Wat maakt het ons in vredesnaam uit?
Xi Jinping heeft de stemming over de verandering van de Chinese grondwet gewonnen. Van de bijna drieduizend leden van het Chinese fopparlement stemden uiteindelijk maar twee leden tegen het voorstel om de termijnlimiet voor presidenten te schrappen. Daardoor kan hij feitelijk voor de rest van zijn leven aanblijven als 'president.' Oftewel: dictator. Of: keizer.
Natuurlijk was er achter de schermen wel iets van kritiek het voorstel. Zo zijn sommige mensen -- een enkeling maar hoor! -- bang dat Xi zijn positie zal gebruiken om ongekend veel macht naar zich toe trekken. Hij zou die macht zomaar kunnen gebruiken, net zoals Mao Zedong dat decennia geleden deed.
Gelukkig laat de voorzitter van de wetgevende commissie van het parlement ons weten dat dit een onterechte zorg is. Volgens Chen Chunyao zou Xi zijn macht nooit misbruiken. Nooit. En mensen die dat soort zorgen wél uiten zijn maar bezig met het verspreiden van roddels. Of, zoals hij het noemt: "Aannames en giswerk."
En dat een vrouwelijke parlementariër die gevraagd werd of ze niet bang was dat Xi nu voor de rest van zijn leven zou aanblijven als 'president' hard wegrende en de vraagsteller toesnauwde dat ze hem dat "niet mag vragen" is natuurlijk ook volkomen onterecht. Wat een angst om niets!
Het moge duidelijk zijn dat China op zijn slechtst een nieuwe Mao Zedong en op zijn best een nieuwe keizer heeft.
In het Westen vinden we dat allemaal heel erg en roepen we dat Xi een vuile dictator is die 'de mensenrechten' niet respecteert. Maar wacht eens even: China's civilisatie is veel ouder dan de onze. En Chinezen hebben historisch altijd een sterke leider gehad. China heeft geen democratische traditie.
Het land heeft een andere traditie, namelijk die van verlichte keizers en een met het Confucianisme doordrongen professionele bureaucratie. En ja, die traditie heeft altijd gewerkt voor China. Het is niet voor niets dat het land letterlijk duizenden jaren één van de leidende culturen ter wereld is -- en dan zeker in Azië.
Misschien dat wij in het Westen het niet leuk vinden om het toe te geven, maar het is je reinste waanzin om te beweren dat autoritaire leiders niet succesvol kunnen zijn; dat alleen democratieën welvaart, ontwikkeling, en cultuur voortbrengen. Ik had graag gewild dat dit wél zo was -- maar helaas, het is niet zo. Het democratische systeem is een Westers concept. Wij vinden dat soort systemen 'volstrekt normaal' omdat wij de culturele en politieke erfgenamen zijn van de oude Grieken en de oude Romeinen. De Chinezen zijn dat niet. Zij zijn juist nazaten van exponenten van een heel ander systeem, van heel andere overtuigingen, én heel andere ervaringen.
Het is helemaal zo gek niet dat de meeste Chinezen geen democraten zijn en juist meer zien in een Grote Verlichte Leider. Ze weten niet beter -- en hun beschaving heeft juist in zo'n systeem grote hoogten bereikt. Conservatieve Chinezen -- die in de oude, traditionele Chinese waarden geloven -- zijn geneigd een systeem te steunen met één sterke leider, of tenminste één bijna almachtige partij. Democratie staat in hun ogen gelijk aan democratische waarden; aan moreel verval.
Voor ons is het niet prettig om dat Chinese perspectief te erkennen, maar het is simpelweg dom om onze ogen ervoor te sluiten.