Column Frits Bosch: Koloniale tijd was ook een zegen en kan nazaten van slaven met trots vervullen

In de mainstream media is om de haverklap een artikel te lezen over de koloniale tijd en over hoe vreselijk die tijd is geweest. Toegegeven, het was een tijd van onderdrukking van tot slaaf gemaakten, geweld, racisme en mensonterende situaties. De tot slaaf gemaakten golden overigens ook en masse blanken in Zuid Europa, gevangen genomen door noord Afrikanen. Kolonialisme was een vloek, maar tevens een zegen. Dit laatste aspect komt helaas helemaal niet aan bod in de media.

De Nederlandse koloniale tijd liep van 1596 tot begin twintigste eeuw. Kolonialisme kent diverse vormen. Onze koloniën dienden tevens als vooruitgeschoven handelsposten, waaruit de globalisering later zo’n enorme opgang kreeg. Nederland staat aldus mede aan de wieg van globalisering, als toen extreem belangrijke handelsnatie dankzij de bekende maar verguisde VOC mentaliteit.

Globalisering omvat het mondiale proces van economische, sociale en technologische ontwikkelingen. Kenmerkend hiervoor is - naast de internationale handel - de opgang van directe investeringen van multinationals. Globalisering heeft miljarden mensen uit de bittere armoede verheven, een middenklasse gecreëerd en mondiale ongelijkheid verminderd, hierbij tegelijkertijd elites verrijkend wier analytische, creatieve en financiële invloed een mondiaal bereik kreeg. De lagere klassen zijn niet identiek verbeterd, maar hebben wel hieraan substantieel kunnen meedoen op weg naar veel meer welvaart en welzijn. Het leven, de gezondheid, de vooruitzichten, de kennis en de levensverwachting zijn met gigantische stappen vooruitgegaan. De enorme bevolkingstoename is hiervan het gevolg. Dit is de zegen van globalisering, waar kolonialisme aan de basis stond ten dienste van de gehele mensheid.

Slavernij is gekoppeld aan kolonialisme. Ik durf dus de stelling aan dat slavernij tijdens de koloniale periode een instrument is geweest ten dienste van de ontwikkeling van de mensheid. Het is de creatieve geest geweest van de westerse mens die deze ontwikkeling aan de gang heeft gezet met een schier eindeloze rij wetenschappers, technici, ondernemers en filosofen. Hierbij dient niet vergeten de Verlichting in de 17e en 18e eeuw met onder andere de bewustwording van de rechten van de individuele mens, inclusief die van de slaaf. Het heeft geleid tot de afschaffing van de slavernij door de westerse mens, terwijl het op de andere continenten doorging.

Het is tegenwoordig helaas bon ton om slechts de negatieve kanten van de koloniale tijd te benoemen. Het wordt tijd dat we het bezien in het bredere kader van de ontwikkeling van de mensheid. En dan blijkt dat de koloniale tijd en de slavernij weldegelijk ook een zegen is geweest. En dan kan het zelfs zo zijn dat dit ook de nazaten van tot slaafgemaakten met enige trots kan vervullen.