Zo heilig als Nelson Mandela zijn er niet veel

Op de Dagelijkse Standaard woedt sinds enige dagen een discussie over Nelson Mandela, de grote Zuid-Afrikaanse leider die op sterven ligt. Mandela zou door de links ten onrechte worden verheerlijkt en eigenlijk een schurk zijn. De afkeer van de linkse kerk en de mainstream media gaat blijkbaar zover dat rechts in politieke incorrectheid een antwoord ziet. Ik kan niet onder de schedel van deze bloggers kijken, maar dat is de grootste valkuil waarin rechts kan duiken.

Mij lijkt Mandela naar alle menselijke maatstaven gemeten wel degelijk een heilige en wordt hij terecht op een voetstuk geplaatst. Tegenwoordig geldt de Apartheid als de grootste schandvlek van de westerse beschaving. Dat is wat overdreven in het licht van wat er in de menselijke geschiedenis allemaal is fout gegaan, maar in de huidige postkoloniale wereld die geen rassendiscriminatie meer duldt niet onbegrijpelijk. De Apartheid in Zuid-Afrika stond haaks op alle moderne westerse waarden en was een vloek voor zwart én blank. De blanken wisten dat het systeem niet deugde, dat ze zich ermee isoleerden van de rest van de (westerse) wereld, en dat het op termijn onhoudbaar was. Maar er was ook de grote angst voor donker Afrika, een continent dat in de jaren zeventig dictators als Idi Amin voortbracht. We hoeven maar naar Robert Mugabe in Zimbabwe te kijken om te zien dat die angst niet ongegrond was. De blanken (vooral de Boeren) mochten dan als racisten te boek staan, de zwarten waren niet minder racistisch. Bij de blanken wortelde dit in angst en superioriteitsgevoel, bij de zwarten in vernedering (door de blanken) en het gevoel de mindere te zijn. Zo'n inferioriteitscomplex is minstens zo gevaarlijk.

Het is waar dat Frederik Willem de Klerk, van 1989 tot 1997 de leider van de blanke Nasionale Party, de Apartheid heeft omgevormd tot een systeem waarin de zwarte meerderheid een stem kreeg. Maar zonder de steun van Mandela, die in februari 1990 werd vrijgelaten nadat hij dertig jaar op het Robbeneiland had vastgezeten, had hij dit nooit kunnen doen. Het tijdstip waarop dit gebeurde is veelzeggend. In 1990 was het communisme overal ter wereld aan het instorten en na een gesprek met de ANC-leider had De Klerk zich ervan vergewist dat Mandela afstand had genomen van het communisme. Hij was bereid verzoening te preken tussen blank en zwart. Voor een zwarte leider die dertig jaar vast had gezeten en de ongekroonde koning was van een vernederd continent was dit een bijna bovenmenselijke toezegging. Mandela heeft zich er bovendien aan gehouden. Er kwam een Waarheidscommissie in Zuid-Afrika tot stand en zijn vrouw Winnie (van wie hij later is gescheiden) moest zich voor de rechter verantwoorden toen bleek dat haar gevolg uit moorddadige gangs bestond. Dat zijn geen geringe prestaties, waarmee niet alleen de zwarten, maar ook de blanken blij konden zijn. Mandela dronk thee met iedereen, precies wat blanken graag van zwarten zien. Zulke leiders zijn er niet veel, zeker niet in de Derde Wereld. Misschien is Mahatma Gandhi de enige die wat uitstraling en boodschap betreft op Mandela lijkt.

Daar komt nog iets bij. Links heeft niet veel leiders meer om trots op te zijn, de meesten zijn van hun voetstuk gevallen. Daarvoor hoeven we helemaal niet te verwijzen naar het beruchte rijtje Lenin, Stalin, Mao en Pol Pot. Ook gematigd linkse iconen als John F. Kennedy of Europese sociaaldemocraten van het type Olof Palme of François Mitterrand bleken geen heilige boontjes te zijn. Zelfs Barack Obama valt tegen. Als links staatslieden van formaat heeft voortgebracht, dan is dat omdat zij 'rechtse' dingen hebben gedaan. Franklin Delano Roosevelt leidde het Westen in de strijd tegen Hitler; zijn opvolger Harry Truman gooide atoombommen. Over de linkse leiders in Zuid-Amerika hoeven we het, misschien met uitzondering van president Lula in Brazilië, niet te hebben. En hij bouwde voort op de erfenis van president Cardoso, een voormalige marxist die een aanhanger was geworden van de vrije markt. In Nederland geldt de oude Drees tegenwoordig als een bewijs dat links fatsoenlijk was, maar in 1971 zegde hij zijn partijlidmaatschap van de PvdA op en hij krijgt zelfs erkenning in PVV-kringen (vaak gemankeerde sociaaldemocraten). Eigenlijk heeft alleen Willy Brandt, die in 1970 in het getto van Warschau door de knieën ging, als moreel baken standgehouden. En je zou op Michail Gorbatsjov kunnen wijzen, die vrede met het Westen sloot en het licht in de Sovjetunie mocht uitdoen. Maar daar was het links, en zeker revolutionair links, in 1917 natuurlijk niet om begonnen. Waar rechts helden heeft als Winston Churchill, Charles de Gaulle, Konrad Adenauer, Ronald Reagan, Margaret Thatcher en zelfs Helmut Kohl, heeft links helemaal niks. Behalve Mandela, die ook nog zo ruimdenkend was om de gehate blanken in Zuid-Afrika een nieuwe kans te gunnen in plaats van ze voor de wilde beesten te gooien - wat óók had gekund.

Het lijkt mij voor rechts en de hele westerse wereld van kapitaal belang dat links en een vernederd continent als Afrika zich kan optrekken aan voorbeelden als Nelson Mandela. Slechts weinig politiek leiders zijn zo heilig als hij en als dat met links claimgedrag en persoonsverheerlijking (waar links oorspronkelijk tegen was) gepaard gaat, dan moet dat maar. Tot heil van ons allemaal en de hele wereld. Daar is niks mis mee, niet voor de linkse kerk, en ook niet voor de rechtse. Het antwoord op politieke correctheid kan nooit politieke incorrectheid zijn. Dat is niet alleen fout, maar duidt ook op gebrek aan politiek onderscheidingsvermogen - wat misdadig is.