Welk energietarief is het voordeligst?

In de jaren 1960 introduceerden elektriciteitsbedrijven een nieuw energietarief: het daltarief. Dat is een lager tarief dat alleen ’s nachts en in het weekend wordt gerekend. Omdat de productie van elektriciteit tijdens piekuren meer kostte, werd dat gezien als een manier om het verbruik meer te middelen. Het daltarief geldt gewoonlijk tussen 7 uur ’s ochtends en 11 uur ’s avonds, behalve in delen van Brabant en Limburg en in enige uitzonderingsgebieden. Daar is het daltarief al vanaf 9 uur ’s avonds van kracht. Overigens heette het daltarief vroeger nachttarief en het normaaltarief dag- of piektarief.

In 2020 zal naar verwachting het merendeel van de energiemeters vervangen zijn door slimme meters. Dat heeft consequenties voor het enkel- en dubbeltarief, omdat er standaard met een dubbeltarief gerekend wordt. Dat zal voor veel consumenten dus zorgen voor een keuzemoment.

Het alternatief op een dubbeltarief is het enkeltarief. Daarbij betaal je meer dan het daltarief, maar (meestal) minder dan het normaaltarief. Het enkeltarief is grofweg het gunstigste als je vooral overdag tijdens werkdagen stroom verbruikt. Uit onderzoek blijkt dat iets meer dan de helft van de huishoudens voldoet aan dat verbruiksmodel. Maar de verschillen zijn klein, en op jaarbasis scheelt deze beslissing een gemiddeld huishouden niet meer dan een tientje. Je kunt bij veel energieleveranciers ook tussentijds wisselen van enkel- naar dubbeltarief of omgekeerd, maar vaak niet meer dan één keer per jaar.

Verder kun je bij het afsluiten van je contract kiezen voor vaste of variabele tarieven. Een vast tarief spreek je af met je energieleverancier op het moment dat het contract ingaat, en dat blijft dan doorgaans voor de verdere loop van het contract vaststaan. Een variabel tarief wordt twee keer per jaar opnieuw vastgesteld: op 1 januari en opnieuw op 1 juli.

Veel consumenten met een variabel energietarief zaten eerst vast aan een vast tarief. Dat komt omdat het heel vaak de afspraak is dat een vast contract na afloop automatisch wordt omgezet in een contract met variabele tarieven en een onbepaalde looptijd. Dat is natuurlijk handig omdat je dan in ieder geval verzekerd bent van een doorlopende energielevering, maar het kan financieel soms minder voordelig uitpakken.

Uit onderzoek blijkt namelijk dat een energiecontract met een vast tarief in de meeste gevallen toch voordeliger is. Kiezen voor een vast energietarief is meestal dus toch het verstandigste. Daarbij komt nog dat je dan in ook gewoon zeker weet hoeveel je betaalt en voor hoe lang. Het omgekeerde model is eigenlijk het meest ongunstigste: een contract met variabele tarieven maar een vaste looptijd. Je kunt dan niet tussentijds van energieleverancier wijzigen, wat je wel kunt doen bij een contract met onbepaalde looptijd. Mochten de variabele tarieven dan tussentijds opeens fors stijgen, dan kan dat zorgen voor een forse onverwachte kostenpost.