is de bevolking relatief goed opgeleid en in onze ogen beschaafd. Oekraïne is geen Afghanistan. Is Oekraïne een ‘failed nation’? Daar zijn de meningen over verdeeld. Op de Failed Nation Index staat Oekraïne op plaats 92 van in totaal 179 landen met Yemen op plaats nummer 1 als meest failed. Volgens deze index is Oekraïne een Failed nation. Deze index is samengesteld uit diverse factoren zoals corruptie, criminaliteit, slecht politiek systeem, gebrek aan democratie en slecht juridisch systeem, geen rechtsstaat. Hier scoort Oekraïne niet goed op. De vraag is of de oorlog een gunstige invloed heeft hierop omdat men ‘van nu af aan beter wil’. De tijd moet het leren.

Oekraïne heeft gigantisch te lijden van de oorlog. Er valt nu nog met geen mogelijkheid te berekenen hoe hoog de schade is. Wie gaat dat betalen en hoe gaan ‘we’ dit aanpakken? Welke partijen komen daarvoor in aanmerking? Er zal een soort Marshall plan opgesteld moeten worden, met een fonds waaraan velen meedoen. Rusland heeft de schade berokkend en wordt vriendelijk verzocht het meeste bij te dragen maar dat wordt “njet”. Voor de hand liggend is dat de EU diep in de zakken gaat tasten. Dat betekent dat u, beste noord Europese belastingbetalers, flink zal moeten dokken, samen met Amerikanen. Amerikanen zijn nu al verreweg de grootste contribuanten met 50 miljard dollar per jaar verdeeld over humanitair, militair en financieel, gevolgd door EU met 18 miljard en Engeland met 8 miljard.

Is in verband met internationale instellingen, zoals VN, geld binnen te halen? Rijke Arabische landen kijken zoals gewoonlijk weg.

Belangrijk is dat het geld op de juiste plaats terecht komt en niet in verkeerde zakken van deze failed nation. Moet het geld rechtstreeks naar de Oekraïnse regering of rechtstreeks naar investeringsprojecten met onze vinger aan de pols? De Oekraïnse Anti Corruption Action Centre, Antac, kiest voor het laatste. Er is dus weinig fiducie in de regering. Er is een digitaal monitoring systeem Prozorro. Wie gaat dit coördineren? Is het risico te nemen om te investeren terwijl er mogelijk een Russische raket op kan neerdalen? Hoe voorkomen we dat Oekraïne weer verder gaat als failed nation? Gaan de gevluchte Oekraïners weer terug naar hun land? Zonder hun steun wordt wederopbouw moeilijk.

Oekraïne heeft al twee herstelplannen ingediend bij een initiële herstelfase van 18 tot 36 maanden. Er is 38 miljard dollar nodig om het begrotingstekort van dit jaar te dekken zegt Oeleksiy Chernishov, minister van ontwikkeling, “wilt u dit svp bijpassen”. Als de wereld en Europa in recessie gaan, zal het niet eenvoudig worden om financieel fors bij te dragen. Ziet China hier kansen, als uitloper van haar Nieuwe Zijde route, het imperialistische project?

Baas van de EC Ursula von der Leyen heeft laten weten dat Oekraïne op termijn van harte welkom is in de EU. Over welke termijn praten we dan? Het zal zeker 10 jaar nemen om Oekraïne weer op de kaart te zetten. Het biedt kans ‘to build back better’ met een groen energiesysteem en het land van meet af aan op te bouwen om het te laten voldoen aan de EU criteria. Er zijn nog vele vraagtekens. Eén ding is duidelijk: de aandacht voor deze regio zal vanuit Europa aanzienlijk zijn. Oekraïne wordt gezien als onze achtertuin dus aller ogen zullen vooral op Europa gericht zijn. Wordt vervolgd.