Maandag was ik aanwezig bij de paneldiscussie van Leefbaar Rotterdam over Identiteit: 'Weg Met Ons'. Het debat werd aangekondigd als een nieuw hoofdstuk in het debat over immigratie, integratie en identiteit. Dat is heimelijk mislukt. Het debat was beschamend om te zien, een mix van gejoel en geschreeuw en de volwassenheid was ver te zoeken.
Het begon al bij een lezing van Sid Lukkassen. Lukkassen is niet een man van weinig woorden. Sterker nog, hij kan zo passievol en enthousiast praten over onderwerpen, dat je hem eerder tegen moet houden om niet de hele discussie per ongeluk over te nemen. Als inleidend spreker gaf hij dit maal een rustig en goed betoog over het onderwerp. Natuurlijk, net iets te lang, maar het was nog niet vervelend, al zeg ik het zelf. Na twintig minuten werd die bruut afgekapt door Ebru Umar, de gespreksleider deze avond. Die begreep niet 'dat er iemand was die dit een goed idee vond'.
Het was schofferend gedrag van een vrouw die de rest van de avond (het leek bijna opzettelijk) de gesprekken met passieve-agressiviteit aan het blokkeren was met aantijgingen, suggestieve vragen, of sarcastische opmerkingen. Umar kan zichzelf wel goed neerzetten als een vrouw die zegt wat ze denkt en ze heeft zeker nogal wat meegemaakt de afgelopen jaren. Het is dan ook niet meer dan logisch dat het resulteert in een direct, schofferende, cynische houding. Dat is allemaal begrijpelijk als je hier naar kijkt als mens, maar haar neerzetten als gespreksleider was wel het meest absurde wat je had kunnen doen voor deze avond. Er was geen 'leiding', er was kaping en negatieve sturing van het debat.
De panelleden, onder andere Wierd Duk, Geerten Waling, en Farid Azarkan werd overspoeld, door de zaal, Ebru Umar, of door henzelf, met beledigingen en geschreeuw. Het was vaak niet te verstaan en het 'ja, maar jij'-complex was sterk aanwezig. Wierd Duk wilde weggaan nadat Azarkan zonder reden erbij haalde dat de Telegraaf, waar Duk voor werkt, collaboreerde met de Nazi's. Begrijpelijk, maar iedereen begrijpt in zo een context dat Azarkan fout zit door zo laag te mikken. Azarkan ging voor een aantal minuten uit de panel, omdat hij het niet eens was met de statistieken die Wierd Duk gebruikte.
Het was een kinderdagverblijf. De enige persoon waar ik echt van onder de indruk was, was Geerten Waling. Hij probeerde de gesprekken te nuanceren en legde de vinger op de zere plek. Verbinding door feiten en respect blijven tonen. Waling moest compenseren voor al het slechte gedrag in de rest van het debat. Moet dit het nieuwe hoofdstuk voorstellen in het debat over Identiteit? Dat hoop ik niet, want dit debat was juist representatief voor de huidige (giftige) stand van zaken in de discussie over Identiteit. Gooien met platitudes en karikaturen naar elkaar, schreeuwen om boven de ander uit te komen, jij-bakken tot je een ons weeg en het meest fundamentele aspect: niet willen luisteren naar de ander.
Nu ik dit stukje tik, voel ik weer dat vervangende gevoel van schaamte. Niet alleen voor de panelleden en Ebru Umar, maar ook voor een deel van de zaal. Mensen die begonnen te joelen en te schreeuwen, allemaal maar voor een beetje aandacht, of met het doel om de ander belachelijk te maken. Ik heb helemaal niets nieuws geleerd en niets nieuws gehoord. Alleen maar een herhaling van zetten en het neerzetten van een belachelijke karikatuur van het eigene en elkaar.
Voor het volgende debat of lezing over Identiteit een aantal tips: kies een goede gespreksleider, kies goede stellingen en heb toch eens respect voor elkaar. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn, maar je bent wel verdomd volwassen. Gedraag je er dan ook naar.