- Frits Bosch - De nieuwe pensioenwet is gebouwd op misleiding en dwang

Het afbreken van het bestaande pensioenstelsel, door Moody’s het beste pensioensysteem ter wereld genoemd, was niet nodig als de ministers Koolmees en Schouten naar redelijk advies hadden geluisterd. Maar ze hadden oogkleppen op en watten in de oren en zagen enkel een stip aan de horizon dat het bestaande systeem weg moest.

Ik heb op deze site in circa tien artikelen verteld waarom ik het nieuwe systeem vooral qua vermogensbeheer slecht vind. Ik ga dat niet herhalen. Ik beperk me tot enkele punten waarover ik nijdig ben. Maar ook dat zijn helaas zinloze herhalingen, want het spel is al gespeeld.

De rente is dé reden dat het stelsel overhoop gaat. Begin deze eeuw kwam men overeen dat voortaan de Amerikaanse manier van accounting voor bedrijven ook voor het Financieel Toetsingskader, in casu pensioenfondsen, zou moeten gelden. Dat betekende dat de vaste rekenrente van 4% moest verdwijnen en zou worden vervangen door een calculatie op basis van de variabele rente. De gedachte was dat als de activa op marktwaarde gecalculeerd wordt, dan ook de passiefzijde. Dat hebben we geweten. De rente denderde omlaag naar nul en lager, waardoor de passiva, de verplichtingen, omhoogschoten. De dekkingsgraden ijlden omlaag waardoor pensionado’s voortdurend gekort werden. Onzinnig was dat want de beleggingsrendementen waren uitstekend. Pensionado’s waren logischerwijze ontevreden. “Ja, daar hebben ze eigenlijk wel gelijk in. Het stelsel moet op de schop.” Dat was BS. Een pensioenfonds is geen bedrijf maar een instelling met een in principe eeuwigdurende beleggingshorizon. De passiva horen niet variabel verdisconteerd te worden maar vast met een vaste rekenrente van 4%, de ultra lange rente, teruggaande naar de 16de eeuw. Inmiddels klimt de rente in die richting van 4%. De Fed stuwt de dollarrente zelfs over de 5% en de Bank of England volgt op enige afstand. Naar mijn menig zal de rente voorlopig rond dat niveau koersen. De inflatie wil maar mondjesmaat afkomen door looneisen en energieprijzen die doorberekend worden. De hoge inflatie is immers prima voor het wegsmelten van de schulden. Mijn conclusie is dat de hele ingreep het toonbeeld is van menselijk falen. Volkomen onnodig.

In het nieuwe systeem krijgt ieder een ‘eigen potje.’ Daar is niets eigens aan: misleiding. Het bedrag in het potje is niet van jou, want je kunt het niet opnemen en vrij besteden, mogelijk met uitzondering eenmalig 10%. Je kunt niet zelf beslissen hoe het wordt belegd. Als je komt het overlijden en het potje is nog vol, dan komt het niet aan nabestaanden, maar vloeit het terug in de grote pot. Hoeveel er voor gepensioneerden gereserveerd is weten ze niet. Hoezo is hier dan nog sprake van eigen pensioenpot?

Pleitbezorgers van het nieuwe stelsel zeggen dat pensionado’s eerder gaan genieten van een hoger pensioen omdat de buffers lager zijn. Maar anderzijds krijgen ze beursdips voor de kiezen terwijl je als gepensioneerden juist stabiliteit wenst. Er komt dus meer onzekerheid. De premiehoogte staat nog ter discussie, belangrijk additioneel punt van onzekerheid.

Dan is er het invaren van het oude stelsel: wat te doen met de lopende pensioenuitkeringen en opgebouwde pensioenrechten? Tegen welke prijs wordt er ingevaren? Je wilt tenminste hetzelfde pensioen als je nu krijgt, niet dan? Ga maar dwarsliggen en procederen. Kijken hoe ver je komt. Kassa ping voor juristen.

Wat gaat deze omzetting kosten? De Pensioenfederatie schat 1 miljard euro; maar zullen we voor de zekerheid uitgaan van het dubbele? De federatie schat dat het gemiddeld 5 miljoen euro per fonds kost, maar het stelsel wordt veel complexer en de contracten worden veel ingewikkelder. De IT van de fondsen hebben het nu al moeilijk. Ik ben benieuwd hoe dat in het nieuwe stelsel gaat! Daarbij komt de reperatiekosten van de zogenaamde doorsnee problematiek waarbij jongeren onevenredig betalen voor het pensioen van ouderen. Wie gaat dat betalen? U natuurlijk! De consultants zijn spekkoper met deze operatie, dat is duidelijk.

Dan tenslotte nog dit. De socioloog Jürgen Habermas zei het al in 1962 dat de politisering van de publieke ruimte steeds sterker zal worden. Hij heeft volkomen gelijk gekregen. De instellingen, de media, de wetenschap, het onderwijs, de kunst en cultuur zijn steeds politieker, activistischer, geworden. Zo ook de institutionele wereld, waaronder de pensioenfondsen. Ze volgen de politiek gedreven benadering van de beleggingsproblematiek van de grote fondsen als ABP en PME en PGGM. Ze zijn gericht op ESG, duurzaam, maatschappelijke zorg en diversiteit, inclusie. Dit alles zonder inspraak van deelnemers. Hoezo eigen potje? “U heeft niets in te brengen.” Dit gaat gepaard met de nodige dwang waarover ik recent hier geschreven heb van DNB. Deze centrale bank is geen bank maar een toezichthouder die het woord DWANG, met hoofdletters schrijft. “We willen een schone wereld, anders gaan we kapot. Dat wilt u toch ook niet?” en “we willen een maatschappij zonder discriminatie, dus streven we naar inclusie. Dat wilt u toch ook?” DNB baas Klaas Knot is een handlanger van Mark Rutte. Rutte heeft hem op deze plek gezet ten koste van prof Lex Hoogduin. Het is te hopen dat als Rutte verdwijnt dat hij dan Knot meeneemt.

Mijn slotsom is dat het nieuwe stelsel onnodig is, een achteruitgang betekent, misleidend is, uiterst kostbaar is, juridische ellende geeft en de toezichthouder nog meer kans geeft om de zaak politiek naar haar hand te zetten met dwang. De nieuwe pensioenwet is gebouwd op misleiding en dwang.